توسعه شهری مبتنی بر ترکیب کاربری‌ها؛ مروری بر ادبیات دانشگاهی آن در ایران

فصلنامه علمی و پژوهشی پژوهش و برنامه ریزی شهری

مقاله 2، دوره 4، شماره 12، فروردین و اردیبهشت 1392، صفحه 23-48   

نویسندگان

رســــول فرجــــام^{* 1}؛ محمـــد ســـلیمانی²؛ ســـیمین تـــولایی³؛ مجتبـــی رفیعیـــان⁴؛ علـــــی موحـــــد⁵

¹دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامهریزی شهری، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران

²دانشــیار جغرافیــا و برنامــهریــزی شــهری، دانشــگاه خــوارزمی، تهــران، ایــران

³اســتاد جغرافیــا و برنامــه ریــزی شــهری، دانشــگاه خــوارزمی، تهــران، ایــران

⁴دانشــیار برنامــه ریــزی شــهری، دانشــگاه تربیــت مــدرس، تهــران، ایــران

⁵دانشــیار جغرافیــا و برنامــه ریــزی شــهری، دانشــگاه خــوارزمی، تهــران، ایــران

تاریخ دریافت: 12 دی 1394،  تاریخ پذیرش: 12 دی 1394 

چکیده

چکیده توسعه شهری مبتنی بر ترکیب کاربری‌ها دو سه دهه‌ای است که به یکی از مهمترین پارادایم‌های برنامه‌ریزی شهری در کشورهای آمریکای شمالی و اروپایی تبدیل شده‌است. این رویکرد از بین مفاهیم جدید توسعه‌ شهری نظیر نوشهرگرایی, توسعه پایدار, ارتقاء رقابت پذیری کاربری‌های شهری و رشد هوشمند شهری, تولید شده است. با نگاهی به طرح‌های توسعه شهری که برای بسیاری از شهرهای کشور به ویژه کلان شهرها تهیه شده است می‌توان اذعان نمود که تبیین نظری و متدولوژیک این پارادایم در ادبیات دانشگاهی توسعه شهری ایران بسیار کمرنگ بوده است. همین موضوع, با هدف مشخص نمودن جایگاه رویکرد مذکور در ادبیات برنامه‌ریزی و توسعه شهری کشور و تبیین زمینه‌های بومی سازی آن, مبنای مسأله شناسی این مقاله را تشکیل داده است. برای این منظور اجزاء و محتوای 135 مقاله فارسی که در زمینه برنامه-ریزی و توسعه شهری تهیه و به چاپ رسیده‌اند, از طریق روش تحقیق توصیفى-تحلیل محتوا و به کمک نرم افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج نشان دادند که جایگاه رویکرد جدید ترکیب کاربری‌های شهری در ادبیات دانشگاهی ایران بسیار نوپاست و به تازگی در کانون توجهات قرار گرفته است. همچنین پژوهشگران و گروه‌های درگیر در مسائل برنامه‌ریزی و توسعه شهری, تا کنون سهم متفاوت اما ناچیزی در توسعه ادبیات این رویکرد در داخل داشته‌اند و بیشترین سهم در این خصوص مربوط به پژوهشگران شهرساز و بعد جغرافی‌دانان بوده است. تحلیل محتوای مقالات به روشنی آشکار ساخت که بیشتر پژوهشگران اگرچه به طور مستقیم به مباحث مربوط به رویکرد توسعه شهری مبتنی بر اختلاط کاربری نپرداخته‌اند اما از لابلای مطالب آنها می‌توان ضرورت به کار گیری رویکرد توسعه مذکور را در نظام برنامه-ریزی و توسعه شهری کشور پیدا نمود. 
 

کلیدواژه‌ها

ترکیب کاربری‌های شهری؛ نوشهرگرایی؛ اختلاط کاربری؛ نوشهرسازی؛ رشد هوشمند شهری؛ برنامه‌ریزی شهری

مراجع

آخوندی عباس، برکپور ناصر، اسدی ایرج، بصیرت میثم و طاهرخانی حبیـباالله، (1387)، چشـمانـدار نظـام

حاکمیت منطقه کلانشـهری تهـران، هنرهـای زیبـا، .26-15 :33 شماره

ابــراهیمزاده عیســی و حبیــبزادهلمســو کــاظم، (1389)،تحلیل و ارزیابی کاربری اراضی روستا-شهر گلوگاه

بابل بـا اسـتفاده از GIS، پـژوهشهـای جغرافیـای .18-1 :71 شماره انسانی

ابراهیمزاده عیسی و عبادیجوکندان، (1387)، تحلیلی بـرتوزیع فضایی – مکانی کاربری فضای سبز در منطقه

سه شهری زاهـدان، جغرافیـا و توسـعه، شـماره 11: .58-39

ابراهیم زاده عیسی، رهنمـا محمـدرحیم و نگهبـانمـروی محمد، (1383)، تحلیلی بر ضرورت شـکلگیـری و

نقش شهر جدید گلبهـار در تمرکـز زدایـی از مـادرشهر مشهد، صفه، شماره 22-5 :38.

اســدالهی شــیوا، (1379)، شــهرگرایی نــوین، بــه ســوی معماری اجتماعی، صفه، شماره 39 – 16 : 31.

اشــرفی یوســف، تیمــوری ایــرج، فرهــودی رحمــتاالله، جعفــری مهرآبــادی مــریم و ســالاروندیان فاطمــه،

(1389)، استراتژی توسعه شـهری ( CDS) بسـتری مناسب جهت بهره مندی از برنامه ریزی مشـارکتی،

جغرافیا و برنامه ریزی، شماره 33 -1 : 33.

اشرفی یوسف، (CDS ،(1388 رویکردی جدید در برنامه ریزی شهری در رویکردی تحلیلی، مدیریت شهری،

 .105- 89 :33 شماره

اشرفی یوسف و ملکزاده علی، (1389)، چشمانداز سازی مشارکتی در فرایند راهبرد توسـعه شـهری ( CDS)

نمونه مورد مطـالع: شـهر مراغـه، مـدیریت شـهری، .186 – 169 :25 شماره

اصــغریزادهیــزدی ســارا، ( 1389)، اصــول پیشــنهادی نوشهرگرایی در برنامـه ریـزی محلـههـای شـهری،

مسکن و محیط روستا، شماره 63-50 :130،

انصاری لاری احمـد، صـدری زاده مهـین تـاج، ( 1389)،نقش کاربری بهینه زمین در توسعه شهر لار، آمـایش

.96 – 79 :9 شماره ،محیط

باباییاقدم فریدون، حسینزادهدلیر کـریم و صدرموسـوی میرســتار، (1389)، اکولــوژی ازدحــام شــهری در

حواشی تبریز، جغرافیا و توسعه، سال پنجم، شـماره.180 – 161 : 9

براتی ناصر، (1385)، چالشهای رودرروی شهرسازی درایران در آستانه قرن 21، باغ نظر، شماره 29-5 :6.

برکپور ناصر و بهرامی صدیقه، (1389)، قابلیـت سـنجی توسعه مجدد در بافتهای ناکارآمد شـهری مطالعـه

 

موردی: محله انبار نفت منطقه 11 تهران، شهر ایرانی.14-1 : 4 شماره ،اسلامی

بهزادفر مصطفی، (1382)، ضرورتها و موانع ایجاد شـهرهوشمند در ایران، هنرهای زیبا، شماره 27-14 :15.

بهزادفر مصطفی و ذبیحی مریم، (1390)، راهنمای برنامـه سازی حوزههای شهری در چارچوب توسعه شهری

مبتنی بر حمل و نقل عمومی، باغ نظر، سال هشـتم، .50-39 :18 شماره

پوراحمد احمد، حاتمی نژاد، حسین و حسینی سید هادی،(1385)، آسیب شناسی طرحهای توسعه شـهری در

کشور، پژوهشهای جغرافیایی، شـماره 168 : 58 –.180

پوراحمد احمد، سـیفالـدینی فرانـک و نیـکپـور عـامر،(1388)، بررسی کاربری اراضـی در بخـش مرکـزی

شهر آمل، پژوهشهای جغرافیـایی انسـانی، شـماره .16-1 :67

پورجعفر محمدرضا، فرزبود سولماز، (1386)، لزوم پیـاده راه سازی از طریق تحلیل جریان آمد و شد پیاده در

فضــاهای شــهری؛ مــورد مطالعــه: بافــت مرکــزی تجریش، صفه، شماره 65-52 :44.

پـوردیهیمی شـهرام، (1380)، نگـاهی بـه آینـده شـهرها:بازیافت فضاهای شهری برای همسازی با طبیعت و

جامعه، صفه، سال یازدهم، شماره 35-28 :33.

پوردیهیمی شهرام، (1382)، فضاهای باز در مجموعه هـای مسکونی، صفه، شماره 51-36 :36.

پــورزرگر محمدرضــا، (1389)، خانــه، ســنت و باززنــده سازی محله جواباره در اصفهان، هویت شـهر، سـال

 .117 – 105 :9 شماره ،پنجم

پورمحمدی محمد رضا، جمالی فیـروز و اضـغری زمـانی اکبر، (1387)، ارزیابی گسترش فضایی-کالبدی شهر

زنجان با تاکید بر تغییر کاربری زمین طی دوره 84- .46-29 :63 شماره ،جغرافیایی پژوهشهای ،1355

پیربابایی محمدتقی و کرمی اسلام، (1390)، نارضـایتی از مکـان پیرامـون بافـتهـای بازسـازی شـده؛ نمونـه

موردی: بافت مسکونی پیرامون خیابان شـهید نـواب صفوی تهران، مـدیریت شـهری، شـماره 163 :27- .182

پیلهور علیاصغر و پوراحمد احمد، (1383)، روند رشد و توسعه کلانشـهرهای کشـور مطالعـه مـوردی: شـهر

مشهد، پژوهشهای جغرافیایی، شـماره 103 : 48 – .121

پــوردیهیمی شــهرام،(1380)، نگــاهی بــه آینــده شــهرها:بازیافت فضاهای شهری برای همسازی با طبیعت و

جامعه، صفه، شماره 35 – 28 :33.

تابـان محسـن، وثیـق بهـزاد و کشـتکارقلاتی احمدرضـا،(1387)، طراحــی مســکونی پایــدار بــا اســتفاده از

همپوشــانی مــرز فضــاهای عمــومی و خصوصــی،مدیریت شهری، شماره 100-91 :21.

تقوایی مسعود، (1389)، تحلیلی آماری بر روند گسـترش ناموزون کابری شبکه معابر در شهر اصفهان، جامعـه

شناسی کاربردی، سال 21، شماره 36-19 :40.

تقوایی علیاکبر، رفیعیان مجتبی و رضوان علـی، ( 1390)،تحلیل رابطه بین مولفههای کاربری زمین بـا کـاهش

جرایم و ناامنی شهری (مطالعـه مـوردی: منطقـه 17شهر تهران)، پژوهشهای جغرافیای انسانی، شـماره

.38-19 :77

تقوایی مسعود و سرایی، محمد حسین، (1385)، گسترشافقی شهر و ظرفیتهای موجود زمین (مـورد: شـهر

یـزد)، پژوهشـهای جغرافیـایی، شـماره 133 : 55 – .152

تقوایی علیاکبر و معروفی، سکینه، (1389)، ارزیابی نقش مساجد در ارتقـاء کیفیـت محـیط؛ مطالعـه مـوردی

مسجد امیر تهران، مدیریت شهری، شماره 219 : 25 .234 –

ثروتــی محمدرضــا و خضــری ســعید، ( 1388)، بررســی تنگناهای توسعه فیزیکی شهر سنندج، پژوهشهـای

جغرافیای طبیعی، شماره 29-13 :67.

جاجرمی کاظم و کلته ابراهیم، (1385)، سنجش وضـعیت شــاخصهــای کیفیــت زنــدگی در شــهر از نظــر

شهروندان؛ مطالعه موردی: گنبد قابوس، جغرافیای وتوسعه ناحیه ای، پاییز و زمستان : 18 – 5.

جباری ندا، ثروتی محمدرضا، حسـینزاده محمدمهـدی و تـوکلینیـا جمیلـه، (1389)، بررسـی رونـد توسـعه

فیزیکـی بخـش شـمال غـرب شـهر تهـران مطالعـه

 

موردی: حصارک، فصلنامه جغرافیای طبیعـی، سـال .52- 33 : 10 شماره ،سوم

جعفری علی و حبیبپـور علـیاصـغر، ( 1387)، ارزیـابی اثرات توسـعه شـهرهای جدیـد بـر محـیط زیسـت

مطالعه موردی: شهر جدید پردیس تهـران، مـدیریت .58-45 :21 شماره ،شهری

جمهیــری محمــود، ذبیحــی حســین و ماجــدی حمیــد،(1387)، نظـام اجرایـی حلقـه مفقـوده برنامـههـای

شهری در ایران تحلیلی بر نظام اجرایـی طـرحهـا وبرنامههای توسعه شهری، علوم و تکنولوژی محـیط

زیست، دوره دهم، شماره 98 – 88 : 2.

چرخچیــان مــریم، دانشــپور ســید عبــدالهادی، ( 1388)،فضاهای عمومی و عوامل موثر بر حیات جمعی، باغ

 .28 – 19 :7 شماره ،نظر

چرخچیــان مــریم، دانشــپور ســید عبــدالهادی، ( 1388)،بررســی مولفــه هــای طراحــی فضــاهای عمــومی

پاسخگو، جغرافیا و برنامه ریـزی، سـال چهـاردهم، .85 – 53 :30 شماره

حاتمی نژاد حسین و اشرفی یوسف، (1388)، دوچرخـه ونقــش آن در حمــل و نقــل پایــدار شــهری، نومنــه

موردی: شهر بناب، پژوهشهای جغرافیایی، شـماره .63-45 :70

حاتمی نژاد حسین و فرجی ملایی امـین، ( 1389)، امکـان سنجی اجرای طرحهـای اسـتراتژی توسـعه شـهری

(CDS) در ایران، مطالعات و پژوهشهای شهری ومنطقه ای، سال دوم، شماره 76 – 55 : 8.

حاتمینژاد حسین، فرهودی رحمتاالله و محمدپورجابری محمدرضا، (1387)، تحلیـل نـابرابری اجتمـاعی در

برخورداری از کاربریهـای خـدمات شـهری مـورد مطالعـه: شـهر اسـفراین، پـژوهشهـای جغرافیـای

 .85-71 : 65 شماره ،انسانی

حاجیپـور خلیـل، ( 1385)، برنامـه ریـزی محلـه – مبنـا رهیافتی کارآمد در ایجـاد مـدیریت شـهری پایـدار،

هنرهای زیبا، شماره 6-37 :26.

حاجینژاد علی، رفیعیان مجتبی و زمانی حسین، (1389)،بررسی متغیرهـای فـردی مـوثر بـر رضـایت منـدی

شهروندان از کیفیت محیط زندگی؛ مطالعه مـوردی:مقایسه بافت قدیم و جدید شهر شـیراز، جغرافیـا و

.82 – 63 :17 شماره ،توسعه

حبیبـی سیدمحسـن، تحصـیلدار مهـدی و پورمحمدرضـا نوید، (1390)، شرحی بر اصول و قواعد شهرسـازی

بومی در ارتباط بـا نظریـههـای معاصـر شهرسـازی،مسکن و محیط روستا، شماره 22-3 :135.

حبیبـی سیدمحسـن و اهـری زهـرا، (1385)، معمـاری وشهرسازی ایـران در 1320 – 1310 هــ،ش، اولـین

پژواک نوآوری و دومین پـژواک نـووارگی: الگـوی تهران، صفه، شماره 49-40 :42.

حبیبــی سیدمحســن و هــادی جــابری مقــدم، مرتضــی،(1384)، شهرگرایی و شهرسازی شتاب زده؛ الگوی

فاوستی توسعه، نشریه هنرهای زیبا، شماره 35 : 21 .46 –

حبیبی سیدمحسـن، ( 1380)، فضـای شـهری: برخـوردی نظریه ای، صفه، شماره 11-4 :33.

حبیبی کیومرث، بهـزاد فـر مصـطفی، مشـکینی ابالفضـل، علیزاده هوشمند و محکی وحیـد، ( 1390)، ارزیـابی

اثرات طرحهای توسعه شهری بر سـاختار شـکنی وارتقای کیفیـت زنـدگی فضـای شـهر کهـن ایرانـی،

فصلنامه شهر ایرانی اسلامی، شماره 28 – 15 : 4.

حسینزادهدلیر کریم، پورمحمـدی محمدرضـا و سـلطانی علیرضا، (1389)، بررسی عوامل موثر در ناکارآمدی

طرحهای جامع شهری ایران، نمونـه مـوردی: طـرح جامع تبریز، جغرافیا و برنامه ریزی، سـال پـانزدهم،

 .151-131 :31 شماره

حسـینزادهدلیـر کـریم، سـرور رحـیم، بجـانی حسـین واحمــدی توحیــد، (1389)، تحلیلــی بــر تحــولات

کاربریهای اراضـی شـهر تبریـز از دیـدگاه توسـعه پایدار طی سـالهای 83 تـا 87، فصـلنامه جغرافیـایی

سرزمین، سال هفتم، شماره 50-41 :28.

حسین زاده دلیر کریم و جوادی اشکلک اردشیر، (1385)،اهمیت مرکز شهر و ضرورت توجه بـه آن و احیـای

آن، صفه، سال پانزدهم، شماره 39-20 :42.

حسین زاده دلیر کریم، صدرموسـوی میرسـتار، حیـدری-چیانـه رحـیم و رضـاطبع سـیده خدیجـه، (1390)،

درآمدی بر رویکرد جدید استراتژی توسـعه شـهری

 

CDS در فرایند در برنامهریزی شهری با تاکیـد بـرچالشهای فراروی طرحهای جامع در ایران، فضـای

جغرافیایی، سال یازدهم، شماره 210 – 173 : 36.

حسین زاده دلیر کـریم و ولـیبیگـیدرویشـوند، مجتبـی،(1389)، برنامه ریزی شهری از نگاه ساختار شکنی،

نشریه علمی و پژوهشـی جغرافیـا و برنامـه ریـزی، .146 – 131 : 33 شماره ،15 سال

حسینزادهدلیـر کـریم و ملکـی سـعید، ( 1386)، بررسـی تغییرات کاربری اراضـی شـهری در طـرح جـامع و

تفصیلی شهر ایلام، طـی دهـه 82-72، جغرافیـای وتوسعه ناحیهای، شماره 93-65 :8.

حکمتنیا حسن، (1389)، برنامه ریزی کـاربری ارارضـی شهر بهاباد بـا اسـتفاده از الگـوی تحلیـل SWOT،

فصلنامه مطالعاتی شـهر ایرانـی اسـلامی، شـماره 2: .120-83

خاکپور براتعلی، رفیعی هادی، صالحیفرد محمد و توانگرمعصومه، (1389)، بررسی عملکرد مدیریت شـهری

در گسترش فضـاهای سـبز عمـومی (پـارکهـا) بـااســـتفاده از روش تاپســـیس، مطالعـــه مـــوردی:

شهرمشهد، جغرافیا و توسـعه ناحیـهای، شـماره 14: .27 -1

خستو مریم، سعدی رضوانی نوید، (1389)، عوامـل مـوثربر سرزنگی فضـاهای شـهری، هویـت شـهر، سـال

.74 – 63 : 6 شماره ،چهارم

خستو مریم و سعیدیرضوانی نوید، (1389)، عوامل موثربر سرزندگی فضـاهای شـهری، خلـق یـک فضـای

شهری سرزنده با تکیه بر مفهوم مرکز خریـد پیـاده،هویت شهر، سال چهارم، شماره 74-63: 6.

دانش جابر، طیبیی امیر، (1390)، کیفیت حضور در میادین شهری با تاکید بر نمونههای سـنتی ایـران، فصـلنامه

شهر ایرانی اسلامی، شماره 79-71 : 4.

ذکاوت کامران، (1382)، بازسـازی در نـوگرایی، صـفحه،سال سیزدهم، شماره 91-76 :36.

داوودپور زهـره و اردلان داریـوش، ( 1390)، نظریـههـای عمومی برای شهرهای قرن بیست و یکـم و انطبـاق

آن با شرایط ایران، هویت شهر، سال پـنجم، شـماره .92-83 :9

رابرتسـون ک، آ، (1380)، راهبردهـای توسـعه پیـادهروی برای برنامه ریـزان مراکـز شـهری هـای عـابر پیـاده

"فراگذرها – مال"، صفه، شماره 103- 90 :32.

زبردست اسـفدیار و جهانشـاهلو لعـلا، ( 1389)، بررسـی عملکـرد شـهر جدیـد هشـتگرد در جـذب سـرریز

جمعیت، جغرافیا و توسعه، شماره 22-5 : 10.

زیاری کرامتاالله، بشارتیفر صادق و رشـیدیفـرد سـید-نعمتالـه، ( 1389)، ارزیـابی کـاربری اراضـی شـهر

دهدشت (استان کهگیلویـه و بـویر احمـد)، آمـایش .22-1 :10 شماره ،محیط

رفیعیان مجتبی، تقوایی علیاکبر و حسین آبادی مصـطفی،(1390)، سنجش ارزشهای کیفی فضاهای باز شهری

با استفاده از مدل HPM محدوده مسکونی رود دره ولنجک، مدیریت شهری، شماره 118-105 : 26.

رفیعیان مجتبی، خدایی زهرا، (1388)، بررسی شاخصها ومعیارهای موثر یر رضایتمندی شهروندان از فضاهای

عمومی شهری، فصلنامه راهبرد، سال 18 شماره 53: .248 – 227

رفیعیان مجتبی، سیفایی مهسا، (1384)، فضاهای عمـومیشـهری؛ بـازنگری و ارزیـابی کیفـی، هنرهـای زیبـا

 .42 – 34 :23 شماره

رهنمایی محمدتقی، پوراحمـد احمـد و یوسـفی اشـرف،(1390)، ارزیابی قابلیتهای توسعه شهری مراغه بـا

استفاده از مدل ترکیبیSWOT-ANP، جغرافیـا و .100 – 70 : 29 شماره ،توسعه

رفیعیـان مجتبـی، تقـوایی علـیاکبـر و وحـدانی حسـن،(1388)، ظرفیت سنجی توسعه محلـهای در فراینـد

توسعه پایدار شهری، مطالعه موردی: محلـه کلکتـه-چی یا راسته کوچه شـهر تبریـز، صـفه، شـماره 49:.104-93

رهایی امید و قائممقامی پـروین، ( 1390)، اثـرات کالبـدی ساختمانهای صنعتی بر گسترش شـهری در ایـران،

نمونه موردی: پالایشگاه تهران و منطقه مسکونی باقرشهر، باغ نظر، سال 8، شماره 54-43 :16.

رهنمـا محمـدرحیم، (1387)، اثـرات اجـرای طـرحهـای بهسازی و نوسازی مرکز شهر مشهد بر محله پـایین

خیابان، جغرافیا و توسعه، شماره 180-157 :11.

 

روستایی، شهرام، (1390)، پهنه بندی خطـر گسـل تبریـزبرای کابریهای مختلف اراضی شـهری، جغرافیـا و

 .41-27 :21 شماره ،توسعه

زنگیآبـادی علـی و وفـایی ابـوذر، ( 1388)، تحلیلـی بـرکــاربرد اراضــی بافــت قــدیم کاشــان، مطالعــات و

پژوهشهای شهری و منطقهای، شماره 114 91 :3.

زیاری کرامـتاالله و زرافشـان عطـاءاالله، ( 1385)، بررسـی تغییرات کمی و کیفی مسکن در شـهرمراغه و پـیش

بینی مسکن مـورد نیـاز تـا سـال 1402، جغرافیـا و .105-85 :8 شماره ،توسعه

زیاری یوسفعلی و حسنمردی مهدی، (1388)، بررسی وتحلیل کاربری اراضی شهری و وزن دهی معیارهای

مکانیابی جایگاههای پمپ گاز CNG با استفاده ازمدل AHP (مطالعه موردی: منطقه 4 گازی شـهری

تهران)، فصلنامه علمی و پژوهشی جغرافیای انسانی،شماره دوم: 52-41.

سلطانی علی و اطمینانیقصرالدشتی رویا، (1389)، نقـش تراکم شهری در وابستگی به اتومبیل، مطالعه موردی:

سه ناحیه مسکونی در منطقـه 3 شـیراز، مطالعـات وپژوهشهای شهری و منطقهای، سال دوم، شماره 5:

 .154-139

سلطانی علی، نامداریان احمد علی، (1390)، تحلیل نقـش فضاهای شهری در دستیابی به توسعه پایدار شهرها،

تبیین پارادایم ارتباط، باغ نظر، سال 8 شماره 3 :18-.12

شـعبانی نگـین، کوچـک زاده محسـن و شـعیبی عبـاس،(1386)، باز زنده سازی بافـت هـای فرسـوده و بـا

ارزش از طریق استقرار کاربری های مناسب؛ نمونـه موردی: بافت قدیم بوشهر، صفه، سـال 16، شـماره .66-54 :45

شماعی علی، (1382)، توسعه ناموزون فضایی – کالبـدی.شهر یزد و اثرات آن بـر سـاخت اکولوژیـک شـهر،

پژوهشهای جغرافیایی، شماره 37 – 19 : 46.

شـماعی علـی و پوراحمـد احمـد، (1383)، تحلیلـی بـرسیاســتهــا و برنامــههــای نوســازی شــهری در

برنامههای توسعه کشور، پـژوهشهـای جغرافیـایی، .204 – 181 :48 شماره

شمس مجیـد و حجـیملایـری پریسـا، ( 1388)، توسـعه فیزیکی و تاثیر آن در تغیرات کاربری اراضـی شـهر

ملایر (1365-85)، فصلنامه آمایش، شماره 75 :7 – .91

صالحیواسکسـی احمـد، بمانیـان محمدرضـا و فراهـانی مریم، (1388)، الگویـابی روشهـا و سیاسـتهـای

ساماندهی مراکز تجاری، آرمانشـهر، شـماره 23 :2-.30

ضرابی اصغر، تقوایی مسعود و مختاریملکآبـادی رضـا،(1389)، برنامهریـزی کـاربری فرهنگـی – تفرحـی

مناطق شهری اصفهان و نقش ITC در تعادل بخشی منطقهای، جغرافیا و توسعه شماره 158-135 :18.

ضرابی اصغر، غلامیبیمـرغ یـونس و موسـوی سـیدعلی،(1388)، بررسی کاربری اراضی شهر نورآباد ممسنی

با اسـتفاده از سیسـتم اطلاعـات جغرافیـایی( GIS)،مطالعات و پژوهشهای شهری و منطقـهای، شـماره.48-25 :1

طبیبیان منوچهر، هادی مرتضی و جابری مقـدم، ( 1388)،معرفی مبـانی نظـری الگـوی تعیـین محـدودههـای

همگــن عملکــردی راهــی راهــی بــرای اصــلاح برنامههای کابری زمین شهری در ایـران، آرمانشـهر، .22-10 :3 شماره

عباسزادگان مصطفی و رضـوی حامـده، ( 1385)، اتخـاذ رویکردی نوین برای طـرحهـای توسـعه شـهری "

برنامه ریزی طراحی محور"، هنرهـای زیبـا، شـماره .22 – 15 : 28

عباسزادگان مصطفی، رضازاده راضیه و محمـدی مـریم،(1390)، بررسی مفهوم توسعه مبتنی بر حمل و نقل

همگانی و جایگاه مترو شهری تهران در آن، باغ نظر،سال هشتم، شماره 58-43 : 17.

عینیفر علیرضا و قاضـی زاده سـیده نـدا، (1389)، گونـه شناسی مجتمع های مسکونی تهران با معیـار فضـای

باز، آرمانشهر، شماره 45 -35 :5.

عندلیب علیرضا، (1390)، چالشها و نقـشهـای چندگانـه توسعه شهر تهران، مدیریت شهری، شـماره 19 : 27 .30-

 

عزیزی محمدمهدی و آراسـته مجتبـی، ( 1390)، ارزیـابی تحقق پـذیری پـیش بینـیهـای کـاربری اراضـی و

پیشنهادات جهات توسعه در طرح جـامع شـهر لار،مطالعات و پژوهشهـای شـهری و منطقـهای، سـال .22-1 :11 شماره ،سوم

علــیاکبــری اســماعیل، (1383)، رویکــردی بــه احیــای ارزشهای در شهرسازی معاصر، پیک نور، سـال دو.78-48 :2 شماره

علی اکبری اسمائیل و فرجی دارابخانی، محمـد، ( 1385)،شــهرهای اداری – سیاســی و ناپایــداری شــهری،

جغرافیا و توسعه ناحیهای، شماره 178 – 155 : 6.

علیاکبری اسماعیل و عمالـدبن عـذرا، ( 1391)، ارزیـابی کمی و کیفی کاربریهای شهری بـا تاکیـد بـر نظـام

توزیع و الگوی همجواری (مطالعـه مـوردی: منطقـه یک شهر گرگان)، پژوهشهـای جغرافیـای انسـانی، .172-157 :79 شماره

فرهودی رحمتاالله، سیفالدینی فرانک و زنگنـه مهـدی،(1385)، شـهر خـواف؛ الگـویی جهـت ارزیـابی و

تحلیل کاربری اراضی، جغرافیا و توسعه، شـماره،،، : .129 – 107

فاضلنیـا غریـب، کیـانی اکبـر و محمودیـان حشـمتاالله،(1390)، مکانیابی و اولویتبندی پارکهای شـهری

با استفاده از روش نحلیل سلسله مراتبی TOPSISو سیستم اطلاعات جغرافیایی (مطالعه موردی شـهر

الشتر)، پژوهشهای جغرافیایی انسـانی، شـماره 78: .152-137

فرهودی رحمتاالله و محمدی اکبر، (1384)، روند توسعهتاریخی، کاربری اراضی شهر سنندج، پـژوهشهـای.98-87 :53 شماره ،جغرافیایی

فلاحـت محمـد صـادق و کلامـی مـریم، (1387)، تـاثیرفضاهای باز شهری بر کیفیت گذران اوقات فراغـت

شهروندان، فصلنامه مدیریت شهری، شماره 85 : 22 .98 –

قالیباف محمدباقر، روستایی مجتبی، رمضان زاده لسـبویی مهدی و طاهری محمد رضا، (1390)، ارزیابی میزان

کیفیت زندگی شهری؛ مطالعـه مـوردی: یافـت آبـاد تهران، فصلنامه علمی و پژوهشی انجمن جغرافیـای .53 – 33 :31 شماره ،ایران

قربــانی رسـول و نوشـاد ســمیه، (1387)، راهبــرد رشــدهوشــمند در توســعه شــهری، اصــول و راهکارهــا،

جغرافیا و توسعه، شماره 180-163 :12.

قرخلو مهدی، حسینی سیدهادی، (1385)، شـاخصهـای توسعه پایدار شـهری، جغرافیـا و توسـعه ناحیـهای،.177-157 :8 شماره

قرخلو مهدی، داودی محمود، زنـدوی سـیدمجدالـدین وجرجانی حسنعلی، (1390)، مکانیابی مناطق بهینـه

توسعهی فیزیکی شهر بابلسر بر مبنای شاخصهـای طبیعی، جغرافیا و توسعه، شماره 122-99 :23.

قرخلو مهـدی و پناهنـدهخـواه موسـی، ( 1388)، ارزیـابی عملکرد شهرهای جدید در جذب سـرریز جمعیـت

کلانشهرها مطالعه موردی شـهرهای جدیـد اطـراف تهران، پژوهشهای جغرافیای انسـانی، شـماره 67 : .25-17

قرخلـو مهـدی و فرجـام رسـول، (1380)، سـاماندهی واستقرار صنایع و کارگاههای مزاحم شـهری، مطالعـه

مــوردی: بافــت مرکــزی کرمانشــاه، پــژوهشهــای .71-47 :40 شماره جغرافیایی

قصری محمد، کلانتری محسن، جباری کـاظم و قزلبـاش سمیه، (1390)، بررسی تاثیر میـزان و نـوع کـاربری

اراضی شهری در شکل گیری الگوهای فضایی بـزه-کاری، مطالعه موردی: جرائم مرتبط با مواد مخدر دربخش مرکزی شهر تهران، فصلنامه ژئوپلیتیک، سـال.202-174 :3 شماره ،هفتم

قلعهنویی محمود و تـدین بهـاره، ( 1389)، تهیـهی طـرح جامع رنگی، تلاشی برای مدیریت رنگها در شـهر؛نمونـه مطالعـاتی: خیابـان سـپه اصـفهان، مـدیریت .257-241 :26 شماره ،شهری

قهرمانی هومن و شیعه اسماعیل، (1390)، قرائتی از نظـام شهرسـازی آمریکــا بـا تاکیـد بـر شـهر نیویـورک،

.157-143 :7 شماره ،آرمانشهرکرم امیر و محمدی اعظم، (1388)، ارزیابی و پهنه بنـدی

تناسب زمـین بـرای توسـعه فیزیکـی شـهر کـرج واراضی پیرامونی بر پایه فاکتورهـای طبیعـی و روش

 

فراینــد تحلیــل سلســله مراتبــی AHP، فصــلنامه جغرافیای طبیعی، شماره 74-59 : 4.

کاشانیجو خشایار و مفیدیشمیرانی سـیدمجید، ( 1388)،سیر تحول نظریههای مرتبط بـا حمـل و نقـل درون

شهری، هویت شهر، سال سوم، شماره 14-3 :4.لطفی سهند، 1383)، نگاهی به تجربه مدرنیتـه بـه شـهر وشهرسازی معاصر، هنرهای زیبا، شماره 26-17 :20.

لطفـی سـهند، (1384)، مقدمـه ای بـر تحلیـل "سـاختاردستوری" کالبد شهر، نشریه هنرهـای زیبـا، شـماره.24 – 15 :22

لطفی صـدیقه، ( 1388)، مفهـوم کیفیـت زنـدگی شـهری:تعـاریف، ابعـاد و سـنجههـای آن در برنامـه ریـزی

شهری، فصلنامه علمی و پژوهشی جغرافیای انسانی،سال اول، شماره 80 – 65 :4.

ماجـدی حمیـد، منصـوری الهـام، حـاجی آبـادی آذیـن،(1390)، باز تعریف فضای شهری (مطالعه مـوردی:محور ولیعصر، حدفاصل میدان ولیعصر تا چهـار راه

ولیعصر)، مدیریت شهری، شماره 283 – 263 :27.

ماجدی حمید، (1389)، توسعههای شهری امروز، بافـت-های فرسوده آینده، هویت شهر، سال چهارم، شماره .94 – 87 : 6

محســنیتبریــزی علیرضــا و آقامحســنی مــریم، ( 1389)،بررسی نقش سـرمایه اجتمـاعی در توسـعه شـهری؛

مورد پژوهی: شهرمحلات، مدیریت شـهری، شـماره .162 – 147 :26

مرادی سلمان، (1386)، هنر عمومی و تلفیق آن در فضای شهری، باغ نظر، سال چهارم، شماره 90-81 : 8.

محمدزاده رحمت، (1388)، بررسی آثار مدرنیته غرب بـرشهرسازی ایران، صـفه، سـال هجـدهم، شـماره 48: .94-79

محملیابیانه حمیدرضا، (1390)، ارزیابی مفهـوم منظـر درطرحهای شهری، مقایسه تطبیقی سیر تکوین طـرح-

های جامع تهران با تجارب جهانی، بـاغ نظـر، سـال.104-95 :17 شماره ،هشتم

محمــودی محمدمهــدی، (1383)، ضــرورت طراحــی درارتباط با فضای شهری پیرامون ورودیهای مترو درتهران، هنرهای زیبا، شماره 55-49 : 19.

مزیدی احمد و صفرزاده مهدی، (1390)، شناسایی و رتبه بندی علـل مـوثر بـر کـاربری اراضـی مسـکونی بـا

استفاده از تکنیـکهـای MADM مطالعـه مـوردی شهر یاسوج، جغرافیای و توسـعه، شـماره 81 :21-.96

معینی سیدمحمدمهدی، (1386)، رفتـار عـابرین پیـاده درارتباط بـا مکـانهـای مسـکونی و تجـاریع مطالعـه

موردی: منطقـه 6 شـهرداری تهـران، هنرهـای زیبـا،.26-15 :32 شماره

معینی سـیدمحمدمهدی، (1385)، افـزایش قابلیـت پیـادهمداری، گامی به سوی شهری انسـانی تـر، هنرهـای.16-5 :27 شماره ،زیبا

مطلبی قاسم، (1385)، رویکردی انسـانی بـه شـکلدهـ یفضاهای شهری، هنرهای زیبا، شماره 66 – 57 :27.

مظفــری غلامعلــی و اولــیزاده انــور، (1387)، بررســی وضعیت توسعه فیزیکی شهر سقز و تعیـین جهـات بهینه توسعه آتی آن، مجله محیط شناسی، سـال 34،

 .20-11 :47 شماره

موحد علی، امـانپـور سـعید، پورمحمـدی محمدرضـا وعساکره ماجده، (1390)، بررسی و تحلیل مکانیابی

بهینه مدارس ابتدایی، موردی: شهر شـادگان، نشـریه تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی، جلد 19، شماره .149 - 129 :22

موحد علی و صمدی محمدحسین، (1390)، ارزیابی کمی و کیفی کاربری اراضی شهر مریـوان، پـژوهشهـای جغرافیای انسانی، شماره 66-45 :78.

موحد علی و تقی زاده، ایوب، (1388)، بررسی جهتهای توسعه مناطق حاشیه نشین شهر اهواز بـا اسـتفاده از

GIS و RS، پژوهشهای جغرافیـایی، شـماره 70 : .28 – 15

موستوفیالممالکی رضا و رستمگورانی ابـراهیم، ( 1388)،بررسی علل موثر بر کاربری اراضـی شـهر قشـم بـا

الگوهای فرایند تحلیـل سلسـله مراتبـی ( AHP) ودرجه بندی و اولویت بندی مولفههـا ( TOPSIS)،جغرافیا و توسعه ناحیهای، شماره 107-81 :13.

 

مـولازاده سـیدمحمدعلی، (1379)، دیـدگاههـای چـپ وراست در مـدیریت زمـینهـای شـهری، تحقیقـات جغرافیایی، شماره پیاپی 58 و 57-43 : 59.

مومنی مهدی، بیکمحمدی حسن و آروم فلـورا، ( 1389)،تحلیلی بر کاربری اراضی منطقه یک شـهر اصـفهان،فصلنامه جغرافیا و مطالعات محیطی، شماره 27 :3 – .44

میرزاکوچــکخوشــنویس احمــد، (1385)، دولــت شــهرآرمانی ایرانی؛ مفهوم فضای شهری ایران، بـاغ نظـر، .118 -101 : 6 شماره

نگارسـتان فـرزین، تیمـوری محمـد و آتـیشبـار محمـد،(1389)، تئوری منظر، رویکردی بر تداون هویت درنوسازی شهری، باغ نظر، سال هفتم، شـماره 59 :14 .68 –

نوذری شعله، (1383)، رهنمودهای طراحی فضـاهای بـازمسکونی، صفه، شماره 66-45 :39.

وارثی حمیدرضا، قائدرحمتی صـفر و باسـتانیفـر ایمـان،(1386)، بررسی اثرات توزیـع خـدمات شـهری درعدم تعادل فضایی جمعیت مطالعه مـوردی: منـاطق شهر اصفهان، جغرافیا و توسعه، شماره 106-91 : 9.

وارثـی حمیدرضـا، جمـال محمـد و شـاهیوندی احمـد،(1387)، مکتنیابی فضای سبز شهری بـا اسـتفاده ازسیستم اطلاعات جغرافیـایی (نمونـه مـوردی: شـهرخرم آباد)، جغرافیا و توسـعه ناحیـهای، شـماره 10:.103-83

ولیزاده رضا، (1386)، مکانیابی مراکز آموزشی دبیرسـتانبا اسـتفاده از سیسـتم اطلاعـات جغرافیـایی، نمونـه

موردی شهر تبریز، نشریه تحقیقات کـاربردی علـوم .87 - 59 :10 شماره ،7 جلد ،جغرافیایی

هوشیار حسن، (1390)، مکانیابی کاربریهای درمـانی بـااســتفاده از روش AHP (مطالعــه مــوردی: شــهرمهاباد)، فضای جغرافیایی، سال یازدهم، شـماره 36:.150-131

یزدانـی محمدحسـن و پوراحمـد احمـد، (1386)، تـاثیرمدرنیسم بـر تحـولات کالبـدی شـهرهای ایرانـی –اسلامی، نمونه تبریز، فصلنامه تحقیقات جغرافیـایی،.52-29 : 84 شماره

Breheny, M., (1992), The Contradictions ofthe Compact City: A Review, in: M.Breheny (Ed.) Sustainable Development

and Urban Form. Pion. London.

CERVERO, R. & KOCKELMAN, K.(1997), Travel Demand and the 3 D's:Density, Diversity, and Design. In:Transportation Research D, Vol. 2., pp.199-219.

CERVERO, R. ,(1988), Land-use Mixingand Suburban Mobility. Transportation

Quarterly, Vol. 42, pp. 429-446.Coupland, A. (Ed.). (1997), Reclaimingthe city: Mixed use development.

London, E & FNSPON.Downs, A. (2005), Smart Growth. Journal of

the American Planning Association.71(4):367-380.

Gyourko, J. E. & Rybezynski, W. (2000),Financing New Urbanism projects:

Obstacles and Solutions. Housing PolicyDebate, 11(3): 733-750.

Grant J ,(2002), Mixed use in theory andpractice: Canadian experience with

implementing a planning principle.Journal of the American PlanningAssociation 68(l):71-84.

Hoppenbrouwer, E. and LOUW, E. ,(2005),Mixed-use Development: Theory andPractice in Amsterdam’s Eastern

Docklands. European Planning StudiesVol. (13, No. 7): 967-983.

Rabianski J. and Sherwood Clements J.,(2007), Mixed-Use Development: A

Review of Professional Literature.Prepared for and Funded by The

National Association of Industrial and

Office Properties Research Foundation.

Department of Real Estate Georgia StateUniversity Atlanta, GA.Schwanke, D. ,(2002), Mixed-use

Development Handbook. Urban LandInstitute. Washington, D.C.Stead, D. and Hoppenbrouwer, E. C. ,(2004),Promoting and urban renaissance inEngland and the Netherlands. Cities21(2): 119-136.

Witherspoon, E., Abbett , J. & Gladstone M.,(1976), Mixed-Use Developments: NewWays of Land Use. Urban Land

Institute. Washington, D.C. TechnicalBulletin, Special issue Vol. 71.