مطالعه‌ی مؤلفه‌های حقوق زنان در کتاب‌های علوم اجتماعی مقطع متوسطه‌ی ایران

فصلنامه زن و جامعه

مقاله 5، دوره 2، شماره 5، فروردین و اردیبهشت 1390، صفحه 75-98   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

پروین غیاثی¹؛ عباس قلتاش²؛ ویدا فلاحی³؛ روح‌اله مرادی^{* 4}

¹استاد یار دانشگاه آزاد اسلامی واحد مرودشت، گروه علوم تربیتی. مرودشت

²استاد یار دانشگاه آزاد اسلامی واحد مرودشت. گروه علوم تربیتی. مرودشت

³مدرس دانشگاه آزاد اسلامی واحد مرودشت. گروه علوم تربیتی. مرودشت

⁴کارشناس ارشد برنامهریزی درسی. دانشگاه آزاد اسلامی واحد مر ودشت

تاریخ دریافت: 24 آذر 1394،  تاریخ پذیرش: 24 آذر 1394 

چکیده

این پژوهش با هدف بررسی میزان توجه به حقوق زنان در محتوای دروس علوم اجتماعی دوره‌ی متوسطه‌ی ایران انجام شده است. در این پژوهش از روش توصیفی جهت مشخص نمودن مؤلفه‌های حقوق زنان و از روش تحلیل محتوا بمنظور بررسی و تحلیل محتوای دروس علوم اجتماعی دوره‌ی متوسطه‌ی کشور استفاده شده است. جامعه‌ی آماری پژوهش در بخش تحلیل، محتوای دروس علوم اجتماعی دوره‌ی متوسطه‌ی کشور بوده که از این جامعه، کتاب-های درسی مطالعات اجتماعی سال اول، جامعه‌شناسی (1) و (2) دوره‌ی متوسطه برای مطالعه انتخاب شده است. ابزار گرد‌‌آوری داده‌ها، سیاهه‌های تحلیل اهداف، تحلیل محتوای کتاب‌های درسی و تحلیل تصاویر بود که پس از مطالعه‌ی مبانی نظری تهیه و تدوین گردید. روایی آن به وسیله‌ی متخصصان و پایایی سیاهه با روش آلفای کرونباخ محاسبه گردید و مقدار 82/. درصد بدست آمد که با استفاده از مجذور خی دو درصدگیری شده است. واحد تحلیل، جملات مندرج در متن کتاب‌های درسی، متن اهداف و هم‌چنین، تصاویر بوده است. در بخش تحلیل محتوا مهم‌ترین یافته‌ها نشان دهنده‌ی آن بود که در مجموع بخش اهداف، 43/3 درصد به مؤلفه‌های حقوق زنان توجه شده است و در کتاب‌های درسی 86/. توجه شده که کم‌تر از 1 درصد بوده است. در مجموع بیش‌ترین میزان توجه مربوط به بعد شناختی در ارتباط با مؤلفه‌های حقوق زنان بوده است و سایر ابعاد عاطفی و عملکردی نادیده گرفته شده‌‌اند. در مجموع، به مؤلفه‌های فراهم کردن محیط تواناساز برای زنان و حق زن بر دارایی شوهر و رضایت در ازدواج کاملاً بی‌توجهی شده است و از مجموع تصاویر مندرج در کتاب‌های درسی 25 درصد به مؤلفه‌های حقوق‌زنان توجه شده است.
 

کلیدواژه‌ها

حقوق‌زنان؛ محتوای‌دروس؛ دروس علوم اجتماعی دوره‌ی متوسطه

عنوان مقاله [English]

A Study of the Women’s Rights Components in Iran’s High School Social Sciences Textbooks

نویسندگان [English]

P GHiasi¹؛ A GHelash²؛ V Falahi³؛ R Moradi⁴

چکیده [English]

This research aimed at studying the recognition of women’s rights in the content of social sciences courses in Iran’s high schools. A descriptive method was used to identify women’s rights components and content analysis was used to study and analyze the content of social sciences courses in Iran’s high schools. The corpus of the study included the content of social sciences courses including textbooks (Social Studies 1, Sociology 1 & 2). Research instruments comprised content analysis, image analysis and objectives analysis lists developed taking into account theoretical frameworks. The validity of the instrument was evaluated by experts. Its Cronbach’s alpha was also assessed to be 0.82. A use was also made of Chi-square to analyze data. The unit of analysis was sentences contained in textbook content, objectives content, as well as images. Content analyses of the objectives and textbooks suggested that women’s rights were heeded by 3.43 percent and 0.86 percent respectively. Cognitive component was maximally attended but the affective and performance components were neglected. Furthermore, it was revealed that the components such as empowering environment for women, women ownership rights of husbands’ properties, and marriage satisfaction were completely ignored. Concerning images, it was indicated that in 25 percent of the entire images women’s rights components were observed.
 

کلیدواژه‌ها [English]

Women’s Rights, Course Content, High School Social Sciences Courses

مراجع

1- Ammeli, B. (1350). Family Law. Tehran: Aslamyh.

2- Amid, Hassan. (1371). Amid the Persian culture. Tehran: Amir Kabir.

3- Bartlmh, Krytsyn. (1337). Sasanian Law. (Translation: Naseredin

Sahebazamani), Tehran: Ataei.

4-Catoozian, Nasser.(1379). Introduction to jurisprudence. Tehran: Company

5- Danesh Pazhoh, Mustafa ;khsrvshahy, Ghodratollah. (1381). Rights

philosophy. Qom: Institute of Education and Research Khomeini.

6- Durant, Will. (1374). The history of civilization. (Translation: M. Mhryn)

Tehran: Iqbal

7- Durant, Will. (1349). The history of civilization. (Translation: F.

Mojtabayee). Tehran: Eghbal

8- Fahimi, Fatemeh. (1387). Women and financial rights. Tehran: Khorsandi.

9-Jafari, Maryam. (1388). Arab women's rights in comparison with

Scandinavian countries. Journal Glbanv.

10- Jawad ,Ali. (1970). Detailed in the history of the Arabs before Islam. Beirut:

Daralalm. (In Arabic).

11- Jone, J. (2010). History of women's right. United State. www.momenrights

12- Jone, J. (2010). Peace with crimilas, war with people. Rawa, statement

consultative peace jirga, www.rawa.org.index.phd.April11,20,29, fox

news.www.foxnews.com/wolld.

13-Joseph, A. ( 2010). Exclusive: on elects Iran to commission on women's

rights, published on

14- Krolli. (1375).psychology of women’s depression.(Translator: B.

Rahmat.i)Tehran, Zaryab .

15-Majlessi,MB. (1403). Bharalanvar. Beirut: Alvfa

16- Mallee, Albert& Izak, Jule. (1332). Roman history. (Translation: Gholam

Hossein Zirak Zadeh), Tehran: Sina.

17-Mir-Kazemi, S.M&Taheri, Sayed.A.R.(1388).Women's rights. Thesis,

islamic Azad University,Abhar Branch

18-Mirzaei, Smnbr.(1389).Women’s political rights. Journal Glban

19-Motahari, M.(1375). Women's rights in Islam. Qom: Sadra.

20- Purzad, Fatima. (1389).Women's rights from the perspective of the Qur'an.

Wave Newspapers.

21- Res, m.J. (1920). Women's right to vote. www.ourdocuments.gov/doc.php? 

22- Sadr, Hassan. (1327). Women's rights in Islam and Europe. Tehran:

resurrection.

23- Salami, Ladan.(1389).The role of women's rights, law and lawlessness.

Monthly porch ideas, No. 22

24-Sedighi, M.(1378).Looking at the global women’s movement and position of

women in the Republic of Iran. Tehran: Contemporary.

25-Slsbyly,Nader & Ghavam, Abraham. (1382). Document and the charter

school reform in Iran. Institute of Education.

26- Sosan, B. ( 2000).One Hundred years toward suffrage national American

women. Association Collection. www.memory Loc. gov/ ammem/ naw/

nuwstim. htm

27- Souad, N. (2008). Women rights. AL, azzawi www.globlresearch.