اثر انحراف نرخ ارز بر شاخص حمایت از تولید کننده ی بخش کشاورزی در ایران

فصلنامه علمی -پژوهشی تحقیقات اقتصاد کشاورزی

مقاله 2، دوره 2، شماره 5، فروردین و اردیبهشت 1389، صفحه 15-34   

نویسندگان

ابوالقاسم برقندان^{* 1}؛ بهاءالدین نجفی²

¹کارشناس ارشد اقتصاد کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد مرودشت.

²- استاد اقتصادکشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد مرودشت .

تاریخ دریافت: 29 آذر 1394،  تاریخ پذیرش: 29 آذر 1394 

چکیده

با توجه به اهمیت نرخ ارز در ارزیابی سیاست‌های حمایتی بخش کشاورزی، در این مطالعه اثر انحراف نرخ ارز بر شاخص حمایت از تولیدکننده ی بخش کشاورزی در ایران مورد بررسی قرار گرفته است. در این پژوهش، در مرحله ی نخست با استفاده از یک الگوی خود توزیع با وقفه‌های گسترده (ARDL)، نرخ ارز واقعی محاسبه و سپس روند تعادلی بلندمدت و میزان انحراف آن مشخص گردید. افزون بر این، معیار حمایت قیمتی بازار و شاخص حمایت از تولیدکننده برای محصولات منتخب (گندم، جو، ذرت، برنج و خرما) با استفاده از نرخ‌های ارز اسمی و تعادلی محاسبه و اثر انحراف نرخ ارز بر این شاخص‌ها مورد برآورد قرار گرفت. دوره ی زمانی مطالعه جهت تخمین نرخ ارز تعادلی 1386-1352 و برای محاسبه ی شاخص حمایت از تولیدکننده، 1385-1381 می‌باشد. نتایج نشان می‌دهد که سطح برآورد شده ی حمایت‌های کشاورزی، به فرض های جایگزین نرخ ارز حساس است. انحراف نرخ ارز، اندازه ی حمایت از تولیدکنندگان محصولات کشاورزی را در دوره ی مورد بررسی کم تر از مقدار واقعی آن نشان می‌دهد. همچنین اثر تعمیم نتایج بدست آمده از شاخص حمایت از تولیدکننده محاسبه شده برای محصولات منتخب، به کل تولیدات کشاورزی، به سهم محصولات مورد مطالعه در کل ارزش تولیدات کشاورزی بستگی دارد. 
 

کلیدواژه‌ها

نرخ ارز تعادلی؛ انحراف نرخ ارز؛ حمایت قیمتی بازار؛ شاخص حمایت از تولیدکننده؛ ایران

عنوان مقاله [English]

Effect of Exchange Rate Misalignment on Agricultural Producer Support Estimates in Iran

نویسندگان [English]

A. Barghandan¹؛ B. Najafi²

چکیده [English]

Considering the importance of exchange rate misalignment in investigating agricultural support policies, the impact of exchange rate misalignment on agricultural producer support estimates was studied. In this study, first, real exchange rate was calculated by using an Autoregressive Distributed Lag model (ARDL) and then long-run equilibrium exchange rate and the amount of misalignment were determined. Moreover, market price support index and producer support estimates were calculated for selected crops (wheat, barley, corn, rice and dates) using nominal and equilibrium exchange rates. The impact of exchange rate misalignment on these indices was also estimated. The equilibrium exchange rate was estimated over 1973-2007 period and producer support estimates was calculated for period of 2002-2006. The results showed that agricultural support levels were highly sensitive to alternative exchange rate assumptions. Exchange rate misalignment showed support for agricultural producers less than its actual value during the selected period (2002-2006). In addition, the impact of generalization of calculated PSE for selected products to the total agricultural production was in proportion to the share of selected commodities in the total value of agricultural production.
 

کلیدواژه‌ها [English]

Equilibrium Exchange Rate, Exchange Rate Misalignment, Market Price Support, Producer Support Estimates, Iran

مراجع

1 ایروانی س . 1387. ارزیابی سیاست های حمایتی دولت در بخش کشاورزی (زیربخش دام و طیور). پایـان

نامه کارشناسی ارشد گروه اقتصادکشاورزی. دانشگاه ته .ران

-2 ترشیزی م . 1387. ارزیابی سیاست های حمایتی دولت در بخش کشاورزی (زیربخش زراعت ). پایان نامـه

کارشناسی ارشد گروه اقتصادکشاورزی. دانشگاه تهران .

 -3 جلائی ع .، حـری ح ،. و ایرانـی کرمـانی ف . 1385. بـرآورد رفتـار نـرخ ارز واقعـی در ایـران . پژوهـشنامه

. 226-256 22(:( پیاپی . 6) 3) اقتصادی

-4 رضایی س . 1387. ارزیابی سیاست های حمایتی دولت در بخش کشاورزی (زیربخش باغبانی ). پایان نامه

کارشناسی ارشد گروه اقتصادکشاورزی. دانشگاه تهران .

 -5 صباغ کرمانی م . و شقاقی شهری و . 1384. عوامل موثر بر نرخ ارز واقعی در ایران (رهیافت خودرگرسیون

برداری .) پژوهشنامه اقتصادی پ(5 )1 . یاپی :))37. 76- 16

 -6 قاسملو . خ 1377. بررسی تاثیر انحراف نرخ واقعی ارز از سطح تعادلی بر متغیرهای کلان اقتصادی . پایـان

نامه کارشناسی ارشد گروه اقتصاد. دانشگاه شهید بهشتی .

-7 کیانی راد ع . 1386. برآورد حمایت از بخش کشاورزی ( PSE ) در کشورهای در حال توسعه : مشکلات

اندازه گیری و رهیافت ها برای ایران . مجموعه مقالات ششمین کنفـرانس اقتصادکـشاورزی ایـران . دانـشگاه

فردوسی مشهد. ایران .

 -8 نوفرستی م. 1378. ریشه واحد و همجمعی در اقتصادسنجی. تهران. خدمات فرهنگی رسا. چاپ دوم .

 -9 واعظی ل . و یزدانی س. 1387. بررسی سیاست های حمایتی دولت از تولیـد و مـصرف گنـدم در ایـران .

فصلنامه اقتصاد و کشاورزی :51. 67- . 2

10- Cheng F. 2005. Effects of exchange rate misalignment on agricultural

producer support estimates: Empirical evidence from India and China.

Dissertation submitted to the faculty of Virginia Polytechnic Institute and State

University in partial fulfillment of the requirements for the degree of Doctor of

Philosophy in Economics. 

11- Cheng F. and Orden D., 2007. Exchange rate alignment and producer

support estimates (PSEs) for India. Agricultural Economics. 36: 233-243.

12- Edwards S. 1988. Exchange rate misalignment in developing countries.

World Bank Occasional Paper 2. Baltimore. MD: The Johns Hopkins

University Press.

13- Egert B. And Halpern L. 2006. Equilibrium exchange rates in Central and

Eastern Europe: A meta-regression analysis. Journal of Banking & Finance, 30:

1359-1374.

14- Hodrick R. and Prescott. E. 1997. Postwar U.S. business cycles: an

empirical investigation. Journal of Money, Credit and Banking. 29: 1-16.

15- Keme D.M. and Roy S. 2006 Real exchange rate misalignment: prelude to

crisis?. Economic Systems. 30: 207-230.

16- Krueger A., Schiff M. and Valdes. A. 1988. Agricultural incentives in

developing countries: measuring the effect of sectoral and economy-wide

policies. World Bank Economic Review. 2 (3): 255-272.

17- Mullen K., Sun D., Orden D. And Gulati A. 2004. Producer support

estimates (PSEs) for agriculture in developing countries: measurement issues

and illustrations from India and China. MTID Discussion paper No.74.

International Food Policy Research Institute. Washington, D.C.

18- Mullen K., Orden D. And Gulati A. 2005. Agricultural Policies in India:

Producer Support Estimates 1985-2002. MTID Discussion paper No.82.

International Food Policy Research Institute. Washington, D.C.

19- OECD. 2001. Market effects of crop support measures. OECD. Paris.

20- Pesaran. M.H. and Pesaran. B. 1997. Working with microfit 4.0: An

introduction to econometrics. Oxford University Press.

21- Yajie W., Xiaofeng H. and Soofi A.S. 2007. Estimating renminbi (RMB)

equilibrium exchange rate. Journal of Policy Modeling. 29: 417-429.

22- Zhang Z. 2001. Real exchange rate misalignment in China: an empirical

investigation. Journal of Comparative Economics. 29: 80-94.