بررسی اثرات رفاهی حذف یارانه ی کودشیمیایی بر تولیدکنندگان ذرت استان فارس

فصلنامه علمی -پژوهشی تحقیقات اقتصاد کشاورزی

مقاله 5، دوره 1، شماره 4، آذر و دی 1388، صفحه 61-79   

نویسندگان

سید نعمت اله موسوی¹؛ اردوان خالویی^{* 2}؛ ذکریا فرج زاده³

¹استادیار گروه اقتصاد کشاورزی و عضو استعدادهای درخشان باشگاه پژوهشگران جوان دانـشگاه آزاد اسـلامی واحـد مرودشت

²کارشناس ارشد اقتصاد کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد مرودشت

³دانشجوی دکتری اقتصاد کشاورزی دانشگاه شیراز

تاریخ دریافت: 01 دی 1394،  تاریخ پذیرش: 01 دی 1394 

چکیده

تولید ذرت در محور اقتصادی کشاورزی استان فارس اهمیت زیادی داشته و هر گونه نوسان در تولید ذرت بر سطح رفاه خانوار تاثیر می گذارد. نهاده های شیمیایی در افزایش تولید محصولات کشاورزی و بویژه ذرت اهمیت زیادی دارند. با توجه به لزوم استفاده ی بهینه از این نهاده ها در فرایند تولید، بمنظور کاهش هزینه های تولید کشاورزان و همچنین صرفه جویی در یارانه ی پرداختی به کود، این پژوهش با هدف تحلیل اثرات رفاهی حذف یارانه ی نهاده ی کود شیمیایی در فرایند تولید محصول ذرت در استان فارس انجام شد. برای رسیدن به هدف های این پژوهش از داده های مقطعی بهره برداران منتخب استان فارس در سال زراعی 88-1378 استفاده و تابع سود، تابع تقاضای نهاده ها و تابع تولید این محصول برآورد و تجزیه و تحلیل گردید. نتایج نشان داد که در سطح استان فارس حذف یارانه ی کود شیمیایی به دلیل نبود حساسیت تقاضای کود شیمیایی نسبت به تغییرات قیمت آن، منجر به افزایش هزینه های تولید و کاهش سودآوری به ترتیب به اندازه ی حدود 88/24 و 55/15 درصد شده است، بنابراین توصیه می شود که سیاست های قیمتی راهکار کافی جهت بهینه نمودن میزان مصرف این نهاده نبوده و باید سیاست های مکمل و جبرانی به همراه سیاست های قیمتی در رابطه با نهاده ی یاد شده اعمال شود.
 

کلیدواژه‌ها

اثرات رفاهی؛ یارانه ی کود شیمیایی؛ ذرت؛ استان فارس

عنوان مقاله [English]

Analyzing Welfare Impacts of Fertilizer Subsidy Elimination among Fras Province Maize Growers

نویسندگان [English]

S.N. Mousavi¹؛ A. Khalooie²؛ Z. Farajzadeh³

چکیده [English]

Maize production accounts for the agricultural economic pivot of Fars province and any fluctuation in its production is expected to influence the household welfare. The chemical inputs are highly important in increment of agricultural products and especially in maize production increment. Regarding the necessity of optimal use of the inputs in production, in order to decrease farmers production costs as well as to saving the subsidies, this study attempts to analysis the welfare impacts of fertilizer subsidy elimination in maize production in Fars province (as the maize pivot). To get the objective of study cross section data set obtained throughout the Fras province selected farmers in 1387-88 were applied. Then profit, inputs demand and production functions were estimated and some analysis was developed. The results showed that fertilizer subsidy elimination results in increase in production cost and lower profit about 24.88 and 15.55 respectively since the fertilizer demand is inelastic with respect to its price changes. This means that price polices are not able to develop a solution to optimize the input use and complementary and compensatory polices are needed.
 

کلیدواژه‌ها [English]

Welfare Impacts, Fertilizer Subsidy, Maize, Fars province

مراجع

1- آملی، ح و همکاران. 1386، سیاست گذاری بهینه یارانه نهاده ها واثرات آن برمحیط زیست، ششمین

کنفرانس اقتصاد کشاورزی ،مشهد،ایران.

2- الیاسیان،ه و م.ع.حسینی . 1375، آثار آزادسازی درکاربرد نهاده های تولید کشاورزی.مجله اقتصاد

کشاورزی وتوسعه.شماره 52 -15,131.

3- بهرامی ، ف. 1381، بررسی آثار حذف یارانه های کود و سم برمحـصول گوجـه فرنگـی اسـتان خراسـان،

پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زابل.

4- ترکمانی، ج و ا، جمالی مقدم . 1384، اثرات مخارج عمرانی دولـت بـر فقـر زدایـی در منـاطق روسـتایی

ایران. فصلنامه پژوهشهای اقتصادی ایران.شماره 174-153 .25.

5- حسینی، س و عابدی،س.(1386)، ارزیابی نقش مولفه های بازار و سیاست های دولت در تعیـین قیمـت

ذرت در ایران، مجله اقتصاد کشاورزی. 33-21 :1.

6- کریم زادگان،ح ، گیلان پور، ا. وا. میرحسینی . 1385، اثر یارانـه کودشـیمیایی برمـصرف غیـر بهینـه آن

درتولید گندم، اقتصاد کشاورزی وتوسعه، سال چهاردهم، پاییز، شماره 55.

7- کهنسال، م. 1372، بررسـی اثـرات اقتـصادی حـذف یارانـه کودشـیمیایی دراسـتان فـارس، پایـان نامـه

کارشناسی ارشد،دانشگاه شیراز ، دانشکده کشاورزی.

8- نجفی،ب. 1372، آزادسازی وسیاست قیمت گذاری محصولات کشاورزی: مطالعه موردی گندم دراستان

فارس، فصلنامه پژوهش اقتصاد. 

9- نیکوکار، آ. 1381، بررسی آثار حذف یارانه های کود وسم برمحصول چغندر قنـد اسـتان خراسـان .پایـان

نامه کارشناسی ارشد، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تهران.

10- وزارت جهاد کشاورزی. 1382، بازار یابی ذرت دانه ای درایران. تهران.

11- وزارت جهاد کشاورزی. 1384، آمار و اطلاعـات هزینـه تولیـد محـصولات زراعـی کـشور. مرکـز آمـار و

فناوری اطلاعات. تهران.

12- Ahmed R. 1995. Liberalization of agricultural input markets in Bangladesh:

Process, impact, and Lessons. Agricultural Economics, 12:115-128.

13- Antte J and Aitah A. 1983. Rice technology، farmer rationality and

agricultural policy in Egypt, American Journal & Agriculture Economics,

165(4):667 - 677.

14- Galati A. 1990. Fertilizer subsidy: is the cultivator net subsidized?, Indian

Journal of Agriculture, 45:1 -11.

15- Sidhu, S.S. and Baanante C.A. 1981. Estimating farm – level input demand

and wheat supply in Indian pan jab using a Tran slog profit function. American

Agriculture Economic, 63(2): 46 -237.

16- Wagle, M. P. 1994. Estimation aggregate function for demand for fertilizers

and private investment in Indian agriculture. Indian Journal of Agriculture, 49:

56-69