تحلیلی بر پراکنش امکانات و خدمات مسیر گردشگری شمال شرق استان چهارمحال و بختیاری

فصلنامه علمی و پژوهشی پژوهش و برنامه ریزی شهری

مقاله 2، دوره 1، شماره 1، خرداد و تیر 1389، صفحه 21-48   

نویسندگان

مسعود تقوایی¹؛ محمود رنجبردستنایی^{* 2}

¹دانشـــیار جغرافیـــا و برنامـــه ریـــزی شـــهری، دانشـــگاه اصـــفهان، ایـــران

²دانشجوی کارشناسی ارشد جعرافیا برنامه ریزی توریسم،، دانشگاه اصفهان، ایـران

تاریخ دریافت: 15 دی 1394،  تاریخ پذیرش: 15 دی 1394 

چکیده

چکیده گردشگری براساس تعریف سازمان جهانی گردشگری، به کلیة فعالیت های افرادی اطلاق می شود که به مکان هایی خارج از محیط عادی خود، به منظور گذراندن ایام فراغت، انجام کار و سایر هدف ها، برای مدت کمتر از یک سال می روند. بسیاری از کشورها، صنعت گردشگری را به عنوان یکی از منابع درآمدزای خود می دانند و همواره می کوشند آن را توسعه دهند، اما توسعه این صنعت، بدون توسعه امکانات زیر بنایی و ایجاد زیرساختهای مناسب، امکان پذیر نیست. کشور ایران و به دنبال آن استان های کشور که دارای پتانسیل های فراوانی از نظر جاذبه های تاریخی و طبیعی هستند، می توانند با تأمین وتوزیع مناسب امکانات و زیرساخت ها، به ایجاد اشتغال و افزایش درآمد از طریق این صنعت امیدوار باشند، زیرا انتظار می رود این صنعت تا پایان دهه اخیر بیش از 40 درصد از اشتغال جهان را به خود اختصاص دهد و منابع درآمد آن تا سال 2020 به 6/1میلیارد دلار برسد. در همین راستا، استان چهارمحال و بختیاری با دارا بودن قابلیت های فراوان اکوتوریسمی به علت نبود زیرساختها و عدم توزیع مناسب آنها، تاکنون نتوانسته از این قابلیتها استفاده کند. در این تحقیق، مسیر گردشگری شمال شرق استان که یکی از مسیرهای پنجگانه گردشگری استان است، بررسی شده است. روش تحقیق توصیفی، تحلیلی بوده و برای تحلیل داده ها از تکنیک اسکالوگرام استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان داد که از 270 کیلومتر مسیر گردشگری شمال شرق استان که به پنج محور به طول تقریبی 50 تا 60 کیلومتر تقسیم می شود، محور 2 (بعد از روستای امیدآباد، چلگرد و دیمه) و محور 3 (بعد از روستای دیمه، سودرجان و یان چشمه) در وضعیت ضعیف قرار دارند، محور 1 (شهرکرد، سورشجان، فارسان، باباحیدر و امیدآباد)، و محور 4 (روستای یان چشمه، یاسه چا و هوره) از نظر وجود امکانات و توزیع مناسب آنها، دارای وضعیت متوسط هستند و محور 5 ( بعد از هوره، سامان و شهرکرد) از نظر وجود امکانات و زیرساختها، وضعیت مطلوبی دارد. بنابراین، باید با ایجاد امکانات ریرساختی و توزیع مناسب خدمات در محورهای شماره 1 و 4، آنها را به سمت وضعیت مطلوب هدایت کرد، محورهای شماره 2 و 3، که در وضعیت نامطلوب قرار دارند، را با توزیع درست خدمات، بخصوص در محور 2 -که خدمات عمدتا در شهر چلگرد متمرکز شده است- به سمت وضعیت نسبتا مطلوبی ارتقا داد، و در حفظ و نگهداری از امکانات موجود در محور شماره 5 -که دارای بهترین شرایط نسبت به سایر محورهاست- تلاش کرد. همچنین، در اولویت بندی محورها، برای توسعه زیرساختها؛ محور شماره 3 در اولویت اول و محور شماره 5 در اولویت آخر قرار گرفت. 
 

کلیدواژه‌ها

گردشگر؛ خدمات؛ جاذبه؛ اسکالوگرام؛ استان چهارمحال وبختیاری

مراجع

1- آهنجیــده، اســفندیار، (1386)، تــاریخ. تمــدن چهارمحال و بختیاری، انتشارات آهنجیده.

2- الوانی، سـیدمهدی، دهدشـتی، شـاهرخ، (1373)، اصــول و مبــانی جهــانگردی، تهــران، انتشــارات بنیــاد مستضعفان.

3- اینانلو، محمد علـی، (1379)، وضـعیت تبلیغـات گردشگری در ایـران، مجموعـه مقـالات اولـین همـایش صنعت تبلیغات.

4- تقوایی، مسعود، (1388)، تکنیکهای برنامه ریـزی توریسم، جزوه کارشناسی ارشد برنامـه ریـزی توریسـم، دانشگاه اصفهان.

5- سـند ملـی گردشـگری کشـور، (1385)، سـازمان میراث فرهنگی و صنایع دستی و گردشگری کشور.

6- جعفرآبادی، سیمین، (1381)، اطلس ملـی ایـران، گردشگری، جلد 17، تهران،سازمان نقشهبـرداری کشـور، چاپ اول.

7- چاک، و، گی، جهانگردی در چشم اندازی جـامع، ترجمه علی پارسیان وسید محمد اعرابی، انتشارات اگاه

8- حکمت نیا،حسن وموسـوی،میر نجـف، (1385)، کاربرد مدل در جغرافیا با تاکید بر برنامه ریزی شـهری و ناحیه ای، انتشارات علم نوین

9- رستمی، علی، (1379)، نقش تبلیغات بازرگانی در گسـترش صـنعت گردشـگری و جهـانگردی، مجموعـه مقالات اولین همایش صنعت تبلیغات.

10- رضوانی، علی اصغر، (1385)، جغرافیا و صنعت توریسم، چاپ ششم، تهران، انتشارات پیام نور

11- زاهدی، شمس السادات، (1385)، مبانی توریسم واکوتوریسـم پایـدار، تهـران، انتشـارات دانشـگاه علامـه طباطبایی

12- زنگی آبادی، علـی و دیگـران، (1385)، تحلیـل بازار گردشگری داخلی شهر اصفهان، جغرافیـا و توسـعه. شماره8

13- صباغ کرمانی، مجید و امیریـان، سـعید، (1379)، بررسی اثرات اقتصادی توریسـم در ایـران بـا اسـتفاده از تحلیل داده-ستاده، پژوهشهای بازرگانی.

14- صمدیان، منیر السادات، زمانی، طـوبی، (1388)، مقاله تاثیر ابعاد گردشگری بر امنیـت، مجموعـه مقـالات اولین همایش ملی امنیت و توسعه پایدار.

15- قره نژاد، حسن، (1386)، مقدمـه ای بـر توسـعه گردشگری و مهمانپذیری، انتشارات دانشـگاه آزاد نجـف آباد. 

16- قره نژاد، حسن، (1388)، صـنعت گردشـگری و تحلیل های اقتصادی آن، انتشـارات دانشـگاه آزاد نجـف آباد

17- کاظمی، مهدی، (1387)، مـدیریت گردشـگری، تهران، انتشارات سمت.

18- محلاتـی، صـلاح الـدین(1380)، درآمـدی بـر جهانگردی، چاپ اول، نشر دانشگاه شهید بهشتی

19- محمــدی ده چشــمه، مصــطفی، (1387)، مقالــه امکانسنجی توانمندی های اکوتوریسمی استان چهارمحال و بختیاری به روش swot، مجله محیط شناسـی، شـماره  .47

20- مطیعی لنگـرودی، سـید حسـن،(1382)، برنامـه ریزی روستایی با تاکید بر ایران، مشهد، جهاد دانشـگاهی مشهد.

21- معصومی اشکوری، سید حسن، (1385)،اصـول و روشهای برنامه ریزی منطقه ای، انتشارات پیام.

22- مهدی نژاد، محمود و سقایی، محسن، ( 1385)، چالشهای صنعت توریسم در ایران و راهکارهای بهبود و توسعه آن، نشریه سپهر.

23- نظری نژاد، محمدعلی و مغوب، حـوا، (1383)، نقش میراث فرهنگـی و صـنعت گردشـگری در توسـعه کشور و معرفی اولویتها، نشـریه توسـعه فرهنگـی، جلـد چهارم