ارزیابی میراث زمین شناختی در ژئوپارک چشمه باداب سورت با روش های پریرا و رینارد (روستای اروست- شهرستان ساری)

فصلنامه علمی برنامه ریزی منطقه ای

مقاله 18، دوره 6، شماره 21، فروردین و اردیبهشت 1395، صفحه 205-220   

نویسندگان

جعفر میرکتولی^{* 1}؛ زینب زنگی آبادی²؛ زینب افلاکی³؛ حسین موسی زاده²

¹دانشیار گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه گلستان، گرگان، ایران

²کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه گلستان، گرگان، ایران

³کارشناسی ارشد ژئومورفولوژی، دانشگاه حکیم سبزواری، سبزوار، ایران

تاریخ دریافت: 31 اردیبهشت 1395،  تاریخ پذیرش: 31 اردیبهشت 1395 

چکیده

       میراث­های زمین­شناسی، میراث­هایی هستندکه توسط طبیعت به انسان ارزانی داشته و وظیفه انسان، حفاظت از این منابع برای استفاده پایدار است و یکی از راه­های حفاظت از این میراث­ها، توسعه ژئوپارک می­باشد. کشور ما با برخورداری از یک تاریخ زمین­شناسی قابل ­توجه، پتانسیل بسیار بالایی در ایجاد ژئوپارک دارد که از جمله می­توان به جشمه­های آبگرم و تراورتنی اشاره کرد. چشمه­ باداب سورت یکی از جاذبه­های کمیاب زمین­گردشگری در کشور است. هدف این پژوهش، معرفی و تحلیل چشمه باداب سورت با روش­های ریناردو پریرا و حفاظت از این پدیده زمین­شناختی می­باشد. دراینتحقیقازروشتحلیلیومنابع کتابخانه­ایواسنادیمانندنقشه­هایزمین­شناسی 1:100000 وعکس­هایماهواره­ایمنطقهونرم­افزارهایمرسومجغرافیاییمانندGoogle Earth (برایارزیابیارتفاعوطولوعرضجغرافیاییمنطقه)،ArcGIS  ومدل­هایریناردوپریرا (ازپرسش­نامه) استفادهشده ­است. نتایج حاصل نشان داد­ که در روش رینارد ارزش­های ترکیبی، علمی و افزوده به ترتیب با امتیازهای 77/0، 67/0و62/0 دارای بیشترین و کمترین اهمیت می­باشد، در ارزیابی این ژئومورفوسایت با روش پریرا از دو معیار ژئومورفولوژیکی و مدیریتی دارای امتیازات 7 و 75/5 می­باشد، که دلیل امتیاز پایین عیار مدیریتی بخاطر ضعف مدیریت و برنامه­ریزی است. این منطقه در ترکیب با مواریث زمین­شناسی، تاریخی، اکولوژیکی و فرهنگی، توانمندی قابل­توجهی در گردشگری­ پایدار داشته و به رشد اقتصادی، اجتماعی و آموزش منجر می­شود. این منطقه با دارا بودن ارزش ژئوموفولوژیکی بالا، نیازمند به سرمایه­گذاری­های عمرانی در توسعه پایدار گردشگری و برنامه­ریزی جامع، حفظ و نگهداری آن می­باشد.با ­توجه ­بهاینموضوع،بایدبرنامه­ریزیدقیق­تریبهمنظورتوسعهپایدارگردشگریوحفاظتازلندفرم­هاومدیریتصحیحمنابعطبیعیصورتگیرد.

کلیدواژه‌ها

گردشگری؛ ژئوپارک؛ میراث زمین شناختی؛ روش رینارد؛ روش پریرا؛ چشمه باداب سورت

عنوان مقاله [English]

Assessment of geological heritage in Badab Surt Geopark Springs with Pereira and Reynard Methods (Erusr rural- sari Region)

نویسندگان [English]

jafar mirkatouli¹؛ zeynab zangiabadi²؛ zeynab aflaki³؛ hossein mousazadeh²

چکیده [English]

Our country by its remarkable geological history, has very high potential to create national parks Including spa springs and travertine. Water-boiling Badab Surat is one of the rare heritages attractions in our country. The main objectives of the research is to present and analyze Badab Surat spring with Renard and Pereira methods and protect of this Geological phenomenon. In this study, the analytical method, library resources and documents such as the Department of Geological maps 1: 100,000, proposing common softwares satellite, geographical area Like Google Earth (to assess the height and latitude region), ArcGIS and models Rennard and Pereira (via questinnaire) were used. The results of the questionnaire and field observations show Rennard combined with scientific values and added respectively with scores of 0/77, 0/67 and 0/62 as the most and least important. Zhyvmvrfvsayt in assessing by using two criteria such as Pereira geomorphological and management of privileges is 7 and 75/5. The reason for the lower grade because of poor management and planning management. This area has substantial capabilities in sustainable tourism because of it is combined with geological heritage, historical, ecological and cultural. This area, because of its maintenance and high geomorphological value, need to invest in the development of sustainable tourism development and comprehensive planning. With regard to this issue, it should be more accurate planning for sustainable tourism development and protection and proper management of natural resources.

کلیدواژه‌ها [English]

Tourism, Geopark, Geological heritage, Reynard method, method Pereira, Spring Badab Surt

مراجع

1. باقری، سیده مهسا؛ الندانی، مقدسه و سامان باقری (1392): «توسعه توریسم­ درمانی در محدوده چشمه­آب معدنی باداب سورت»، همایش ملّی گردشگری، سرمایه­های ملّی و چشم­انداز آینده، اصفهان.
2. ثنایی مبین، نرگس؛ زنگنه اسدی، محمدعلی و ابوالقاسم امیراحمدی (1392): «بررسی قابلیت­های محیطی حوضه­های آبی دامنه جنوبی توچال برای تبدیل شدن به ژئوپارک»، مجله جغرافیا وآمایش شهری- منطقه­ای، دوره 3، شماره9، زاهدان، صص 97 -110.
3. حاج علیلو، بهزاد و بهرام نکوئی­صدر (1390): ژئوتوریسم، انتشارات پیام­نور، چاپ اول، تهران.
4. حجازی، سید اسدالله؛ فرمانی منصور، ستاره و زینب افلاکی (1393): «بررسی چشمه تراورتنی باباگرگر در قروه با هدف ایجاد ژئوپارک)»، اولین کنفرانس ملی جغرافیا، گردشگری، منابع طبیعی و توسعه پایدار،تهران.
5. رحمانی، سعیده؛ خدابخش، سعید؛ محسنی، محسن و عزت قائمی (1390): «اهمیتژئوتوریسمی چشمه­های آهک­ساز و رسوبات تراورتن، مطالعه­موردی از منطقه بابا­گرگر (شمال­شرق قروه)»، پنجمین همایش تخصص زمین­شناسی، ابهر.
6. رنجبران، محسن (1390): «مورفولوژی و پتروگرافی چشمه­های تراورتن­ساز باداب­سورت در شمال دامغان»، مجله یافته­های نوین زمین­شناسی کاربردی، دوره 5، شماره9، همدان، صص47-56.
7. سعادتپور­ علویق،رضا و کاظم خوشدل (1393): «ارزیابی توانمندی­هایژئوتوریستی کان­های ژئومورفولوژیکی شهرستان ورزقان به روش پرالونگ»، اولین همایش علوم جغرافیایی ایران، تهران.
8. صفار اول، هنگامه؛  الحسینی المدرسی، سیدعلی و جلال کرمی ( 1393): «ارزیابی توانمندی­ لندفرم­های منطقه دزفک و برنامه­ریزی مسیر با استفاده از مدل پرالونگ و الگوریتم دایکسترا»، اولین کنفرانس ملّی جغرافیا،  منابع طبیعی و توسعه پایدار، تهران.
9. غلامی، فرزانه و محدثه شجاعی (1390): «اثر ژئوپارک قشم بر توسعه اقتصادی و پایداری منطقه قشم»، اولین همایش بین­المللی مدیریت گردشگری و توسعه پایدار، مرودشت.
10. کرمپور، نسرین و مظفر شریفی (1389): «اهمیت ژئوپارک­ها در حفاظت از میراث­های زمین­شناسی»، چهارمین همایش تخصصی مهندسی محیط زیست، تهران.
11. لایقی، صدیقه (1392): «جاذبه­های ژئومورفولوژیکی توریستی ایران (مطالعه ­موردی چشمه­های باداب سورت)»، اولین همایش ملّی جغرافیا، شهرسازی و توسعه پایدار،تهران.
12. میهن­پرست، ساجده؛ ببرنژاد، هانیه؛ شاهوردی­ قهفرخی، شعله؛ فتاحی، عاطفه و حریر سهرابی (1393): «تأثیر تغییرات اقلیمی بر نهشته­های تراورتنی چشمه باداب­سورت ساری»، اولین کنگره ملی زیست­شناسی و علوم طبیعی ایران، تهران.
13. نگارش، حسین؛ خالدی، شهریار؛ کرمی، عابد و رحمن زندی (1388): «جاذبه­های ژئوتوریستی گل­فشان­ها در استان سیستان و بلوچستان»، فصلنامه جغرافیایی آمایش محیط، دوره2، شماره6، ملایر، صص 78-97.
    1. Azman,N. Abdul Halim. Sh. Liu, O. Saidin, S. and I. Komoo) 2010(: Public Education in Heritage Conservation for Geopark Community. Procedia Social and Behavioral Sciences. 7, Pp: 504–511.
    2. Bernard Joyce, E. (2010): Astralia’s Geoheritage: History of Study, a New Inventory of Geosite and Applications to Geotourism and Geoparks. Geohritage, Pp: 39-56
    3. Bojdoso, Z.  David, L. Weber, Z. and A, Tenk, (2015): Heritage as an Alternative Driver for Sustainable Development and Economic Recovery in South East Europe.Utilization of geoheritage in tourism development. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 188, Pp: 316 – 324.
    4. Boley, B. Nickerson, N. and K. Bosak, (2011): Measuring geotourism: Developing and testing the geitraveler tendency scale (GTS)” Journal of Travel Research, 5, Pp: 15-22.
    5. Chamaine, K.W. Fung, C. and Y. Jim,(2015): Unraveling Hong Kong Geopark experience with visitor- employed photpgraphy method., Original Research Article, Applied Geography, 62, Pp: 301-313
    6. Coratza, P. Chinoi.A, Piacentini, D.  and  J. Valdati, (2008): Management of Geomorphosites in hight tourist vocation area: an example of geohiking maps in the Alpe di fanes (natural park of fanes-senes-braies, Italian dolomites), Geo Journal of tourism and Geosites, 2(2), Pp: 106- 117
    7. Cuilin, L. (2011): Optimization Model for Geoheritage Landscape Resources Management Based on Benefit-Sharing in Xinjiang. Energy Procedia, 5, Pp: 1060–1064.
    8. Doniz- Paez, J. Ramirez, R. Cardenas, E. Martin,C. and E. Lahoz (2011): Geomorphosites and geotourism in volcanic landscape: the example of lacorona Del lajial cinder cone (El hierro, Canary Islands, Spain), GeoJournal of Tourism and Geosites, 8, Pp:185-197.
    9. Dowling, R. (2011): Geotourism’s global growth. Geoheritage, 3(1), Pp:1–13
    10. Fassoulas, Ch. Mouriki, D. Dimitrio, D.  Nikolakis P. and I. George, (2011): Quantitative Assessment of Geotopesas an Effective Tool for Geoheritage Management; geoheritage, 21, Pp: 264 245.
    11. Lelenicz, M. (2009); Geotope, Geosite, Geomorphosites. The Annals of Valahia, University of Târgovişte, Geographical Series.
    12. Necula, R. and D. Necula, (2011): PERSPECTIVES IN ROURAL TOURISMTHE GEOPARK IN BUZAU COUNTY, Scientific Papers Series Management, Economic, Engineering in Agriculture and Rural Development, 11(3), Pp: 169-171.
    13. Newsome, D. and R.K. Dowling, (2010), Geotourism the tourism of geology and landscape. Goodfellow Publishers, Oxford.
    14. Novelli, M. (2005): Niche tourism: Contemporary issues, trends and cases.Oxford, Butterworth-Heineman
    15. Pereira,P. Pereira, D.Caetano, M. Braga,a.(2007): Geomorphosite assessment in Montesinho Natural Park(Portugal). Geographica Helvetica Jg 62, 159-168.
    16. Reynard, E. Georgia, F. Lenka, K. and S. Cristian, (2007). A method for assessing scientific and additional values of geomorphosites, Geographica Helvetica, jg, 62, Pp: 148-158.
    17. Vasiljevic, D. Markovic, SB. Hose, TA. Smalley, I. Basarin, B. Lazic, L. and G. Jovic,(2011): The introduction to geoconservation of loesspalaeoso sequences in the Vojvodina region: significant geoheritage of Serbia, 240, Pp:108–116
    18. Wójtowicza, B. Strachowkab, R. and M. Strzyz. (2011): the perspectives of the development of tourism in the areas of geoparks in Poland, Procedia Social and Behavioral Sciences, 19, Pp: 150–157.
    19. Xun, Z. and W. Milly, (2002): National geoparks initiated in China: Putting geoscience in the service of society. Episodes 25, Pp: 33-37.