بررسى جایگاه و نقش زنان خاورمیانه در مشارکت سیاسى

فصلنامه زن و جامعه

مقاله 2، دوره 1، شماره 1، فروردین و اردیبهشت 1389، صفحه 25-44   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

زهرا پیشگاهى فرد¹؛ محمد زهدى گهرپور^{* 2}

¹دانشیار جغرافیای سیاسی دانشگاه تهران

²کارشناس ارشد جغرافیای سیاسی ـ دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران

تاریخ دریافت: 25 آذر 1394،  تاریخ پذیرش: 25 آذر 1394 

چکیده

مشارکت عامه ی مردم در امور سیاسی که خود ناشی از تمایل مشارکت جویانه ی آنان نسبت به نظام سیاسی است، یکی از نتایج و دستاوردهای مراحل پیشرفته ی دموکراسی است، بنابراین مشارکت را می توان یکی از معیارهای موفقیت توسعه ی فراگیر بشمار آورد. زنان به عنوان نیمی از نیروی انسانی موجود در جوامع بشری که خود یکی از مهم ترین منابع توسعه اند، نقشی به سزا در توسعه ی جوامع انسانی ایفا می کنند. مردان تاکنون نخواسته اند و یا نتوانسته اند از منافع زنان به گونه ی کافی حمایت نمایند. در نتیجه مشارکت زنان در همه ی فعالیت های اجتماعی، مانند عرصه ی سیاست ضروری است، به گونه ای که می توان گفت نقش اقلّیت داشتن زنان در امور سیاسی موجب عقیم ماندن دموکراسی در جامعه می شود. گزارش توسعه ی انسانی سازمان ملل متحد که رتبه ی کشورهای گوناگون جهان را در امر توسعه ی انسانی مشخص می کند، در آخرین گزارش خود در سال 2009 اقدام به تهیه ی گزارشی از اقدام های کشورهای تحت مطالعه پیرامون میزان پایبندی و اهتمام دولت ها در زمینه ی تحقق اهداف برنامه های «توانمند سازی جنسیتی» نموده است که در این جدول به میزان مشارکت و دخالت زنان در سیاست توجهی ویژه شده است. در این پژوهش که به صورت تحلیلی ـ توصیفی صورت گرفته است، پژوهشگران در پی یافتن پاسخی برای پایین بودن میزان مشارکت سیاسی زنان در منطقه ی خاورمیانه هستند و به همین منظور با بررسی تطبیقی جایگاه کشورهای منطقه در رتبه بندی دموکراسی جهانی و میزان مشارکت سیاسی و اقتصادی زنان منطقه، سعی در شناسایی دلایل این موضوع دارند که در نهایت، با دسته بندی موانع مشارکت سیاسی زنان، به موانع سیاسی، فرهنگی، آموزشی و همچنین موانع فیزیولوژیکی به نتیجه گیری از مباحث طرح شده پرداخته خواهد شد
 

کلیدواژه‌ها

دموکراسی؛ مشارکت سیاسی؛ شاخص توسعه ی انسانی؛ شاخص دموکراسی اکونومیست

عنوان مقاله [English]

A Review of the Status and Role of Women in the Middle East Political Participation

نویسندگان [English]

Z Pishgahifard¹؛ Mohammad Zohdi²

چکیده [English]

Public participation in political affairs as a result of willingness to take part in political system is one of the outcomes and achievements of advanced democracy. Thus participation can be deemed as one of the criteria for success of comprehensive development. Women as half of the societies' force and as an important source of development play a substantial role in the development of human societies. Men have not desired or have failed to defend women's interests. As such, women's participation in all social activities, such as politics is necessary to the extent that it can be said that assuming a minority role in political affairs on the part of women stalls democracy. United Nations Human Development which reports the rank of different countries in human development, has recently (2009) issued a report of measures taken by countries under study concerning the degree of government commitment and efforts in achieving goals of the " Gender Empowerment" program. In the table provided special care has been heeded to women participation and involvement in politics. Researchers, in this analytical-descriptive study, make an effort to answer the question as to why there is a low rate of women political participation in the Middle East. To this end and further to find the underlying reasons a comparative analysis was made of the status of the region's countries in world's democracy and of political and economical participation rate of women in the Middle East
 

کلیدواژه‌ها [English]

democracy, Political Participation, Human Development Index, The Economist Democracy Index

مراجع

1 پیشگاهی فرد، ز. و دیگران. 1388 . تحلیلی بر میزان مشارکت زنان در تشکل های سیاسی کشور در

سال 1385، فصلنامه ی پژوهش زنان دانشگاه تهران شماره ی 24

-2 جانستون، آ. و دیگران. 1383 . جغرافیاهای تحول جهانی : ترجمه ی نسرین نوریان، انتشارات دوره ی

عالی جنگ و دانشکده ی فرماندهی و ستاد سپاه پاسداران .

-3 چابکی، . 1381 . نقش عوامل نا رو شناختی در مشارکت سیاسی زنان، فصلنامه ی علوم اجتماعی

شماره ی .19

-4 راش، م. 1381 . جامعه و سیاست، ترجمه ی منوچهر صبوری، انتشارات سمت .

-5 زهدی گُهرپور، م. 1388 . تحلیل فضایی پدیده ی دموکراسی در خاورمیانه؛ پایان نامه ی کارشناسی

ارشد جغرافیای سیاسی، به راهنمایی دکتر زهرا پیشگاهی فرد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و

تحقیقات تهران.

-6 ساروخانی، ب. 1375 . درآمدی بر دایره المعارف علوم اجتماعی، تهران انتشارات کیهان .

-7 شاهسون، پ. 1380 . بررسی مقایسه ای مشارکت زنان در امور مدنی ـ سیاسی کشورهای گوناگون؛

اطلاعات سیاسی ـ اقتصادی شماره ی 163 -164 .

-8 کار، م. 1380 . مشارکت سیاسی زنان(موانع و امکانات)، انتشارات روشنگران و مطالعات زنان .

کردی، ح. 1381 نگرش زنان نسبت به مشارکت اجتماعی در استان گلستان، اطلاعات سیاسی اقتصادی

شماره ی 179 - 180 .

-9 وثوقی، م. هاشمی، ع. 1383 . روستاییان و مشارکت سیاسی در ایران، پژوهش نامه ی علوم انسانی

شماره ی ( -31(. 32

-10 هنشال مامسن، ژ. 1385 . جنسیت، یکی از مباحث توسعه، ترجمه ی دکتر زهره ی فنی، اطلاعات

سیاسی اقتصادی شماره ی 233 - 234 .

-11 هنیگ . ر، هنیگ، س. 1384 . زنان و قدرت های سیاسی، ترجمه ی مژگان دستوری، تهران نشر

اجتماع .

-12 هی وود، آ. 1383 . مقدمه ی نظریه ی سیاسی، ترجمه ی عبدالرحمان عالم، نشر قومس .

ناجی راد، م. 1382 . موانع مشارکت زنان در فعالیت های سیاسی ، اقتصادی ایران پس از انقلاب، تهران

انتشارات کویر .

13- Boutrous _ Ghali,B: (1996) An Agenda for Democratization :united

nations 

14-Campbell David F. J.(2008) ؛ The Basic Concept for the Democracy

Ranking of the Quality of Democracy: University of Klagenfurt .Pdf

16-Human Development Report(HDR), (2009) Overcoming barriers: Human

mobility and development, Published for the United Nations Development

Programme (UNDP)

17-Saward, M. (1998)The terms of Democracy : Cambridge :polity press

18-Srivastava, sushma: (2007) Encyclopaedia of Women and Development,

volume 3, commonwealth publishers,

19-United Nations:(1993)notes for speakers: Human Rights . New Yourk: UN

Publications

20-United Nations: (2000) Millennium Declaration, Published by United

Nations

21-www.economist.com/ The Economist Intelligence Unit’s Index of

Democracy 2008 . pdf

www.unic-ir.org