تحلیلی بر ساختار کالبدی فضایی بافت قدیم شهرکرد

فصلنامه علمی و پژوهشی پژوهش و برنامه ریزی شهری

مقاله 4، دوره 1، شماره 3، آذر و دی 1389، صفحه 59-80   

نویسندگان

جمــــال محمــــدی^{* 1}؛ لــیلا دوســتی ایرانــی²

¹اســــــتادیار جغرافیــــــا و برنامــــــه ریــــــزی شــــــهری، دانشــــــگاه اصــــــفهان، ایــــــران

²کارشناس ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری و مدرس گروه جغرافیای دانشگاه پیام نور واحد شـهرکرد، ایـران

تاریخ دریافت: 15 دی 1394،  تاریخ پذیرش: 15 دی 1394 

چکیده

یکی از موضوعهای قابل مطالعه در جهت شناخت یک شهر و نحوه شکل گیری آن، مطالعه بافت قدیم آن شهر است. این بافت ها با اینکه در مراکز شهرها قرار دارند، اغلب مساکن آنها به واسطه مصالح ناپایداری که در آنها به کار برده شده، در حال تخریب و رها شدن است. بافت قدیم شهرکرد نیز از نمونه های بافت های قدیمی با ارزشی است که به دلیل مشکلاتی، از قبیل عدم دسترسی های مناسب، انحطاط اقتصادی، فرسودگی کالبدی، فرسودگی سازمان اجتماعی و ... با تحولات کالبدی، اجتماعی و اقتصادی مواجه است. در این مقاله، برای بررسی های بیشتر از روش پیمایشی، اسنادی، آماری و توصیفی و تحلیلی استفاده شده است. نتایج این پژوهش نشان می دهد که طرح های نوسازی و بهسازی در بافت فرسوده شهر، جز در مناطقی که برای افراد و سازمانهای مسؤول اجرای طرح منافعی را در بر دارند، اجرایی نمی شوند. تاکنون در سهم ناچیزی از این مناطق نوسازی و بهسازی صورت گرفته است و دیگر مناطق شهر تاکنون به جز مخروبه هایی که شهرداری آنها را با قیمت های ناچیزی خریداری نموده و به عنوان پارکینگ عمومی مورد بهره برداری قرار داده اند در و دیگر مناطق به دلیل پایین بودن شرایط اقتصادی ساکنان اجرای طرح همچنان متوقف مانده شده است
 

کلیدواژه‌ها

بافت قدیم؛ فضایی؛ بهسازی؛ شهرکرد

مراجع

- بوچانی، محمد حسین. (1384). «نوسازی و احیـای نواحی فرسوده شهری(تجربه شهرکرد)»، شهرداری ها،سال ششم، ش 64.

- توسلی، محمود. ( 1372). بافت قدیم؛ مقدمه ای بـر مسئله، مجموعه مقالات سمینار تداوم حیات در بافـت قدیمی شهرهای ایران، تهران: دانشگاه علم و صـنعت، چاپ اول.

- حافظ نیا، محمد رضا. ( 1383). تهران: مقدمه ای بر روش تحقیق در علوم انسانی، انتشارات سمت، چـاپ دهم.

- حبیبی، سـید محسـن. ( 1375). بازسـازی بافتهـای تــاریخی، جــزوه درســی، دانشــکده هنرهــای زیبــای دانشگاه تهران. 

- حبیبـی، کیـومرث و دیگـران. ( 1386). بهسـازی و نوسازی بافت های کهن شهری، کردسـتان: انتشـارات دانشگاه کردستان، چاپ اول.

- حبیبی، محسن، مقصودی، ملیحـه. ( 1381). مرمـت شهری، انتشارات دانشگاه تهران، چاپ اول.

- حکمت نیا، حسین و موسوی، میر نجـف. ( 1385). کاربرد مدل در جغرافیا با تأکید بر برنامه ریزی شهری و منطقه ای، یزد: انتشارات علم نوین.

- خادمی. ( 1379). «محله تاریخی شـهری» فصـلنامه هفت شهر، شماره اول.

- رضا زاده، راضیه، عباس زادگان، مصطفی. ( 1382).نگاهی به طرح حفظ، احیاء و بازسازی بافت تـاریخی سمنان، چاپ اول.

- رهنما، محمدرحیم. ( 1372). احیاء بافـت قـدیم و توسعه شهری(نمونـه بافـت مسـکونی مرکـز مشـهد)، پایان نامه دکتـری، جغرافیـا و برنامـه ریـزی شـهری،

زبردست، اسـفندیار، دانشـگاه تربیـت مـدرس، گـروه جغرافبا.

- رهنمــا، محمــدرحیم. (1375). «معرفــی و ارزیــابی تئوری اصالت بخشـی در فرآینـد احیـای بافـت هـای قدیم شهری( نمونه محله سرشـور مشـهد)»، فصـلنامه تحقیقات جغرافیایی، سال 11، ش 42.

- شــکویی، حســین. ( 1365). جغرافیــای اجتمــاعی شهرها و اکولوژی اجتمـاعی شـهر، تهـران: انتشـارات جهاد دانشگاهی.

- شماعی، علی، و پوراحمد، احمد. (1384). بهسـازی و نوسازی شهری از دیدگاه علـم جغرافیـا، انتشـارات دانشگاه تهران.

- علی زاده، عبـاس. ( 1384). تحلیـل کالبـدی بافـت قدیم شهر بوشهر، پایان نامه کارشناسـی ارشـد، رشـته جغرافیـا و برنامـه ریـزی شـهری، محمـدی، جمـال،

دانشگاه اصفهان، گروه جغرافبا.

- فرید، یداله ( 1373). جغرافیا و شهرشناسـی، تبریـز:انتشارات دانشگاه تبریز، چاپ سوم.

- کوچکی، غلام. ( 1386). تحلیـل سـاختار کالبـدی- فیزیکی بافت قدیم خرم آباد(با تأکید بر محله زید بـن علی)، پایان نامه کارشناسی ارشـد، محمـدی، جمـال، رشته جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه اصـفهان، گروه جغرافیا.

- مشهدی زاده، دهاقانی، ناصر. ( 1374). تحلیلـی بـر برنامه ریزی شهری در ایران، تهران انتشارات دانشـگاه علم و صنعت.

- هـادی عباسـی، روح االله رضـوی. (1385). طراحـی مدل مفهومی اقتصادی و بازسازی بافت های فرسوده، دومین سمینار سـاخت و سـاز در پایتخـت، دانشـکده فنی دانشگاه تهران.

- یارمند، شهرام، هاشمی، سید مهدی، دولتخواه، عزیز. ( 1385). راهکارهای اجرایی در بهسازی بافـت هـای فرسوده شهری در قالب برنامه ریزی کشوری، دومـین سمینار ساخت و ساز در پایتخـت، پـردیس دانشـکده های فنی دانشگاه تهران. 

 

- یوســفی، مرتضــی. ( 1379). تحلیلــی بــر ســازمان فضایی و کالبـدی بافـت قـدیم شـهر اصـفهان(نمونـة موردی محلة پشت مسجد امام)، پایان نامه کارشناسـی

ارشد، رشته جغرافیا و برنامه ریزی شـهری، محمـدی، جمال، دانشگاه اصفهان، گروه جغرافیا

- Buttan, urban Economics, Macmillan,pablisher, Ltd 1985 .

- Juliet C and lorett A. Gentrification in NewYourk, London, Parise, Journal of regional andurban research vol 17, u. k. 1995.

-Paul, Balchin and soon, Urban lanEconomics, Machmillan, Ltd, U. K, 1998 .

- Wilson James, Q. ed. ,Urban renewed;Therecord and the controversy,the M. I. Press,1973 .

- www. udro. org