ارزیابی مدیریت منابع آب در حوضه گاماسیاب استان کرمانشاه با استفاده از مدل WEAP

فصلنامه علمی مهندسی منابع آب

مقاله 2، دوره 10، شماره 32، خرداد و تیر 1396، صفحه 13-18   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

عطا امینی^{* 1}؛ میترا جوان²؛ افشین اقبالزاده²؛ محمد رحیم قاسمی³

¹استادیار، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان کردستان، سنندج، ایران

²استادیار، گروه مهندسی عمران دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران

³کارشناسی ارشد عمران آب، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران

تاریخ دریافت: 22 اسفند 1393،  تاریخ بازنگری: 22 آبان 1395،  تاریخ پذیرش: 28 آبان 1395 

چکیده

به دلیل پیشرفت­های اقتصادی، اجتماعی و نیز رشد جمعیت، میزان تقاضای آب در حال افزایش است. با توجه به محدودیت آب شیرین، تخصیص آب در بخش­های مختلف نیازمند به نگاهی جامع و مدیریتی همه جانبه است. این پژوهش در حوزه آبخیز گاماسیاب، که از زیر حوضه­های اصلی حوضه کرخه است، انجام شد. بخش اعظم این حوضه در استان کرمانشاه و سرشاخه­های آن در استان همدان قرار دارد. در این پژوهش نرم­افزار WEAP بعنوان ابزاری توانمند، به­منظور ارزیابی مدیریت­های اعمال شده در حوزه آبخیز گاماسیاب و بررسی تأثیر سدهای بالادست بر عملکرد سد بیستون مورد استفاده قرار گرفت. از داده­های هیدرولوژیکی دراز مدت جهت شبیه­سازی منابع و مصارف حوضه استفاده گردید. نیازهای حوضه با استفاده از داده­های جمعیت، کشاورزی و صنعت استخراج و نیاز زیست محیطی نیز با کاربرد روش مونتانا محاسبه شد. سناریوهای مدیریتی مختلفی متناسب با شرایط فعلی و سیمای توسعۀ حوضه تعریف گردیدند.  نتایج بیانگر پوشش کامل نیازها در محدودۀ سد بیستون در شرایط موجود و کمبود آب در صورت به بهره برداری رسیدن سدهای پیش بینی شده در حوضه می­باشند. در راستای اهمیت توجه به اصول مدیریت یکپارچه منابع آب، نتایج این پژوهش می­تواند مورد استفادۀ محققین و تصمیم­گیران بخش آب کشور قرار گیرد.  

کلیدواژه‌ها

مدیریت یکپارچه؛ منابع آب؛ سد؛ حوضۀ گاماسیاب؛ WEAP

عنوان مقاله [English]

An Assessment of Water Resources Management using The WEAP Model in The Gamasyab Watershed, The Province of Kermanshah, Iran

نویسندگان [English]

Ata Amini¹؛ Mitra Javan²؛ Afshin Eghbalzadeh²؛ Mohamadrahim Ghasemi³

چکیده [English]

The water demand is rapidly increasing due to economic and social development and population growth. In keeping with the freshwater restrictions, the allocation of water needs to take a comprehensive view and integrated management approaches are vital in different sectors. This study was implemented in the Gamasyab Watershed, which is the main sub-watershed of the Karkheh River. Much of the watershed is located in the Province of Kermanshah, while its headwaters are in the Province of Hamadan. In this study, the WEAP Software was used as a powerful tool to assess an integrated water resources management for investigating an applied management in the Gamasyab Watershed, and evaluating the effect of upstream dams on the performance of the Bistoon reservoir. Long term hydrological data were used to model the water resources and demands in the watershed. The water demands were obtained using the data of population, agriculture, and industries, and the environmental flow requirements determined using the Montana Method. Different management scenarios were defined in accordance with the current conditions and watershed development perspective. The results indicated that the demands maybe fully met under the present conditions; however, the demands will exceed the available water in the Bistoon Reservoir if the planned dams come in to operation. Its regards to the importance of considering the principles of integrated water resources management, the results of this study may be used with certainty by the researchers and decision-makers in the water sector in Iran.

کلیدواژه‌ها [English]

Integrated Water Management, water resources, Dam, Gamasyab Watershed, WEAP Model

مراجع

 

1)         بروجنی. ا. س، م، رهنما. ک. ش گوغری، 1391. ارزیابی و شبیه سازی طرح انتقال آب بین حوضه­ای کوهرنگ3 با استفاده از نرم­افزار WEAP. سومین همایش ملی مدیریت جامع منابع آب، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری. ساری، ایران

2)       شرکت مشاور آبدان فراز، 1391. مطالعه مرحله اول طرح سد مخزنی بیستون و سامانه انتقال. گزارش مطالعات تفصیلی سد بیستون و سامانه انتقال. گزارش مشاور، 230 صفحه.

3)        یزدان پناه. ط، س . خداشناس ، ک. داوری، ب. قهرمانی ، 1387. مدیریت منابع آب حوضه آبریز با استفاده از مدل WEAP (مطالعه موردی حوضه ازغند). مجله علوم و صنایع کشاورزی ویژه آب و خاک،  22 (1)،212-222

4)       هلقی. م. م و ع. و. جوان.  1389. برنامه­ریزی منابع آب با استفاده از مدل WEAP مطالعه موردی: حوضه آبریز

 

 رامیان استان گلستان. دومین کنفرانس سراسری مدیریت جامع منابع آب. دانشگاه شهید باهنر کرمان، انجمن مهندسی آبیاری و آب، کرمان، ایران

5)        Asano, T. F, Burton. H, Leverenz. R, Tsuchihashiand G, Tchobanoglous. 2006. Water reuse: issues, technologies, and applications. 1st ed. Metcalf & Eddy, Inc. 525p.

6)         Lévite, H. H, Sally and J, Cour. 2003. Testing water demand management scenarios in a water-stressed basin in South Africa: application of the WEAP model. Phys. Chem. Earth, Parts A/B/C, 28: 779-786.

7)        Yates, D. M, Iwra. J, Sieber. D, Purkey  and A, Huber-Lee. 2005. WEAP21—A demand-, priority-, and preference-driven water planning model. Water Int., 30: 487-500.

Hamlat, A. M, Errih and A, Guidoum. 2013. Simulation of water resources management scenarios in western Algeria watersheds using WEAP model. Arab. J. Geosci., 6: 2225-2236