معیارهای مکان‌یابی پارکهای شهری برای ارتقاء محیط اجتماعی (مطالعه موردی پارک یعقوب لیث شهر زابل)

فصلنامه علمی و پژوهشی پژوهش و برنامه ریزی شهری

مقاله 7، دوره 4، شماره 12، فروردین و اردیبهشت 1392، صفحه 117-134   

نویسندگان

غلامعلـــــی خمـــــر^{* 1}؛ لقمـــان شـــاهمـــرادی²؛ اکبر حیـدری تاشـه کبـود³

¹اســـتادیار جغرافیـــا و برنامـــه ریـــزی شـــهری، دانشـــگاه زابـــل، زابـــل، ایـــران

²کارشــناس ارشــد جغرافیــا و برنامــه ریــزی شــهری، دانشــگاه زابــل، زابــل، ایــران

³دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشـگاه فردوسـی مشـهد، مشـهد، ایـران

تاریخ دریافت: 12 دی 1394،  تاریخ پذیرش: 12 دی 1394 

چکیده

چکیده فضای سبز به عنوان جزئی از نظام کالبدی شهر که انسان همواره با آن در تماس بوده و هدف از طراحی آن درحقیقت توجه به نیازهای انسانی و فرهنگی جامعه و نیز جستجوی عوامل ضروری در ایجاد فضای سبز مناسب شهری است، بنابراین، مکانیابی نادرست فضاهای سبز شهری در نهایت، به ایجاد ناهنجاریهای بیشمار اجتماعی منجر خواهد شد که لازم است در برنامه‌ریزی و عمران شهری و احداث فضاهای سبز رعایت ملاک‌ها و استاندارهای لازم برای مکان‌یابی آنها مدنظر قرارگیرد این تحقیق قصد دارد به بررسی دقیق این مسئله بپردازد برای این منظور معیارهای مکانیابی فضاهای سبز شهری مورد بحث واقع شده و با تحلیل دسترسی به شریانهای فرعی و اصلی نزدیکی به کاربری‌های سازگار و ناسازگار ماتریس مقیاس با مطالعه موردی پارک یعقوب لیث زابل به بررسی رعایت این معیارها پرداخت است. روش تحقیق توصیفی– تحلیلی و مبتنی بر مطالعات کتابخانه‌ای، اسنادی و بررسی‌های میدانی است. نتایج به دست آمده حاکی از آن است که این پارک از 7/66% سازگاری کامل در ماتریس سازگاری، 75% مطلوبیت کامل در ماتریس مطلوبیت، 40% کاملاً متناسب در ماتریس ظرفیت و 43% کاملاً مناسب در ماتریس وابستگی است. 
 

کلیدواژه‌ها

کاربری؛ فضای سبز؛ محیط اجتماعی؛ شهر زابل

مراجع

بحرینــی، محمــد حســین، ( 1376)، تئــوری شــکل شهر،انتشارات دانشگاه تهران.

بهرام سلطانی، کامبیز، (1362)، طـرح بررسـی اثـرات توسعه بر فضـای سـبز تهران،انتشـارات سـازمان محیطزیست.

بیژنزاد، محمدرضا، (1380)، توصـیههـایی در مـوردمکانیابی، طراحی و نگهداری پارکهـا و فضـای سبز، مجموعه مقالات همـایشهـای آموزشـی وپژوهشـی فضـای سـبز شـهر تهـران، انتشـارات سازمان پارکها و فضای سـبز، چـاپ اول، جلـد دوم.

پودینه، مهدی، (1391)، بررسی وضعیت فضای سـبزشهر زابل، پایاننامه کارشناسی ارشد، فصل سـوم واحد شیروان، فصل سوم.

پورمحمدی، محمدرضا، (1382)، برنامهریزی کاربری اراضی شهری،انتشارات سمت.

خلیل نژاد، م، (1382)، نگرشی بر بهسـازی بـاغهـای ایرانی، مجله شهرداریها، شماره 42.

رستمخانی، پ، لقـایی، ح، ( 1383)، اصـول طراحـی فضای سبز در محیطهای مسـکونی، چـاپ اول، تهران، انتشارات مرکـزی تحقیقـات سـاختمان و

مسکن.

رضویان، محمد تقی، (1381)، برنامـه ریـزی اراضـی شهری، منشی، تهران.

زیاری، کرامـت االله، ( 1381)، برنامـه ریـزی کـاربری اراضی شهری، دانشگاه یزد.

 

ســـعیدینیـــا، احمـــد،(1379)، فضـــای ســـبز شهری،انتشـارات مرکـز مطالعـات برنامـهریـزی شهری وزارت کشور،جلد نهم.

شیعه، اسماعیل، (1380)، مقدمه ای بر برنامه ریـزی شهری، چاپ دهم، دانشگاه علم صنعت، تهران.

صابری،ع، قنبری،ا،حسین زاده، م، (1390)، مکان یابی پارک و فضای سبز شهری با اسـتفاده از سیسـتم اطلاعــات جغرافیــایی بــه روش ارزیــابی چنــد معیاریAHP، همایش ملی ژئوماتیک.

محمدی، ع، صبوری، م، (1385)، سرانه فضـای سـبز شهری و تاثیر تغییرات جمعیـت شـهری بـر آن، فصـلنامه تخصصـی فضـای سـبز کشور(سـبزینه

شرق)، سال پنجم، شماره هشتم(پیاپی سـیزدهم)انتشارات سازمان شهرداریها و دهیارهای کشور،.95 – 89 صص

Chiesura Anna, (2004), The Role of UrbanParks for The Sustainable Sity, Landscape

andUrban Plannig.

www.elsevir.com/locate/landrob plan.Millward, Andrew A and Sabir, senna(2011);

Benefits of a forested urban park: What is thevalue of Allan Gardens to the city of Toronto,

Canada?,Landscape and Urban Planing100(2011)177-

188www.elsevir.com/locate/landrob planUrban Planning.

Maruani. (2007), ″Open space planningmodels: A review of approaches and

methods ″, Landscape and UrbanPlanning, Volume 81, Issues 1-2, 29,Pages 1-13

Mertes. D, and R. Hall (1995), ″Park,Recreation, Open Space and Greenway

Guidelines ″, Alexandria, VA: NationalRecreation and Park Association.

P. Pregill and N. Volkman, (1993),″Landscapes in History: Design and

Planning in the Western Tradition ″, VanNostrand Reinhold. New York. 30. Turner,

T. (1992), ″Open space planning in

London: From standards per 1000 togreen strategy ″, Town Plan. Rev. 63 (4),pp. 365–386.