بکارگیری تکنیک FMEA در عرصه شهرسازی به منظور پیشگیری و حل مشکلات فضاهای شهری مطالعه موردی بوستان دانشجو در تهران

فصلنامه علمی و پژوهشی پژوهش و برنامه ریزی شهری

مقاله 7، دوره 3، شماره 10، مهر و آبان 1391، صفحه 125-146   

نویسندگان

زهــره داودپــور^{* 1}؛ فرزانــه صــبوری²

¹اســتادیار طراحــی و برنامــه ریــزی شــهری و منطقــهای، دانشــگاه آزاد اســلامی قــزوین، قــزوین، ایــران

²دانشجوی کارشناسی ارشد طراحی و برنامه ریزی شهری و منطقهای، دانشگاه آزاد اسلامی قزوین، قزوین، ایـران

تاریخ دریافت: 13 دی 1394،  تاریخ پذیرش: 13 دی 1394 

چکیده

فضاهای شهری به عنوان عرصه اصلی زندگی و فعالیت مردم، امروزه با مشکلات متعددی در قالب ابعاد کالبدی، مدیریتی، اجتماعی، فرهنگی و ... مواجه بوده که ناشی از بی توجهی به نیازهای اساسی اقشار گوناگون جامعه و استفاده کنندگان در برنامه‌ریزی و طراحی این فضاها می باشد.عدم توجه کافی به ویژگی‌های اساسی یک فضای شهری در حالت ایده‌آل، ظیر امنیت و آسایش، خوانایی و سرزندگی و ... از جانب برنامه‌ریزان شهری و لحاظ نکردن نظرات و خواسته‌های مردم در طراحی و ایجاد محیط‌های شهری، سبب گشته تا امروزه شاهد فضاهایی مشکل دار و آسیب پذیر و به دنبال آن نارضایتی از جانب استفاده کنندگان باشیم. هدف اصلی در این پژوهش، پس از بررسی فضاهای شهری، مسائل و مشکلات پیرامون آنها و تحلیل یک فضای شهری ایده‌آل، معرفی و اجرای روشی مناسب و کارآ است که از طریق آن بتوان به آسیب شناسی، تحلیل و شناسایی مشکلات موجود و احتمالی پیرامون فضاهای شهری پرداخته و در راستای حل مشکلات موجود و جلوگیری از وقوع مشکلات احتمالی در آینده، قبل از آنکه توسط شهروندان تجربه شود؛ اقدامات اصلاحی و پیشنهادهای سازنده‌ای ارائه نمود. تکنیک FMEA از جمله روش‌های مطرح در مدیریت ریسک و شناخته شده در عرصه صنعت است که اساس آن دستیابی به حد ایده‌آل کیفیت است. این روش بر شناسایی خطاها و پیشگیری از وقوع مشکلات احتمالی و نیز یافتن کم هزینه‌ترین راه حل‌ها و ارائه پیشنهاد سازنده در جهت حل مشکلات تاکید دارد. بکارگیری و اجرای این روش در عرصه شهرسازی از طریق تلفیق و کالیبره نمودن آن با مفاهیم مطرح در علم برنامه‌ریزی شهری، می‌تواند دستاورد نوینی پیرامون حل مشکلات و پیشگیری از وقوع آن در فضاهای شهری باشد. از طریق پیاده سازی تکنیک FMEA در بوستان دانشجو تهران برای شناسایی و حل مشکلات موجود در آن، پس از تطبیق و کالیبره نمودن این روش با مفاهیم شهرسازی، مسجل شد که می‌توان از این دستاورد در عرصه شهرسازی و در راستای آسیب شناسی، پیشگیری و حل مشکلات در فضاهای شهری بهره‌گیری نمود. 
 

کلیدواژه‌ها

FMEA؛ مشکلات؛ فضای شهری؛ RPN؛ عملکرد

مراجع

آقایی عطا، حسین و افخمی،قاسـم –1388: "تجزیـه وتحلیل خرابی و آثار آن"، نشریه مهندسی مکانیـک– شماره 64- سال هجدهم.

اعتماد،گیتی- بهار 1384 "تحول عملکرد و شکلگیری فضاهای عمومی در ایران"،اندیشه ایرانشهر،شماره سوم.

پورجعفر. محمدرضا ومحمودی نژاد. هـادی، (1388):"طراحی شهری و سرمایه اجتمـاعی در فضـاهای عمومی شهری" تهران، طحان.

رسولی، سارا و رحـیم دخـت خـرم، سـمیرا ( 1388):"پیاده راه به مثابـه یـک فضـای شـهری مطلـوب(مطالعه موردی بازار امـام اهـواز) "، ماهنامـه بـین المللی راه و ساختمان، شماره 75-69 ،63.

رفیعیان، مجتبی و خدایی، زهرا (1389): " شـهروندان و فضاهای عمومی شهری: نگرش تحلیلی بررسـی شــــاخصها و معیارهای مؤثر بر رضــــایتمندی شــهروندان از فضــاهای شــهری"، تهــران، دفتــرگسترش تولید علم

رهنمــایی.ت و اشــرفی.ی، پــاییز و زمســتان 1386،"فضای عمومی شهر و نقش آن در شـکل گیـری جامعه".

زال نژاد، کاوه (1390): "فضای شهری زشت، زیبا، بی احساس"، ماهنامه منـاطق آزاد، شـماره 51 ،217-.53

تیبالدز،فرانســــیس – 1385: "شــــهرهای انســــان محــور"،ترجمــه حســنعلی لقــایی و فیــروزه جدلی،تهران،انتشارات دانشگاه تهران.

ســلطانی، علــی و نامــداریان، احمــد علــی - پــاییز وزمستان 89: " بررسی تـاثیر نیروهـای مختلـف درشکلگیری فضای شهری" -نشریه هویـت شـهر،سال پنجم، شماره 7، ، صفحه 130 – 123

عبــاس زادگــان، مصــطفی (1384): "ابعــاد اجتمــاعی روانشناختی فضاهای شهری"، مجلـه بـین المللـی علوم مهندسی دانشگاه علم و صنعت ایران، شماره 16

علیزاده، خلیـل – "چکیـدهای از FMEA (روشهـای تجزیـه و تحلیـل شکسـت و آثـار آن )"- نشـریه فروغ تدبیر، سال ششم، شماره 36.

محمـودی نـژاد، هـادی –1385: " مقالـه روانشناسـی محیطی و طراحی فضاهای شهری کاربست علـوم رفتـــاری در طراحـــی محـــیط شـــهری "،پیـــام مهندسی،شماره سی و چهارم،.

مک درموت، رابین ای و جی، ریمونـد و ویکـولاک وآربیورگاد، مایکـل -1379: "روشهـای تجزیـه وتحلیـــــل عوامـــــل شکســـــت و آثـــــار آن(FMEA)"مترجم: مریم نوشاد حقیقـی – تهـران،شرکت طراحی مهندسی و تامین قطعات

Baydar C. M, Saitou K., “Prediction andDiagnosis of Propagated Errors inAssembly Systems Using Virtual

Factories”, Journal of Computing andInformation Science in Engineering, 2001,1:3, 261-265

Duwe B, Fuchs BD, Hensen-Flaschen J.“Failure mode and effects analysisapplication to critical care medicine”.

Critical Care Clinics 2005, 21(1), 21-3Eti MC, Ogaji SOT, Probert SD. “Implementing

total productive maintenance in Nigerian”,Applied Energy 2004, 79(4), 385-401

Spath PL. “Using failure mode and effectsanalysis to improve patient safety”, ARON2003, 78(1),15-37

Zhou J, Stalhane T., “Using FMEA for earlyrobustness analysis of Web-based systems”,Proceedings of the 28th Annual

International Computer Software andApplications Conference, 2004, 2, 28-29.

Carmona, Matthew and Heath, Tim and Oc,Taner and Tiesdell, Steve (2003): "Public

Places Urban Spaces: The Dimensions ofUrban Design", London , ArchitecturalPress

http://uni-joghrafia.blogfa.com/post-16.aspx