راهکارهای بهینه سازی مدیریت منابع آب در شبکه‌ی آبیاری از دیدگاه آب بران (مطالعه‌ی موردی: شبکه‌ی آبیاری دشت قزوین)

فصلنامه علمی مهندسی منابع آب

مقاله 5، دوره 5، شماره 15، آذر و دی 1391، صفحه 67-75   

نویسندگان

مهدی مرتضی نژاد^{* 1}؛ جعفر یعقوبی²؛ عباس ستوده نیا³؛ مریم داغستانی⁴

¹کارشناس ارشد مدیریت کشاورزی دانشگاه ازاد اسلامی واحد ابهر

²استادیار گروه ترویج وآموزش کشاورزی و عضو هئیت علمی دانشگاه زنجان

³استادیار و عضو هئیت علمی و مدیر گروه مهندسی آب دانشگاه بین المللی امام خمینی قزوین

⁴استادیار گروه منابع طبیعی و عضو هئیت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد ابهر

تاریخ دریافت: 16 دی 1394،  تاریخ پذیرش: 16 دی 1394 

چکیده

هدف این مطالعه شناسایی مهمترین راهکارهای مؤثر در بهبود مدیریت منابع آب از دیدگاه آب بران در شبکه‌ی آبیاری دشت قزوین بود. در این تحقیق از روش توصیفی- همبستگی استفاده شد. حجم نمونه با استفاده از رابطه‌ی کوکران 127 نفر تعیین گردید. روایی ابزار تحقیق با استفاده از نظرات استادان و کارشناسان بررسی، اصلاح و تأیید گردید. برای تعیین پایایی پرسشنامه از آزمون راهنما با 15 نفر از اعضای جامعه‌ی آماری استفاده شد. با استفاده از نرم افزار SPSS مقدار کرونباخ آلفا برای پرسشنامه 92/0 به دست آمد، که نشان دهنده‌ی پایایی بسیار مناسب سؤالهای پرسشنامه بود. نتایج نشان دادند که مهمترین راهکارهای مؤثّر در بهینه سازی مدیریت منابع آب وجود قانون قوی در جلوگیری از حفر بی رویه‌‌ی چاههای آب، و اطلاع رسانی فنی و ترویجی در جهت جلوگیری از حفر چاههای غیر مجاز می‌باشد. نتایج تحلیل عاملی نیز چهار عامل اصلاح نظام قیمت‌گذاری و آموزش، توسعه‌ی مشارکت همه جانبه‌ی کشاورزی، کاهش دیوان سالاری، بهبود دانش و فن، اطلاع رسانی و نظارت را شناسایی کرد. این مؤلفه ها در مجموع بیش از 60 درصد از کل تفاوت را تبیین کردند، که مؤلفه‌ی اصلاح نظام قیمت‌گذاری و آموزش مهمترین مؤلفه مؤثر شناخته شدند.
 

کلیدواژه‌ها

بهینه سازی مدیریت؛ مدیریت منابع آب؛ شبکه‌ی آبیاری؛ دشت قزوین