مطالعه جامعه شناختی عوامل مؤثر بر امنیت اجتماعی زنان کلانشهر مشهد

فصلنامه زن و جامعه

مقاله 8، دوره 6، شماره 21، خرداد و تیر 1394، صفحه 143-166   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

محمدحسن شربتیان^{* 1}؛ پروانه دانش²؛ اعظم احمدی³

¹عضو هیات علمی گروه علوم اجتماعی دانشگاه پیام نور

²استادیار جامعه شناسی و عضو هیئت علمی گروه جامعه شناسی دانشگاه پیام نور

³دانش آموخته ارشد جامعه شناسی دانشگاه پیام نور

تاریخ دریافت: 31 خرداد 1394،  تاریخ پذیرش: 31 خرداد 1394 

چکیده

امنیت از مهمترین مولفه­های اجتماعی، روانشناختی و فرهنگی هر جامعه ای است که با توجه به حوزه مطالعات جامعه شناختی این مولفه برای حیات هر نظام سیاسی و اجتماعی لازم است. هدف اصلی این پژوهش، مطالعه عواملی است که موجب ایجاد و ارتقاء امنیت اجتماعی زنان در کلانشهر مشهد می­گردد. چارچوب نظری این پژوهش ترکیبی از آراء و رهیافت­های نظری (قدرت محور، هویت محور، فمینیستی، نظریه فضای دفاع قابل شهری و.....) است. این پژوهش در سال 1392 براساس روش پیمایشی در بین زنان 20 تا 64 ساله، با حجم نمونه391 نفر با استفاده از روش نمونه­گیری تصادفی ساده وخوشه­ای درمناطق شهری مشهد و با ابزارپرسشنامه محقق ساخته انجام شد. متغیرهای، حمایت اجتماعی، نگرش فرد به خود، امنیت اقتصادی، نگرش به پوشش، مقاومت اجتماعی، استفاده از وسایل ارتباط جمعی و برنامه­ریزی و طراحی شهری به عنوان عواملی بودند که رابطه آنها با متغیر وابسته امنیت اجتماعی سنجیده شد. درنهایت با استفاده از رگرسیون خطی چندمتغیره می­توان نشان داد که استفاده از رسانه­های جمعی، نگرش به پوشش، طراحی و برنامه ریزی شهری، نگرش فرد به خود و امنیت اقتصادی با امنیت اجتماعی رابطه معنادار دارد. هم­چنین برای مقایسه میزان امنیت اجتماعی در بین زنان شهر مشهد با توجه به منطقه محل سکونت، ابتدا جامعه آماری را به دو گروه تقسیم کردیم: گروه اول زنانی هستند که در مناطق بالا شهر و گروه دوم زنانی که در مناطق پایین شهر مشهد سکونت داشته­اند؛ سپس از آزمونT برای مقایسه و تفاوت سطح معناداری بین این دو گروه استفاده کردیم. طبق نتایج بین مناطق محل سکونت زنان و امنیت اجتماعی آنان تفاوت معناداری مشاهده نگردید. به طور کلی میزان امنیت اجتماعی زنان در شهر مشهد، در سطح متوسط (2/58%) به دست آمد. تاثیر مستقیم و غیر مستقیم متغیرهای مستقل بر متغیر وابسته در مدل تحلیل مسیر نشان داد که رسانه­های جمعی بیش­ترین اثر را امنیت اجتماعی گذاشته است. در مجموع با توجه به نتایج بدست آمده پیشنهادهای کاربردی را برای ارتقاء سطح امنیت اجتماعی زنان بیان کرده­ایم.

کلیدواژه‌ها

امنیت اجتماعی؛ برنامه ریزی شهری؛ پوشش؛ زنان؛ رسانه‌های جمعی؛ مشهد؛ نگرش فردی

عنوان مقاله [English]

The Sociological Study of Factors Affecting Women's Social Security in Mashhad as a Metropolis

نویسندگان [English]

m.h. sh¹؛ p. d²؛ a. a³

چکیده [English]

Security is considered as an important social, psychological and culturalcomponent in the community which isrequired for thesocial and politicallifeof thataccordingtosociologicalstudies.The main objective ofthisstudy is to examinethe factors thatcreateandenhancethesocietal securityof women inMashhadMetropolis. The theoretical framework of this study includes the combination of ideas and theoretical approaches including power-driven, identity-based, feminist theory of urban space, defense, etc. Thisstudy isbasedonahybridapproachbased on asurveyin 2013amongwomen who were between 20 and 64 years old. The studywas conductedbyaquestionnaire witha sample size of391 patients selected­bysimplerandom samplingandcluster samplingin urbanareas ofMashhad. The relationship between the dependent variable of societal security and independent variablesincluding social support, attitudesto the irindivid­ualeconomic security, approachestocoverage, socialre­sistance, the useof communicationsandplanningandurban designwere examined. Finally, using multiple linear regression indicates that the use of mass media, vision coverage, design and urban planning, the attitude of the individual and economic security have a meaningful relationship with societal security. To compare the societal security among women in Mashhad according to area of residence, the target population was divided into two groups: the first group of women haslived at the top part of the city and the second group of women has lived in down part of Mashhad. To compare the difference between these two groups, T-test was used. The results showed no significant difference between the areas of living and societal security of women. Totally, the level of societal security for women in Mashhad was middle (58.2%) Direct and indirect effects of independent variables on the dependent variable in the path analysis model showed that the mass media has the most effect on societal security. Finally, according to results, practical suggestions for improving the level of societal security are offered.

کلیدواژه‌ها [English]

Societal Security, urban planning, Clothing, Women, Mass Media, Mashhad, Individual Attitudes