بررسی وضعیت بیماری سوختگی غلاف برنج در شالیزارهای استان مازندران

دو فصلنامه تحقیقات بیماریهای گیاهی

مقاله 2، دوره 1، 4(زمستان)، آذر و دی 1392، صفحه 13-26   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

فرشته توکلی^{* 1}؛ محمدعلی آقاجانی²؛ حسن رضا اعتباریان³؛ مهدی رستمی⁴

¹دانشجوی سابق کارشناسی ارشد گروه بیماری شناسی گیاهی پردیس ابوریحان، دانشگاه تهران

²استادیار پژوهش، بخش تحقیقات گیاهپزشکی، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان گلستان، گرگان

³استاد گروه بیماری شناسی گیاهی پردیس ابوریحان، دانشگاه تهران.

⁴مربی پژوهش، بخش گیاهپزشکی، معاونت موسسه تحقیقات برنج کشور، آمل

تاریخ دریافت: 15 آبان 1392،  تاریخ پذیرش: 15 آبان 1392 

چکیده

       سوختگی غلاف که به­وسیله­ی قارچ Rhizoctonia solani AG1-IA ایجاد می­شود، یکی از بیماری­های مهم برنج در استان­های شمالی ایران، از جمله استان مازندران می­باشد. جهت بررسی وضعیت آلودگی مزارع استان، طی دو سال زراعی1387و 1388، تعداد 53 مزرعه در پنج شهرستان آمل، ساری، قائم شهر، سوادکوه و بهشهر مورد ارزیابی قرار گرفت. تجزیه و تحلیل آماری داده­های بیماری، بر اساس درصد بوته­های آلوده(I) و شدت متوسط بیماری (S (ارتفاع لکه­های ناشی از بیماری نسبت به ارتفاع گیاه) و  S2(تعداد پنجه بیمار نسبت به تعداد کل پنجه­های گیاه بیمار))در هر مزرعه انجام گردید. نتایج نشان داد که اختلاف آلودگی مزارع در پنج منطقه­ی مورد بررسی، از لحاظ وقوع و شدت، کاملاً معنی­دار (01/0 P <) بود. کمترین و بیشترین مقدار متوسط بیماری در بهشهر برای درصد وقوع (I) و شدت متوسط بیماری (S و S2)، به­ترتیب برابر 92/10، 55/6 و 9/9 درصد و در آمل برابر 87/42، 66/28 و 99/34 درصد مشاهده گردید.

کلیدواژه‌ها

Rhizoctonia solani؛ برنج؛ وضعیت آلودگی؛ درصد بوته‌های آلوده؛ شدت متوسط بیماری

عنوان مقاله [English]

State of sheath blight in the rice fields of Mazandaran province

نویسندگان [English]

F. Tavakkoli¹؛ M.A. Aghajani²؛ H. Etebarian³؛ M. Rostami⁴

چکیده [English]

Sheath blight, caused by Rhizoctonia solani AG1-IA, is an important disease of rice in Northern provinces of Iran, including Mazandaran. In order to study the status of the disease in the province, 53 fields in 5 regions (Amol, Sari, Qaemshahr, Savadkuh and Behshahr) were evaluated during 2008 and 2009 seasons. Statistical analyses of disease data were performed based on disease incidence (I), mean severity (S), (Lesion height / plant height) and (S2), (Number of diseased tillers / number of tillers in a diseased hill) of the fields. The results revealed that the regions were significantly different based on the I, S and S2 (P<0.01). Minimum and maximum of disease amounts were observed in Behshahr (with I, S and S2 values of 10.92, 6.55 and 9.9 %,) and in Amol (with I, S and S2 values of 42.87, 28.66 and 34.99 %,) respectively.

کلیدواژه‌ها [English]

Rhizoctonia solani, Rice, Disease state, disease incidence, Mean severity

مراجع

1. Aghajani MA. 2005. Sheath blight of rice, Technical Bulletin. Extension Organization, Ministry of Jehad-Agriculture. 23 p.
2. Aghajani MA. Sheath blight of rice, Extension Bulletin No. MS-B-R2 [Internet]. 2007. Tehran (Iran). Ministry of Jihad-e-Keshavarzi Publishing, [cited 2011 Jan 25] Available from: http:// www.mycosoft.com.
3. Babaian N. 1987. Review of rice sheath blight disease and resistance reaction of different cultivars to disease. [MsC thesis]. [Sari]: Mazandaran University.
4. Binesh H and Torabi M. 1986. Mode of transmission of rice sheath blight through seeds and reaction of rice cultivars to disease. Iranian Journal of Plant Pathology 21: 15–25.
5. Campbell CL and Madden LV. 1990. Introduction to Plant Disease Epidemiology. New York, USA: John Wiley and Sons. 532 p.
6. Castilla N, Leaho RM, Elazegui FA, Teng PS and Savary S. 1996. Effects of some environmental factors on rice sheath blight epidemiology. Jornal of Phytopathology 144: 187–192.
7. Cardoso JE, Santos AA, Rossetti AG and Vidal JC. 2004. Relationship between incidence and severity of cashew gummosis in semiarid north-eastern Brazil. Plant Pathology 53: 363–367.
8. Chuang TY and Jeger MJ. 1987. Relationship between incidence and severity of banana leaf spot in Taiwan. Phytopathology 77: 1537–1541.
9. CU RM, Mew TW, Cassman KG and Teny PS. 1996.Effect of sheath blight on yield in tropical, intensive rice production system. Plant Disease 80: 1103–1108.
10. Forutan A and Rahimian H. 1992. Distribution and characteristics of isolates of Rhizoctonia solani and R.oryzae-sativae, in fields of Mazandaran. Iranian Journal of Plant Pathology 27: 45–50.
11. Guan J and Nutter FWJ. 2003. Quantifying the interarater repeatability and interrater reliability of visual and remote-sensing disease-assessment methods in the alfalfa foliar pathosystem. Canadian Journal of Plant Pathology 25:143–149.
12. Hashiba T and Kobayashi T. 1996. Rice disease incited by Rhizoctonia. pp. 331–340, In B Sneh, S Jabaji-Hare and GE Dijit (eds). Rhizoctonia Species: Taxonomy, Molecular Biology, Ecology, Pathology and Diease Control. Dordrecht, The Netherlands: Kluwer Academic Publisher.
13. James WC. 1971. An illustrated series of assessment keys for plant disease, their preparation and usage. Canadian Plant disease survey 51: 39–65.
14. McRoberts N, Hughes G and Madden LV. 2003. The theoretical basis and practical application of relationships between different disease intensity measurements in plants. Annals of Applied Biology 142: 191–211.
15. Nutter FWJ. 2001. Disease assessment. pp. 312–323, In OC Maloy and TD Murray (eds). Encyclopedia of Plant Pathology. New York, USA: John Wiley & Sons.
16. Ou SH. 1987. Rice Diseases. Wallingford, UK: CAB International. 380 p.
17. Savary S, Castilla NP, Elazegui FA, McLaren CG, Ynalvez MA and Teng PS. 1995. Direct and indirect effects of nitrogen supply and disease source structure on rice sheath blight spread. Phytopathology 85: 959–65.
18. Seem RC. 1984. Disease incidence and severity relationships. Annual Review of Phytopathology 22: 133–150.
19. Soleimani A and Amiri Larijani B. 2004. Basics of Rice Good Cultivation. Tehran, Iran: Avij Publication. 303p.
20. Tan WZ, Zhang W, Ou ZQ, Li, CW, Zhou, GJ, Wang ZK and Yin LL. 2007. Analyses of the temporal development and yield losses due to sheath blight of rice Rhizoctonia solani AG 1-1 A. Agricultural Sciences in China 6: 1074–1081.
21. Torabi M and Binesh H. 1985. Sheath blight disease of rice, study on causal organism, distribution and susceptibility of some rice cultivars in North Provinces of Iran. Iranian Journal of Plant Pathology 20: 21–34.
22. Webester RK and Gunnel PS. 1992. Compendium of Rice Diseases. Florida, USA: APS Press. 62 p.
23. Willocquet L, Fernandez L and Savary S. 2000. Effect of various crop establishment methods practised by Asian farmers on epidemics of rice sheath blight caused by Rhizoctonia solani. Plant Pathology 49: 346–354.