حقوق ممتازه‌ی جامعه‌ی زنان نسبت به مردان، در فقه اسلام و حقوق ایران

فصلنامه زن و جامعه

مقاله 4، دوره 10، شماره 37، اردیبهشت 1398، صفحه 73-96   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

صدیقه السادات فقیه¹؛ حامده خادم جهرمی^{* 2}

¹دکتری حقوق خصوصی، استادیار گروه حقوق دانشگاه پیام نور

²دکتری فلسفه و کلام اسلامی، استادیار گروه معارف اسلامی دانشگاه پیام نور

تاریخ دریافت: 04 مهر 1395،  تاریخ بازنگری: 26 فروردین 1398،  تاریخ پذیرش: 29 اردیبهشت 1398 

چکیده

بررسی مجموعه­ی مقررات فقه اسلام و حقوق ایران روشنگر این است که نه تنها عدالت حقوقی میان جامعه­ی زنان و مردانحکم­فرما است؛ بلکه محقق در این راستا با احکامی مواجه می­شود که­قانونگذار، به صورت کاملاً جانبدارانه­­ای­زنان جامعه را مورد حمایت ویژه قرار داده است­. برخلاف رویکرد فمینیسم نسبت به تعامل اسلام با جامعه­ی ­زنان، کمیّت و کیفیت این­مقررات، تا حدی است که حتی احتمال تبعیض جنسیتی در اسلام به نفع زنان به ذهن متبادر می­شود.بهره‌مندی از حقوقِ مطالبه­ی نفقه، مهریه، جهیزیه، اجرت‌المثل ایام زوجیت، اجرتِ رضاع و شیردهی، نحله، متاع به معروف، اولویت در حضانت اطفال، امکان الزام مرد به داشتن فرزند، حق تقدم در دریافت مهریه و نفقه نسبت به سایر طلبکاران و عدم تکلیف درخصوص شرکت در جنگ، نمازجماعت، انجام وظایف خارج از منزل و انجام خدمت عمومی از جمله امتیازات ویژه‌ای هستند که در اسلام و حقوق ایران، صرفاً به زنان جامعه اختصاص یافته است.از دیگر نتایج تقریر چنین قواعد حمایتی،وضعِ تکالیف محدودترو سهل­تر برای جنس مؤنث نسبت به جنس مذکر در حوزه­ی قوانین است. مقاله­ی حاضر، با روش توصیفی - تحلیلی، درصدد پاسخ­گویی به انتقادات فمینیسم به رویکرد اسلام به جنس زن از بعد فقهی و حقوقی است و با ارائه­ی مستندات، به نقد ادله­ی مخالفان در خصوص موضوعات ارث، دیه، حق طلاق، قضاوت، شهادت، ولایت پدر بر دختر در ازدواج که از دیدگاه ایشان، به عنوان مهم‌ترین تبعیضات میان زن و مرد در حوزه­ی مقررات شرعی و قانونی تلقی گردیده، پرداخته شده است.

کلیدواژه‌ها

حقوق ممتازه؛ زنان؛ فقه؛ حقوق؛ فمینیسم

عنوان مقاله [English]

Privilege rights of women in society in comparison with men in Islamic jurisprudence and Iranian law

نویسندگان [English]

Sediqe Faqih¹؛ Hamedeh Khadem²

چکیده [English]

The study of the set of rules of Islamic jurisprudence and the rights of Iran illustrate that not only there is a legal justice between women and men society, but the researcher in this regard faced with the rules that the legislator, fully affirmative, has set. Contrary to the feminist approach to the interaction of Islam with the women's community, the quality and quantity of these regulations are so high that even the possibility of gender discrimination in Islam is in the interest of women. The benefit of the right to claim for maintenance, maintenance, dowry, for example, paternity, livelihood and livelihood, paternity, paternity, priority in the custody of children, the requirement for a man to have a child, the right to receive the dowry and alimony to other creditors, and the lack of responsibilities for engaging in war, prayer, extortion, and general service are among the special privileges assigned to women in the society in Islam and Iranian law. Other outcomes of such supportive rules are that women are more restricted and easier to do in the field of law than men. The present paper uses a descriptive-analytical method to answer the feminist critiques of the Islamic approach to the female sex from the jurisprudential and legal point of view, and by providing documentation, to criticize the opponents' arguments about the matters of inheritance, divorce, divorce, judgment, martyrdom, province The father focuses on the daughter in marriage, and this is considered to be the most significant discrimination between men and women in the field of religious and legal regulations.

کلیدواژه‌ها [English]

Justice Privilege Rights, Women, jurisprudence, Law, feminism

مراجع

-        The Holy Quran.

-        Baboieh, M.(1992). Who does not attend the jurist. Islamic publishing office of the Society of Seminary Teachers of Qom.(Persian)

-        Bahrani, A. (1992). avalemololomvalmoaref ,lahval men alayatvalakhbarvalaghval.Imam al-Mahdi Institute.(Arabic)

-        Heli, A. (1986). Several da'i and the success of the courier. Islamic Book House.(Arabic)

-        Hekmatniya, Mahmood.(2011). Woman & Family Law. Islamic cultural & though ….

-        Horeameli, M. (1985). The means of the Shi'a are better to gather the issues of the Sharia. Al-Bayt Institute.(Arabic)

-        Jazayeri, N.(2002). of Prophets. Translation F. Mashayekh, Farhan Press.

-        JavadiAmoli, A. (2011).Woman in a mirror the glory and beauty. Asra Press.(Persian)

-        Koleyni, M. (1986).Alkafi .Edited by Ghaffari Ali Akbar and Akhondi, Mohammed . Islamic Book House. (Arabic)

-        Katooziyan, Naser. (1990). Family law. Vo1. Press company.

-        Majlesi, M., Rohani, M. (1982).The life of Hazrat Zahra (AS). Maham Press. (Persian)

-        Majlesi, M.(1982).Baharolanvar. Arab Heritage Revival House. (Arabic)

-        Mohadesnori, H. (1987).MustadrakatAlvsayl and catechism Mstnbt. Al-Bayt Institute. (Arabic)

-        Motahari, M. (2000). The rights of women in Islam.). Sadra Press. (Persian)

-        Najafi, M. (1984). Jawaher Al - Kalam in explaining the laws of Islam. . Arab Heritage Revival House. (Arabic)

-        Qorbannia &others,(2005), research of women's law. New day Press .(Persian)

-        Rezaie, T. (2000). In addition to the rights Siding.Book Review, No, 12.(Persian)

-        Taha cultural institute(2000).New Thoughts  Journal, look at the feminism, Qom.

-        Tabatabaee,Mohammadhosein. (2000). Almizan. Vo19.