برآورد سیلاب حوضه های فاقد آمار به روش آبنمود واحد لحظه ای زمین ریخت شناسی(مطالعه موردی: حوضه آبخیز شور اندیکا رود کارون)

فصلنامه علمی مهندسی منابع آب

مقاله 4، دوره 4، شماره 11، آذر و دی 1390، صفحه 33-47   

نویسندگان

تورج سبزواری^{* 1}؛ علی حسن نژاد²؛ سیدعبدالنبی رضوی³

¹عضو هئیت علمی گروه مهندسی عمران دانشگاه آزاد اسلامی واحد استهبان

²کارشناس ارشد آبخیزداری دانشگاه آزاد اسلامی واحد ارسنجان

³عضو هئیت علمی گروه مهندسی عمران دانشگاه آزاد اسلامی واحد آبادان

تاریخ دریافت: 18 دی 1394،  تاریخ پذیرش: 18 دی 1394 

چکیده

پیش‌بینی بده و رفتار سیلاب حوضه‌های آبخیز فاقد آمار یکی از مهمترین مباحث در علم آبشناسی و طراحی سازه‌های آبی می‌باشد. آنچه توجه بیشتر دانشمندان را به خود معطوف ساخته، توسعه‌ی انگاره‌هایی در زمینه‌ی ارتباط میان پاسخ آبشناسی و ویژگیهای زمین ریخت‌شناسی در حوضه‌های بدون آمار، یا با آمار اندک است. در این تحقیق آبنمود واحد لحظه‌ای زمین ریخت شناسی(GIUH) بر مبنای روش کلارک و ناش به‌منظور شبیه‌سازی آبنمود رواناب سطحی(DSRO) برای چهار رویداد بارش- رواناب از حوضه‌ی شور اندیکا در استان خوزستان به کار گرفته شده است. کارایی GIUH بر مبنای روشهای کلارک و ناش در شبیه‌سازی آبنمودهای DSRO با گزینه‌ی کلارک نرم‌افزار HEC-HMS و روش IUH با کاربرد روش ناش با استفاده از توابع هدف متعارف مقایسه شده است. فراسنجهای زمین ریخت‌شناسی حوضه‌ی شور اندیکا تحت عنوان نسبتهای هورتون با استفاده از GIS از نقشه‌های پستی و بلندی و آب نگاری حوضه استخراج گردید. فراسنج پویایی سرعت برای هر رویداد بطور مجزا با استفاده از روابط منطقه‌ای بین سرعت جریان و شدت مبه وسیله بارش مازاد با توجه به ویژگیهای هندسی مقطع عرضی رود به‌دست آمده است. براساس نتایج به‌دست آمده انگاره‌ی GIUH، در برآورد شکل و ابعاد آبنمودهای DSRO حوضه شور اندیکا نسبت به روشهای متعارف IUH از دقت و کارایی بهتری برخوردار است
 

کلیدواژه‌ها

آبنمود واحد لحظه ای زمین ریخت شناسی؛ سیلاب؛ حوضه ی فاقد آمار؛ شور اندیکا

مراجع

1. Hosseinzadeh Sadati, M., 2008.Estimation of the geographicalattributes of Shoor Andika catchment

using GIS&RS, MSc thesis, Chamranuniversity, Ahvaz

2. Habibnejad Roshan, M., 2003. AnInvesntigation of Instantaneous PeakGeomorphologic and

Geomorphoclimatic Unit and GrayHydrographs Ability in NavroodWatershed, Journal of NaturalResources, (3)57, 379-390

3. Salari Jazi, M., 2009. Evaluation ofthe. GIUH-NASH and GIUH-CLARKmodels in Kasilian watershed, 8th

International Congress on CivilEngineering, Shiraz

4. Sabzevari, T., 2010. Development ofcatchments geomorphologicalinstantaneous unit hydrograph based

on surface and subsurface flowresponse of complex hillslopes, PhDThesis, Department of Civil

Engineering, Science and ResearchBranch, Islamic Azad University,Tehran, Iran

5. Naghavi, H. 2003. Development of theGIUH rainfall-runoff model by usingkinematic wave method, 4th hydraulicconference, Shiraz university, Iran

6. Ahmad, M., Ahmad, S., 2009.Estimation of Clarks InstantaneousUnit Hydrograph Parameters and

Development of Direct SurfaceRunoff Hydrograph.Water ResourManage. Springer Sci.Doi10.1007/s11269-008-9388-8.

7. Chutha, I., Dooge, J. C. I., 1990. TheShape Parameters of theGeomorphologic Unit Hydrograph. J.Hydrol. 117(1-4): 81-97.

8. Clark, C. O., 1945. Storage and theUnit Hydrograoh. Trans. of ASCE.110: 1419-1446.

9. Horton, R. E., 1945. ErosionalDevelopment of Streams and TheirDrainage Basins: HydrophysicalApproach to QuantitativeMorphology. Bull Geol. Soc. Am.56(3): 275-370.

10. Kirpich, Z. P., 1940. Time ofConcentration of Small AgriculturalWatersheds. Civ. Eng. (N.Y.). 10(6):362-365.

11. Kumar, R., 2002. Sensitivity Analysisof the GIUH based Clark Model for aCatchment. Water ResourcesManagement. 16: 263-278.

12. Kumar, R., 2007. Runoff Estimationfor an Ungauged Catchment usingGeomorphological Instantaneous UnitHydrograph (GIUH) Models. WileyInterScience. 21: 1829-1840.

13. Nash, J. E., 1957. The form of theInstantaneous Unit Hydrograph.International Association of Sci.

Hydrol. Publication. 45(3):114-121.

 

14. Rinaldo, A., and Rodriguez-Iturbe, I.,1996. Geomorphological Theory ofthe Hydrological Response. Hydrolog.

Process. 10(6): 803-829.

15. Rodriguez, i., 1979. TheGeomorphologic Structure ofHydrologic Response. Water

Resources Research. 15 (6): 1409-1421.

16. Rodriguez-Iturbe I, Devoto G, ValdesJB., 1979. Discharge ResponseAnalysis and Hydrologic Similarity:

the Interrelation Between theGeomorphologic IUH and the StormCharacteristics. Water ResourcesResearch 15(6): 1435–1444.

17. Rosso, r., 1984. Nash Model Relatedto Horton Order Ratios. WaterResources Research. 20 (7): 914-920.

18. Sahoo, B., 2006. Flood Estimation byGIUH-Based Clark and Nash Models.J. Hydrol. 11 (6): 515-525.

19. Shreve, R. L.,1966. Statistical Law ofStream Numbers. J. Geology,74(1),17–37.

20. Strahler, AN., 1957. QuantitativeAnalysis of WatershedGeomorphology. TransactionsAmerican Geophysical Union 38:913–920.

21. Tjalling, J. Ypma., 1995. Historicaldevelopment of the Newton-RaphsonMethod. SIAM Review 37(4): 531–

551.

22. USACE Hydrologic ModellingSystem HEC-HMS., 2008. TechnicalReference Manual. HydrologicEngineering Center. Davis.