بررسی آسیب شناسانه آثار ادبی فمینیستی با تأکید بر جایگاه خانواده و مسائل آن در نظریه‌های فمینیستی

فصلنامه زن و جامعه

مقاله 9، دوره 11، شماره 41، اردیبهشت 1399، صفحه 177-198   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

مریم مقدمی^{* 1}؛ غلامحسین غلامحسین زاده²؛ نجمه دری²؛ حسن ذوالفقاری²

¹دانشجوی دکتری دانشگاه تربیت مدرس

²عضو هیات علمی دانشگاه تربیت مدرس

تاریخ دریافت: 22 مرداد 1397،  تاریخ بازنگری: 08 مرداد 1398،  تاریخ پذیرش: 14 اردیبهشت 1399 

چکیده

آثار داستانی یکی از عرصه‌هایی است که فمینیست‌ها در بیان مسائل و دغدغه‌های زنان از آن بهره می‌گیرند. فمینیسم در هر جا که ردپایی از زنان دیده می­شود بسیاری از هنجارها، سنّت­ها و باید و نبایدها را به چالش کشیده و مورد تردید قرار داده است. شماری از داستانهای زن‌محور در کنار بیان مشکلات زنان آثار مخربی نیز داشته‌ است؛ زیرا این آثار با دیدگاهی ضد ارزشی به جایگاه خانواده، ازدواج و روابط زناشویی می‌نگرد. این در حالی است که از ارزش خانواده به عنوان نهادی کوچک ولی تأثیرگذار در سلامت روانی و تأمین آرامش و نیازهای عاطفی افراد، غفلت شده است. مقاله حاضر درصدد است تا با رویکردی آسیب‌شناسانه و به روش مطالعه متن و بررسی مقایسه‌ای، آسیب‌ها در حوزه مسائل خانواده را با تحلیل شماری از آثار داستانی فمینیستی بررسی و نقد کند. این آثار عبارت است از رمان‌های سگ و زمستان بلند (از شهرنوش پارسی­پور) پرنده من (از فریبا وفی)، داستان­های کوتاه لکه­ها، آپارتمان (1) و (2) و (3) از مجموعه «طعم گس خرمالو» (از زویا پیرزاد). داستانها برمبنای معیارهایی نظیر زن‌محور بودن، زن بودن نویسندگان، ارتباط محتوای آثار با مسائل خانوادگی و قرار گرفتن شخصیتهای زن در جایگاه قهرمان اصلی انتخاب شده‌ است. نتایج نشان می‌دهد که این آثار با برجسته‌سازی مقوله‌هایی مانند طلاق عاطفی، تضاد دیدگاه‌ها در زندگی مشترک، بی‌هویتی زن و طلاق قانونی و با تکیه بر پدیده‌هایی نظیر مردسالاری و مردستیزی تأثیرات مخربی را در جایگاه ارزشی خانواده و ازدواج به دنبال داشته است.

کلیدواژه‌ها

فمینیسم؛ داستان نویسی؛ خانواده؛ آسیب شناسی؛ نقد

عنوان مقاله [English]

A Pathological Analysis of Feminist literature focusing on the Position of The Family in Feminist Theories

نویسندگان [English]

maryam moghaddami¹؛ gholamhosein gholahoseinzadeh²؛ Najmeh Dorri²؛ hasan zolfagari²

¹The PHD student of Tarbiat Modares University

²The Faculty of Tarbiat Modares University

چکیده [English]

Fictional works comprise a field the feminists take advantage of to express women's problems and concerns. Wherever there is a trace of women, feminism has challenged and cast doubt on many norms, traditions, and the dos and don'ts. Expressing women problems, some woman-oriented fictional works have also had negative effects; for these works view family, marriage, and marital relationships from an anti-value point. This is while the value of family as a small but much influential institute in providing mental health and peace for the family members and meeting their emotional needs has been ignored. The present paper tries to offer a critical analysis of family damages through studying a few feminist fictional works, using the pathological approach and the comparative study method. These fictional works include The Dog and the Long Winter by Shahrnoush Parsipur, My Bird by Fariba Vafi, and the short stories The Stains, The Apartment 1, 2, 3 from the collection The Acrid Taste of Persimmon by Zoya Pirzad. The stories are selected with regard to their woman-oriented nature, their female authors, their connection with family concerns, and their female protagonists. The findings show that through foregrounding emotional divorce, opposing viewpoints in marital relationship, women's loss of identity, and official divorce, and focusing on patriarchy and misandry, these fictional works have had negative effects on the value of marriage and family as an institute.

کلیدواژه‌ها [English]

feminism, fiction, family, pathology, criticism

مراجع

-Abbott, P. & Wallace, C. (2009). An introduction to sociology: feminist. Translator: Najm Iraqi, M. Tehran: Ney.

-Aronson, A. (2008). The social Animal. Translator: Shokrkon, H. Tehran: Roshd.

-Azad Armaki, T. & Ghaffary, Gh. (2002). Generation attitudes toward women in Iran. The Journal of Women in development and politics. 3, 7-24.

-Azizzadeh, G. (2008) Women and Identification in the contemporary Iran, Tehran: Roshangaran and Motaleat Zanan.

-Bagheri, N. (2008). Women in story. Tehran: Morvarid.

-Bastani, S. & Heydarzadeh, Z (2013). Survey position of women in Allame Tabatabai thought in Tafsir Almizan. The Journal of Iranian Social studies. 3, 3-24.

-Eshaghi, H. (2006) Feminism, Qom: Markaz Pazuheshay Eslami Seda and Sima.

-Farhangi, S. & Sedighi Chahardah, Z. (2013) Reading Social Codes in story series of The Acrid Taste of Persimmon by Zoya Pirzad (from social semiotics approach), The Journal of Pizhuhish –I zaban va adabiyyat – I Farsi, Vol, 29, PP: 33-56.

-Figes, k. (2005) Women and Discrimination, Translator: Zandpoor, A. & Malmiri, B, Tehran: Gol Azin.

-Freedman, J. (2002) Feminism. Translator: Mohaier, F, Tehran: Ashian.

-Giddnes, A. (2003). Modernity and Self identify: Self and in the late Modern age. Translrtor: Moaffaghian, N. Tehran: Ney.

-Khajenoori, B., Parnian. L & Hemmat. S. (2013).The Study of Cultural Globalization and Men's Attitude towards Women's Role Case Study: Men in Shiraz, The Journal of Women in Cultural and Arts, Vol, 3, PP: 433 – 447.

-Kosari, Y. (2013). Mental Health of the Family, Qom: Zamzamhedayat.

-Hajari, A. (2003). Global Feminism and Future defiance, Qom: Bustane ketab-e Qom.

-Kamali, A. & Godarsi, M. & Hajati, Z. (2009) Representation of women Experiencing social word as in Novels, The Journal of Women Studies Sociological and Psychological, Vol, 3, PP: 99-177.

-Macionis, J. (2016). Social Problems. Tehran: Research Center for Culture, Art and Communication.

-Markaz Pazuheshhay Seda and Sima (2009) “Feminism, Break Fiction Womenʼs Liberation. Tehran: Moavenat Farhangi Nahad Nemayandegi Magham Moazam Rahbari da Daneshgaha.

-Michel, A. (2004). “Le Feminism “, Translator: Zanjanizadeh, H. Mashad: Nika.

-Modiri, F. & Rahimi, A. (2016). Women's employment, marital happiness and tendency to divorce (Case study: Married people in Tehran), The Journal of Women in Development and Politics. Vol, 4, PP: 451 – 475.

-Mutahhari, M. (1997). Women’s rights military in Islam. Tehran: Sadra.

-Parssipur, sh. (2003). “Dog and the Long Winter”, Tehran: Alborz.

-Pirzad, Z. (2001). Acrid Taste of Persimmon, Tehran: Markaz.

-Razavi, L. (2017). Woman and Family, Tehran: Besat.

-Sabzian, S. & Kazzazi. M. (2009). The theory Dictionary and Literary criticism. Tehran: Morvarid.

-Sadeghi Shahpar, R. & Hajjar, R. (2014) A Feministic Criticism of the Dog and The long winter by Shahrnoosh Parsipoor, The Journal of Adab Pazhohi, Vol, 26, PP: 73 – 94.

-Sarokhani, B. (1996). Introduction to Family sociology. Tehran: Soroush.

-Sharafi, M. (2010). The youth and identity crisis. Tehran: Soroush.

-Sheikhi, M. (2001).Sociology of Women and Family. Tehran: Public Enteshar Company.

-Soltani Gordfaramarzi. M. & Pakzad. M. (2016). Representation of Divorce in Iranian Cinema in the 1380s, the Journal of Culture Communication Studies, Vol, 33, 79 – 107.

-Tabrizi, M. (2006). The dictionary of family family therapy, Tehran: Fararavan.

-Vafi, V. (2002) My Bird, Tehran: Markaz.

-Zarshenas, sh. (2009) Studies in contemporary fictional literature, Tehran: Kanoon Andeshey Javan.