بررسی و تحلیل نقش و شخصیت زنان در «محبوب القلوب» میرزا برخوردار بن محمود فراهی

فصلنامه زن و جامعه

مقاله 4، دوره 7، شماره 27، مهر و آبان 1395، صفحه 61-92   

نویسندگان

اکبر صیّادکوه¹؛ معصومه بهمه‌ای^{* 2}

¹دانشیار بخش زبان و ادبیّات فارسی دانشگاه شیراز.

²دانش‌آموخته‌ کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه یاسوج.

تاریخ دریافت: 26 دی 1395،  تاریخ پذیرش: 26 دی 1395 

چکیده

در میان آثار منثور کلاسیک بازمانده از دوره‌ صفوی، «محبوب‌القلوب» برجستگی بیش‌تری یافته و با عنوان‌های «شمسه و قهقهه» یا «رعنا و زیبا» نیز شهره شد. در این اثر زنان نقشی برجسته‌ دارند و این امر از نظر جامعه‌شناختی بر ارزش آن افزوده. روش پژوهش در این مقاله به شیوه توصیفی- تحلیلی و با ابزار کتابخانه‌ای می‌باشد. پس از مطالعه نسخه‌ 1336 کتاب محبوب‌القلوب و استخراج موردهایی که زن در آن نقشی پذیرفته، بر اساس تعاریف شخصیت، مطالب طبقه‌بندی شد. در نزدیک به نیمی از مجموع 83 حکایتی که در این کتاب وجود دارد، زنان با نقش اصلی یا فرعی، هم راز، مخالف، مثبت یا منفی حضور دارند. در مجموع، در 19 حکایت نقش زن، مثبت و در20 حکایت منفی است. بنابراین، در این اثر هم به بعد منفی و هم بعد مثبت شخصیتی زن پرداخته شده است.

کلیدواژه‌ها

محبوب‌القلوب؛ نقش و شخصیت زن؛ دوره‌ صفوی؛ میرزا برخوردار بن محمود ترکمان فراهی

عنوان مقاله [English]

The Study of Women’s Role and Characteristics in “Mahboob ol Gholoob” Written by Mirzabarkhordar Ebn Mahmod Torkaman Farahi

نویسندگان [English]

A Sayyad Ko¹؛ M Bahmei²

چکیده [English]

    Among classic prose from Safavi era “Mahboob Ol Gholoob” is more significant and is known as “beautiful and tall” or " Sun and laugh". In this artwork, woman has a significant role so its sociological aspect increases. This paper uses analysis- descriptive method with the documentary tool. After studying 1336 issues of “Mahboob Ol Gholoob” and extracting cases in which women have expected role, findings have been classified according to characteristic definition. In half of anecdotes (83 ones) in this book, women have major or minor, positive or negative and opposite or confident role. Totally, women play a positive role in 19 anecdotes and a negative role in 20 anecdotes. Therefor this work consists of both positive and negative aspects of women’s characteristics.

کلیدواژه‌ها [English]

Mahboob Ol Gholoob, Women, Role and Charactor, Safavi Era, Mirzabarkhordar Ebn Mahmod Torkaman Farahi

مراجع

- Arianpoor, Y. (2008). From saba until nima, ninth edition, Tehran: zavar.

- Dehkhoda, A.A.(1998). Dictionary, second edition, Tehran: university.

- Ette, H. (1977). persian literature history, translated by sadegh rezazade shafagh, Tehran: book ‘s translation &publication institu.

- Farahi, M. B. I. M.T. (1957). Mahboob ol gholoob, Tehran: amir kabir.

- _________________(1994). Stories of mahboob ol gholoob, tabloid and tremolo  by alireza zakavati gharagezloo, Tehran: university.

- Khatami, S.A. (2001).  literature history at the return era, second book, Tehran: paya.

- Mastoor, M. (2000). The short stories ‘s bases, first edition, Tehran: center ‘s publication.

- Mirsadeghi, J. (2001). Stories ‘s ingredient, fourth edition, Tehran: speech.

- Moeen, M. (1992). Persian dictionary, Tehran: amir kabir.

- Nafisi, S. (1965). The history of poem & prose in iran, Tehran: forooghi bookstore.

- Sadi, M. I. A. (2005). Rosary, reformed by mohammad ali forooghi,  fourteenth, Tehran: amir kabir.

- Shamisa, S. (1998). Prose ‘s stylknown, Tehran: mitra.

- Safa, Z.A. (2010). literature history in iran, eighth edition, Tehran: ferdos.

- Zakavati gharagezloo, A.R. (2008). Iranian vulgar stories, Tehran: speech.

- Zakavati gharagezloo, A.R.(1984).” The images from life of  safavi ‘s era in mirza barkhordar ibn mahmood farahi ‘s  stories”. Journal of cultural cosmos, valum 6, p 25-28.

- Baziyar, M. (2013). Explanation of mahboob ol gholoob, m.s thesis, shiraz university.