بررسی شالوده های اندیشه فارابی در نگاه فرا جنسیتی به زن در طرح مدینه فاضله او

فصلنامه زن و جامعه

مقاله 8، دوره 11، شماره 43، آبان 1399، صفحه 149-170   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

یلدا شهروان^{* 1}؛ سیدحسین سید موسوی²؛ وحیده فخار نوغانی³

¹دانشجوی دکتری مدرسی قرآن و متون اسلامی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران.

²دانشیار، گروه معارف اسلامی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران.

³، استادیار، گروه معارف اسلامی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد ایران. Email:[e-mail]

تاریخ دریافت: 08 اسفند 1398،  تاریخ بازنگری: 28 مهر 1399،  تاریخ پذیرش: 11 آبان 1399 

چکیده

پرسش اصلی مقاله حاضر "بررسی تفکر فراجنسیتی به زن در جامعه مطرح شده از نظر فارابی" است. به‌ عبارت‌ دیگر هدف این است که روشن شود؛ شالوده های فکری فارابی در طرح مدینه فاضله او نسبت به زن؛ چیست؟
‏‏ فلسفه سیاسی برای زنان در زندگی سیاسی، وظیفه‌هایی را ترسیم می‌کند و این در حالی است که فارابی نیز به‌عنوان فیلسوف برتر زمان خویش ارتباطی عمیق میان اندیشه‌‌های فلسفی یونانی با دستورات و آموزه‌‌های دین اسلام برقرار نموده است. همچنین فارابی به تأسی از حکمای یونان، انسان را مدنی بالطبع می‌داند و با نگاهی انسان‌مدار و فضیلت محور و تقریباً فارغ از جنسیت به شخصیت زن می‌پردازد.
این مقاله به روش توصیفی و تحلیلی به بررسی آراء فارابی درباره ی جایگاه زن در جامعه مدنی مطلوب پرداخته است.در آثار فارابی  واژه هایی مثل نساء و نسوان و رجال کمتر مشاهده می شود. وی همواره از واژه هایی عام و فراگیر در نظریه های فلسفی خود استفاده کرده است یعنی وی در تفاضل بین ابناء بشر جنسیت را محور تفکیک قرار نمیدهد. در نگاه انسان‌شناسی او جنسیت مداخله‌ی در انسانیت ندارد. تا بدین وسیله دیدگاه فرا جنسیتی خود را به تصویر بکشد.

کلیدواژه‌ها

زن؛ فارابی؛ مدینه فاضله؛ فراجنسیتی

عنوان مقاله [English]

The position of women in democracy in Farabi's perspective

نویسندگان [English]

yalda shahravan¹؛ Syed Hussain Seyed Mousavi²؛ vahideh fakhar noghani³

¹PhD student of Quran and Islamic Texts, Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad, Iran.

²دانشیار، گروه معارف اسلامی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران.

³Assistant Professor, Department of Islamic Studies, Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad Iran.

چکیده [English]

The main question of the present article is "Study of the position of women in Farabi democratic society". In other words, in Farabi's view, can women also be considered a place in a democratic society?
Political philosophy portrays tasks for women in political life, while Farabi, as the leading philosopher of her time, has established a deep connection between Greek philosophical thought and the teachings of Islam. Also, according to Greek scholars, Farabi considers man to be a civil citizen by nature and deals with the female character with a humanistic and virtuous orientation and almost independent of gender.
This research has descriptively and analytically examined Farabi's views on the status of women in a desirable and democratic civil society. Al-Farabi has always used general and all-encompassing terms in his philosophical theories, that is, he does not place gender at the center of the distinction between human beings. In his anthropological view, gender does not interfere with humanity.

کلیدواژه‌ها [English]

Women, Farabi, democracy

مراجع

-Aristotle. Politics. (1970). Translated by: Hamid Enayat. Second ed., Tehran: Franklin Publications

-Davari Ardakani, R. (2010). Farabi, philosopher of culture, Tehran, Sokhan, 12, 17-26

-Farabi, A.N. M. (1971). Fosol montaze, doctor Fuzi Metri Najar (ed.), Fawzi Matari Najari. Beirut: Dar Al-Mashreq.

-Farabi, A. N. M. (1975). Andisheha- ye ahl- e madine- ye fazele (Ideas from Utopia). Translated by Sajjadi, S.J. Tehran: Tahuri Library.

-Farabi, A. N. M. (1979). Siasat- e madine (Civic politics). Translated by Sajjadi, S.J. Tehran: Iranian philosophy association.

-Farabi, A. N. M. (1983). taḥṣīl al-saʻāda, Jaʻfar Āl Yāsīn (ed.), Beirut: Dār al-Andalus; translated as The attainment of happiness. (2001). Mahdi. 41-42.

-Farabi, A.N. M. (1983). Al-Siasat al-Madaniyah, Hasan Malekshahi (ed.), Tehran: Soroush, 41-42.

-Farabi, A.N. M. (1987). Al-Tanbih ‘ala sabil al-sa’ada, edited by Ja’afar al-Yasin, Beirut, Dar al-Manahil

-Farabi A. N. M. (1992). The politics of civilization, Translated by Seyyed Jafar Sajjadi, Tehran: Ministry of Culture and Islamic Guidance, Second Edition. Spring.

-Farabi, A.N. M. (1996). Ideas from people of Utopia. (taaligh albir Nasri Nader). Birut: Dar al-mashreq

-Holm, J., & Bowker, J. (2001).Women in Religion. (Ali Ghafari).Tehran. Amirkabir International Publishing Company

-Hosseini Kouhsari, S.I. (2003). General principles of women's rights in the family. Journal of Private Law, 9,46-61

-Hosseini, S.H. (2000). Biological differences: Men And women (body, mind, and intelligence). Qom: Tebyan publications

-Ibn Abi Razi. Tafsir-e Azim, 9, 3133

-Ibn Abi Hatam Razi. Tafsir-e Al-Quran Al-Karim, 9, 3133

-Imam Khomeini’s treatise (Sahifeh), 4,364-365

-Imam Khomeini’s treatise (Sahifeh), 6,300-302

-Imam Khomeini’s treatise (Sahifeh), 6,436-437

-Kamalizadeh, T. (2014). Meanings and applications of reason in Farabi's treatise on reason, Qabsat

-Makarem Shirazi, N. Tafsir-e Nemooneh. 11, 392

-Sattari, J. (1996). Eshghe Soofiane, Tehran, Markaz Publishing, Second Edition

-Sheikh Toosi. Al-Tebyan, 8, 342

-Sotudeh, H. (2006). The History of social thought in Islam from Farabi to Shariati, Tehran: Nedaye Ariana Publications. 34-35.

-Tafsir-e Tebyan, 8, 342

-The Holy Quran (Quran-e-Karim)