بررسی رابطه ی ادراک از رفتار معلم با خودپنداره ی تحصیلی و عملکرد تحصیلی دانش آموزان دوره ی راهنمایی شهر شیراز

دوماهنامه علمی - پژوهشی رهیافتی نو در مدیریت آموزشی

مقاله 3، دوره 1، شماره 1، فروردین و اردیبهشت 1389، صفحه 37-64   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

حجت اله فانی^{* 1}؛ مصطفی خلیفه²

¹استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد مرودشت

²کارشناس ارشد برنامه ریزی درسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد مرودشت

تاریخ دریافت: 17 آذر 1394،  تاریخ پذیرش: 17 آذر 1394 

چکیده

هدف از این پژوهش بررسی رابطه ی ادراک از رفتار معلم با خودپنداره ی تحصیلی و عملکرد تحصیلی دانش آموزان دوره ی راهنمایی بود. روش پژوهش از نوع همبستگی است. جامعه ی آماری تمامی دانش آموزان دوره ی راهنمایی شهر شیراز بوده اند که با روش نمونه گیری خوشه ای مرحله ای از میان نواحی چهارگانه ی شیراز، ناحیه ی 4 و از فهرست مدارس ناحیه ی 4، مشتمل بر 14700دانش آموز و 85 کلاس، 6 مدرسه (3 مدرسه ی دخترانه و 3 مدرسه ی پسرانه) انتخاب شد. این مدارس دربرگیرنده ی 8 کلاس دخترانه و 8 کلاس پسرانه(به تفکیک پایه، 6 کلاس سوم، 6 کلاس دوم و 4 کلاس اول) بود. در مجموع تعداد افراد نمونه 473 نفر بوده است. ابزار گردآوری داده ها در این پژوهش پرسشنامه های ادراک از رفتار معلم، خودپنداره ی تحصیلی و عملکرد تحصیلی بوده است. برای تجزیه و تحلیل داده ها در سطح آمار توصیفی از میانگین و انحراف معیار و در سطح آمار استنباطی از ضریب همبستگی پیرسون، رگرسیون چند متغیره و آزمونt گروههای مستقل استفاده شد. نتایج نشان داد که بین ادراک از رفتار معلم و خودپنداره ی تحصیلی و عملکرد تحصیلی به طورکلی و نیز به تفکیک جنسیت و پایه، در مجموع رابطه ای معنادار وجود داشت، اما در پایه های اول دختر و پسر و سوم دختر رابطه ی بین ادراک از رفتار معلم و خودپنداره ی تحصیلی معنادار نبود؛ افزون بر این، در پایه ی اول دختر و پسر بین ادراک از رفتار معلم با عملکرد تحصیلی رابطه ای معنی دار وجود نداشت و بین گرایش (به خود، خانواده، همسالان، مدرسه و معلم) و ادراک از رفتار معلم رابطه مثبت و معنادار بود؛ در حالی که بین ادراک از رفتار معلمان علوم و ریاضی تفاوت معنادار نبود.
 

کلیدواژه‌ها

ادراک از رفتار معلم؛ خود پنداره ی تحصیلی؛ عملکرد تحصیلی

عنوان مقاله [English]

An Investigation into the Relationship among Perception ofTeacher's Behavior, Academic Self-concept and Academic

نویسندگان [English]

H Fani¹؛ M KHalifeh²

چکیده [English]

This paper presents the results of a study which examined the relationship between perception of teacher's behavior and academic selfconcept and academic performance of students. This research was a descriptive and correlational study. The sampling frame included all guidance school students of Shiraz from which a sample of 14700 students was drawn using stage cluster sampling strategy. This sample comprised a total of 473 students from 16 classrooms (8 boys' and 8 girls' classes) in different grades (4 in first grade, 6 in second grade and 6 in third grade). Three questionnaires (perception of teacher's behavior, academic selfconcept and academic performance) were used to collect data. To analyze data descriptive (mean, standard deviation) and inferential (Pearson correlation, multi-factor regression and t-test) statistics were used. Data analysis indicated that, in general, there was a positive relationship between the perception of teacher's behavior and academic self-concept and academic performance. However, there was no positive significant relationship between first grader boys' and girls' and second grader girls' perception of teacher's behavior and academic self-concept and academic performance. Nor was there a positive significant relationship between third grader girls' perception of teacher's behavior and academic performance. It was also found that there was a positive significant relationship between academic self-concept factors (attitudes toward self, family, friends, teacher and school) and perception of teacher's behavior.
 

کلیدواژه‌ها [English]

Perception of teacher's behavior, academic self-concept, academic performance

مراجع

آقارفیع، سعیده.(1381). بررسی عزت نفس و خودپنداره در دانش آموزان دوره نظری و کار دانش. پایان

نامه کارشناسی ارشد. چاپ نشده. دانشگاه روانشناسی. دانشگاه آزاد اسلامی تهران مرکزی.

البرزی، شهلا و سامانی، سیامک .(1377). مقایسه خودپنداری در دختـران و پـسران مقطـع راهنمـایی

مراکز تیز هوشان شهر شیراز . پایان نامه ک ارشناسی ارشد . چاپ نشده . دانشکده روان شناسی و علوم تربیتـی

شیراز.

 بلوم، بنجامین .(1982). ویژگی های آدمی و یادگیری آموزشگاهی . ترجمـه سـیف، علـی اکبـر (1363).

تهران . مرکز نشر دانشگاهی.

 شریفی، پاشا. (1368). ارزشیابی مواد و.....نشریه رشد معلم. سال هفتم. اردیبهشت ته. .ران

جعفریان، اورنگی .(1370). نگرش دانش آموزان سال سوم راهنمایی نـسبت بـه معلمـان و تـاثیر آن بـر

پیشرفت تحصیلی.گزارش تحقیق. چاپ نشده. دانشکده روان شناسی و علوم تربیتی شیراز.

 حسن زاده، رمضان، حسینی، حمزه و مرادی، زینت .(1383). ارتباط بـین خودپنـداره کلـی و عملکـرد

تحصیلی دانش آموزان. نشریه دانش و پژوهش در روانشناسی. شماره .24

خرازی، علی نقی.(1382). راهکارهای پرورشی خودپنداری دانش آموزان. رشد معلم. دوره . 22 شماره .2

 رمضانی، خسرو.(1379). خودپنداری. یاسوج. انتشارات فاطمیه.

 روحانی، فرشته .(1359). رابطه خودپنداری و عوامل تشکیل دهنده آن با موفقیت تحصیلی . پایان نامـه

کارشناسی ارشد. چاپ نشده دانشگاه شیراز.

 شعاری نژاد، علی اکبر. (1373). روانشناسی رشد. تهران. انتشارات اطلاعات 

شعاری نژاد، علی اکبر.(1375). فرهنگ علوم رفتاری. انتشارات امیرکبیر. تهران .

 شولتز،دوان وشولتز،سیدنی .(1998).تاریخ روانشناسی نوین .ترجمه علی اکبر سیف و همکاران .تهـران .

رشد .(1375).چاپ سوم.جلد دوم.ص 376-375.

شولتز، دوان و سیدنی الن .(1998). نظریه های شخصیت . ترجمـه کریمی،یوسـف و همکـاران (1379 ).

تهران. انتشارات نشر ویرایش. ص400 .

 عطاپور، شهلا .(1378). بررسی ادراک از رفتار معلم و رابطه آن با خودپنداری دانش آموزان سـال سـوم

راهنمایی با توجه به جنسیت آنها. پایان نامه کارشناسی ارشد چاپ نشده دانشگاه شیراز.

 هاشمی، سیدمهدی.(1374). خودانگاره و پیشرفت تحصیلی. ماهنامه پیوند. شماره 188. ص447.

 مهرمحمدی، محمود .(1381). برنامه در سی: نظرگاه ها، رویکردهـا و چـشم انـدازها . مـشهد . انتـشارات

آستان قدس رضوی .

میلر،جی،پی.(1379).نظریه های برنامه ریزی درسی(ترجمه محمود مهرمحمدی). تهران: سمت

 نورمحمدیان، مژده .(1385). بررسی رابطه عملکرد تحـصیلی و بهداشـت روانـی دانـش آمـوزان مقطـع

متوسطه شهر کرمان . پایان نامه کارشناسی ارشد . چاپ نشده دانشگاه شهید باهنر . دانشکده ادبیـات و علـوم

انسانی. گروه علوم تربیتی.

نویدی تازه کند، احد .(1373). بررسی رابطـه بـین خودپنـداره تحـصیلی و پیـشرفت تحـصیلی پـسران

دبستانی شهر تهران. پایان نامه کارشناسی ارشد چاپ نشده . دانشگاه تربیت معلم تهران .

 نوری، زهرا .(1381). بررسی تفاوتهای جنسیتی با توجه به رابطه خلاقیت و عملکرد تحصیلی در دروس

ریاضیات،علوم و ادبیات دانش آموزان دبیرستان شهر شیراز . پایان نامه کارشناسی ارشد چاپ نشده . دانشکده

روانشناسی تربیتی دانشگاه شیراز .

 Bandura, A (1989). Perceived self efficacy in the exercise of personal.

agency psychologist 2, 411, 24.

Bealse, D. (1986). Teacher's personal constructs and pupils self image

.Educational Studies.12, 155, 263.

Borsma.F.JS Chapman, J.W. (1979). The student,s percepyion of ability

scale.Edmonton,Alberto Canada Univercity of Alberta.

 Bong, M. (1996). Problems in academic motivation research and advantages

and disadvantages of their solutions. Contemporary Educational Psychology,

21, 149-165.

 Cattell, R. B, (1966). What can personality and motivation source trait

measurement add to the prediction of school achievement? British Journal of

Educational Psychology, 26,280-295.

Chopman, J, W(1988).Learning disabled children's self-concepts. Review

Educational Research.58, 344, 371.

Gazda,M.George. et al. Human Relations Development: A Manual for

Educators,p.15 

 Gilligan,C(1990). Reasoning about the self and relationship

maturity.J.personal,social and

 Marsh,H.W(1990). Age and sex effects in multi dimensions of self

concept.Journal of Educational Psychology81,417,430.

Marsh, H., Craven, R.G., & Debus, R. (1991). Self-concept of young

children 4 to 8 years of age: Measurement and multidimensional structure.

Journal of Educational Psychology, 83, 377-392.

Mboya, M. M(1994). Gender, differences in teacher's behaviour in relation

to adolescent's self-concept. Psychologist Reports.77, 831. 839.

Mendaglio, Pyryt, M (2003). Self-concept and Giftedness. Northridge World

Council for Gifted and Talented children 18, 2.

Miller, T. B., & Kane, M. (2001). The precision of change scores under

absolute and relative interpretations. Applied Measurement in Education, 14 (4),

307

Myers K, Kirby L. Introduction to Type, Dynamics and Development. Palo

Alto, Calif: Consulting Psychologists Press; 1998.

Purkey, W(1988).An overview of self-concept theory for council.