ارزیابی مکان‌یابی کاربری‌های آموزشی (مدارس ابتدایی) شهر شادگان

فصلنامه علمی و پژوهشی پژوهش و برنامه ریزی شهری

مقاله 1، دوره 3، شماره 9، خرداد و تیر 1391، صفحه 1-20   

نویسندگان

محمدرضا پورمحمـدی¹؛ ماجــــده عســــاکره^{* 2}

¹اســـــتاد جغرافیـــــا و برنامـــــهریـــــزی شـــــهری، دانشـــــگاه تبریـــــز، تبریـــــز، ایـــــران

²کارشناس ارشد جغرافیا و برنامـه ریـزی شـهری، دانشـگاه شـهید چمـران اهـواز، اهـواز، ایـران

تاریخ دریافت: 13 دی 1394،  تاریخ پذیرش: 13 دی 1394 

چکیده

با افزایش جمعیت در شهرهای ایران، حجم تقاضا برای خدمات و کالاهای عمومی نیز افزایش می یابد. ولی به علت ساختار اقتصادی- سیاسی خاص کشورمان همواره سرعت پاسخگویی به نیازها از سرعت رشد نیازها کمتر بوده است. در میان کاربری‌های پرتقاضا، کاربری‌های آموزشی در پاسخگویی به نیازهای جمعیت دانش آموزی با مشکلات زیادی مواجه اند. در این راستا پژوهش حاضر به ارزیابی کاربری‌های آموزشی( مدارس ابتدایی) با توجه به معیار‌های کمی و کیفی پرداخته و سپس با استفاده از نرم افزار Arc Gis 9.3 به مکان یابی مجدد فضاهای آموزشی با توجه به معیارهایی که در سه طبقه سازگاری، مطلوبیت و ظرفیت طبقه بندی شده اند، می پردازد. روش این تحقیق توصیفی – تحلیلی می باشد و حجم نمونه مورد مطالعه در این پژوهش شامل تمام مدارس ابتدایی شهر شادگان است. نتایج به دست آمده از بررسی همجواری‌ها با ترکیب لایه‌های مختلف نشان می دهد که در رابطه با کاربری‌های سازگار و نیمه سازگار به ترتیب7 مدرسه( معادل 54 درصد)، و 10 مدرسه( معادل 77 درصد) از مدارس در وضعیت نامناسبی به سر می برند. در بحث همجواری با کاربری‌های ناسازگار نیز ، همه ی مدارس در رابطه با کاربری‌های دیگر بویژه در بحث کاربری‌های تجاری دارای وضعیتی کاملاً نامناسب هستند. در بحث ماتریس مطلوبیت، مدارس ابتدایی حریم رودخانه و شعاع دسترسی را رعایت کرده و دارای وضعیتی مناسب هستند. در رابطه با ماتریس ظرفیت نیز بیش از نیمی از مدارس دارای وضعیتی نامناسب هستند. 
 

کلیدواژه‌ها

مکان یابی؛ مدارس ابتدایی؛ ماتریس‌های؛ سازگاری؛ ظرفیت و مطلوبیت

مراجع

آموزش و پرورش استان خوزسـتان( 1385)، گـزارش تحصیلی شهرستان شادگان، چاپ اول.

پورمحمدی، محمدرضا( 1382)، برنامه ریری کاربری اراضی شهری، چاپ دوم، انتشارات سمت.

تقی پور،علی اکبر( 1388)، ارزیـابی سـازمان فضـایی شــهر شــاهرود بــا تاکیــد بــر الگوهــای کــاربری زمینهـای آموزشـی، پایانامـه کارشناسـی ارشـد،

پورمحمـدی، محمدرضـا، دانشـگاه تبریـز، گـروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری. 

 

ثنایی نـژاد، سـید حسـین؛ فرجـی سـبکبار، حسـنعلی(1378)، کاربرد GIS بـا اسـتفاده از نـرم افزارهـاARC/INFO در برنامه ریزی شهری و منطقه ای،چاپ اول، انتشارات جهاد دانشگاهی مشهد.

رضویان، محمد تقی ( 1381)، برنامـه ریـزی کـاربری اراضی شهری، چاپ دوم، انتشارات منشی.ســــازمان مــــدیریت و برنامــــه ریــــزی اســــتان خوزسـتان(1385)، گـزارش اقتصـادی-اجتمـاعی شهرستان شادگان، معاونت برنامه ریزی.

ســــازمان مــــدیریت و برنامــــه ریــــزی اســــتان خوزستان(1384)، سند توسعه شهرستان شـادگان،معاونت برنامه ریزی.

سازمان نوسازی، توسـعه و تجهیـز مـدارس( 1385)،ضوابط مکانیابی فضـاهای آموزشـی و پرورشـی،معاونت فنی وزارت آموزش و پرورش.

سعیدنیا، احمد( 1378)، کاربری زمین شـهری، چـاپ دوم، انتشـارات مرکـز مطالعـات و برنامـه ریـزی شهری.

لاله پور، منیژه( 1381)، مکانیـابی فضـاهای آموزشـی مقطع ابتدایی، پایانامه کارشناسی ارشـد، نظریـان،اصغر، دانشگاه تربیت معلم تهران، گروه جغرافیا وبرنامه ریزی شهری.

عساکره، ماجده( 1389)، بررسی مکـان یـابی و ارائـه مدل بهینه کاربریهای آموزشی ( مدارس ابتدایی)شهر شادگان، پایانامـه کارشناسـی ارشـد، موحـد،علی، دانشگاه شهید چمران اهواز، گروه جغرافیا وبرنامه ریزی شهری.

غضــبان، فریــدون( 1375)، زمــین شناســی زیســت محیطی، چاپ اول، انتشارات دانشگاه تهران.

کریمی، اسـماعیل ( 1384)، مطالعـه تطبیقـی کـاربری اراضــی شــهری(نمونه مــوردی: اتوبــان خــاوران تهران)، پایانامـه کارشناسـی ارشـد، پورمحمـدی، محمدرضا، دانشگاه تبریز، گروه جغرافیا و برنامـه ریزی شهری.

میکــائیلی، رضــا( 1383)، تعیــین الگــوی مکانیــابی فضــاهای آموزشــی شــهر ســاری در مــدارس راهنمـایی، پایانامـه کارشناسـی ارشـد، چاوشـی،اسماعیل ، دانشـگاه تریبـت معلـم تهـران، گـروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری.

مهدیزاده،جواد( 1379)، برنامه ریـزی کـاربری زمـین، تحول در دیدگاهها و روشها، فصـلنامه مـدیریت شهری، شماره4، زمستان.

مهرانـدیش، محمـد (1377)، کـاربرد جـی ای اس درشهرسـازی( مطالعـه مـوردی فضـاهای آموزشـی منطقه 17 تهران) مجله شهر نگار، شماره 4.

مهندسین مشاور آرمانشهر( 1387)، مطالعات طرح تفصیلی شهر شادگان، بررسیهای مشروح و تفصیلی، جلد اول