ارزیابی تاثیر هماهنگ‌سازی بهره‌برداری توامان از سامانه ی چند مخزنی حوضه آبخیز کرخه در مراحل مختلف توسعه بر تامین بلند مدت آب

فصلنامه علمی مهندسی منابع آب

مقاله 1، دوره 3، شماره 6، مهر و آبان 1389، صفحه 1-16   

نویسندگان

امیر ایازی^{* 1}؛ اکبر کریمی²

¹عضو هئیت علمی گروه مهندسی عمران دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرقدس

²عضو هئیت علمی گروه مهندسی عمران دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شرق

تاریخ دریافت: 20 دی 1394،  تاریخ پذیرش: 20 دی 1394 

چکیده

با انجام طرح‌های جدید تامین آب، برنامه‌های آبیاری، صنعتی و توسعه‌ی شهرها، ساختار حوضه آبخیز و به تبع آن شرایط سامانه‌ی آبی حوضه دچار تغییر می‌گردد. در چنین شرایطی، استفاده از شیوه‌ی بهره‌برداری موجود علاوه بر آن که بهینه نبوده، منجر به صرف هزینه‌های مختلف اقتصادی و اجتماعی نیز می‌گردد. بنابراین، نیاز بسیار به هماهنگ‌سازی بهره‌برداری با شرایط جدید و به‌روزرسانی قواعد بهره‌برداری و منحنی‌های فرمان سدها، می‌‌شود. در این تحقیق به موضوع هماهنگ‌سازی بهره‌برداری از سامانه‌ی آبی و به‌روزرسانی قواعد بهره‌برداری از آبگیر سدها در مراحل مختلف توسعه‌ی حوضه آبخیز پرداخته شده است. برای این منظور، یک شبیه بهینه‌سازی بهره‌برداری بلند مدت از سامانه‌ی آبی ساخته شده که اثرات بالادست بر پایین‌دست و اثرات بلند مدت بهره‌برداری از سامانه‌ی آبی را در نظر گرفته و به نحوی عملکرد سامانه‌ی آبی را هماهنگ می‌نماید که تا حد ممکن اهداف بهره‌وران در افق بلند مدت برنامه‌ریزی تامین گردد. کاربرد مدل در ارزیابی تاثیر هماهنگ‌سازی و به‌روزرسانی بهره‌برداری از سامانه‌ی آبی کرخه نشان می‌دهد که در شرایط ساختن سدهای کرخه، سیمره و سازبن، چنان‌چه از منحنی‌های فرمان معمول سدها که به‌صورت مجزا برای هر سدی تهیه می‌گردد، استفاده شود 60% از نیازهای آبی تامین نمی‌شود، درحالی که در شرایط هماهنگ‌شده تمامی نیازها تامین می‌گردد. افزون بر آن، عدم هماهنگ‌سازی بهره‌برداری از سامانه آبی کرخه و به روزرسانی قواعد بهره‌برداری از مخازن سدها، 50% قابلیت اطمینان تامین تقاضاهای آبی را در یک افق 20 ساله در مقایسه با عملکرد هماهنگ شده کاهش می‌دهد.
 

کلیدواژه‌ها

بهینه‌سازی؛ سامانه ی منابع آب؛ بهره‌برداری از مخزن؛ حوضه آبخیز کرخه