نقش استراتژی‌های توسعه شهری CDS در ساماندهی سکونتگاه‌های غیررسمی با تلفیق مدل‌هایANP و SWOT (مطالعه موردی: شهرک بهار شیراز)

فصلنامه علمی برنامه ریزی منطقه ای

مقاله 11، دوره 6، شماره 22، مرداد و شهریور 1395، صفحه 109-120   

نویسندگان

محمدرضا رضایی¹؛ ببراز کریمی²

¹استادیار گروه جغرافیا و ‌برنامه‌ریزی شهری، واحد مرودشت، دانشگاه آزاد اسلامی، مرودشت، ایران

²دانشجوی دکتری جغرافیا‌ و ‌برنامه‌ریزی شهری، واحد یاسوج، دانشگاه آزاد اسلامی، یاسوج، ایران

تاریخ دریافت: 26 مرداد 1395،  تاریخ پذیرش: 26 مرداد 1395 

چکیده

       اسکان غیررسمی نمودی از روند رو به رشد نابرابری­های فضایی در شهرهاست، که ناشی از رشد سریع و نامتعادل شهرها می­باشد و پیامدهای نامطلوب اقتصادی، اجتماعی، کالبدی را به همراه دارد. استراتژی­های توسعه شهر از دیدگاه­های جدید و تأثیرگذار در بهبود روند برنامه­ریزی سکونتگاه­های غیررسمی می­باشد. مهم­ترین هدف تحقیق بررسی شرایط و مشکلات سکونتگاه­های غیررسمی شهرک بهار شیراز با رویکرد CDS در جهت ساماندهی شرایط آنهاست، و با بررسی شاخص­های کالبدی، اجتماعی- اقتصادی، زیست­محیطی و برخورداری از خدمات اساسی به تحلیل سکونتگاه غیررسمی شهرک بهار شیراز می­پردازد. پژوهش حاضر با ماهیت کاربردی و روش تحقیق ترکیبی (پیمایش و توصیفی- تحلیلی) به بررسی نقش استراتژی­های توسعه شهری در ساماندهی سکونتگاه­های غیررسمی با تلفیق مدل­های ANP و SWOT در شهرک بهار شیراز می­پردازد. جامعه آماری متخصصان و مدیران شهری شیراز می باشد، حجم نمونه 100 نفر برآورد شد و از طریق روش نمونه­گیری چند مرحله­ای شناسایی و پرسشنامه­های تحقیق تکمیل گردید، سپس با استفاده از مدل تحلیل شبکه و از طریق نرم­افزار تصمیم­گیری چندمعیاره SuperDecisons اوزان هر یک از استراتژی­های ساماندهی مسکن در سکونتگاه غیررسمی شهرک بهار به دست آمد و همه معیارها با توجه به هدف بهبود وضعیت ساکنان شهرک بهار نیز به ترتیب مشخص گردید. نتایج تحقیق نشان می­دهد که بخش عمده سکونتگاه غیررسمی شهرک بهار ناشی از مهاجرتهای روستا -شهری است که از احساس تعلق شهروندی پایینی برخوردار بوده و برای سکونتگاه غیررسمی شهرک بهار شیراز، ایجاد اشتغال ساکنین و بهبود کیفیت مصالح و ساخت و سازها با 86/22 درصد اهمیت، استراتژی برتر، حکمروایی خوب محلی با1/18 درصد استراتژی دوم و بهبود و افزایش کیفیت خدمات با 12درصد در اولویت سوم استراتژی قرار دارد.

کلیدواژه‌ها

سکونتگاه‌های غیررسمی؛ استراتژی‌های ساماندهی؛ ANP؛ کلان شهر شیراز

عنوان مقاله [English]

The role of city development strategies in organizing informal settlements by integrated models of ANP and SWOT (case study: Bahar town of Shiraz)

نویسندگان [English]

M Rezaei¹؛ B Karimi²

چکیده [English]

         Informal settlement is a manifestation of growing process of spatial disparities in urban districts, which is the result of rapid and imbalanced growth of towns leading to adverse implication for economic, social and frame consequences. Urban development strategies are new and effective viewpoints for improving the planning process of the informal settlements.The most important purpose of this research is to study the conditions and problems of informal settlements of Bahar town in Shiraz. It has SDS approach to organize their conditions. By considering physical, social-economic, environmental indices and having basic services, this research analyses the informal settlements in Bahar town. This aim of this applied research with compound methodology (scaling and descriptive-analytical) refers to  study the role of urban development strategies in organizing informal settlements by combining SWOT and ANP models in Bahar town of Shiraz. Statistical society of this research is professionals and managers in Shiraz. The sample size was 100 respondents identified through multi-stage sampling. Research questionnaires were completed. Then, using network analysis and multi-criteria decision-making software (Super Decisons) for obtaining the weights of each strategy related to organize housing in informal settlements of Bahar town. All criteria were specified by attention to the purpose of improving the settler’s situations. The results show that the main part of informal settlement of Bahar town arises from rural-urban migrations which have poor sense of citizenship. Three strategies were considered for overcoming this informal settlement (Bahar town in Shiraz): the superior strategy is creating job for residents, improving the quality of materials and constructions with the importance of %22/86, the second strategy is good local governance with the importance of %18/1, and the third strategy is improving and increasing the quality of services with the importance of %12.

کلیدواژه‌ها [English]

informal settlements, Organizing strategies, ANP, Shiraz Metropolis

مراجع

1. Ahadnejad rushti, et al, (2012): The City Development Strategy (CDS) in urban low-income groups housing policies,Journal of Regional Planning, No 12.( in Persian)
2. Ahmad, s, choi, m.j (2012): Quantative and qualitive demand for slum and non-slum housing  in delhi : empirical evidences from household data, journal habitat internatinal xxx, pp. 1-10
3. Hall.p, U, Pfeiffer (2009): urban future 21 translator esmaiil sadeghi & nahid safaii, Iranian society of consulting Engineers, first edition, p.459
4. Hataminejad, hoseyn, et al, (2006): Informal housing indices in Iran Case study: the neighborhood of Sheikh-e Qom, Geographical Research, no 58, page 129 – 145.( in Persian).
5. Ghafari gilandeh, ata, et al, (2013): Compare the efficiency of multi-criteria analysis techniques for locating waste disposal site Shiraz,Journal of preceding studies human geography, no 88.( in Persian)
6. Gilbert and gagler, (1994): Cities, poverty and development, translate by Nasseri and Karimi.
7. Khaksari ali, (2004): Economic rehabilitation of city centers and old tissues, Journal of haft shahr, no 15 and 16. .( in Persian)
8. Khalifa, M.A, (2011): Redefine slums in Egypt: unplanned versus unsafe areas, journal habitate international 35, pp.40-49.
9. Malek afzali, ali asghar, (2003):Strategic Choice in Urban Planning, tehran, amirkabir univercity,First Edition, .( in Persian)
10. Mukhija, vinit (2009): viewpoint challenges for international development planning: preliminary less ons from the case of the cities alliance, cities, vol.23,no.1.
11. Nazareyan, asghar,karimi, babraz (2008): site selection of fire fighting by gis in shiraz, Journal of cheshmandaz e zagros, no 2.( in Persian)
12. Piran, parviz, (2001):In the informal settlements: the Shirabad Zahedan,Journal of haft shahr, third year, no 10 and 11, page 7-24. .( in Persian)
13. Preuss, Stefan (2003): is regional planning strategic? An Genglo-German comparison. Paper presented at the planning research conference, oxford. 8-10april.
14. Rabbani, rasul, et all, (2006): Factors affecting the formation of the marginalization and social consequences in Ahvaz,Journal of Geography and Development , no 7.( in Persian)
15. Saaty, T. L., and M. Takizawa, (1986): Dependence and independence: from linear Hierarchies to Nonlinear network, European journal of operational research 26, pp.229-237.
16. Sarrafi, mozaffar, (1998):What is a sustainable city? Journal of Urban Management, no 4.( in Persian)
17. Seyfoddini. Faranak, (2006): dictionary of Urban planning and regional. aeej,First Edition, tehran. .( in Persian)
18. Sheykhi, mohammad, (2003):Informal settlements: The transition from injury to a settlement patterns in the metropolitan area - the process of transition and economic characteristics, social and physical vehicle population centers relying on case study Branch, Akbar Abadi and Sultanabad,The first volume of Urban Planning Conference, shiraz,pp425-447.( in Persian)
19. UN Habitate, (2008): state of the worlds cities report 2008, harmonious cities (http:// www.unhabitat.org)
20. Zaker haghighi, keyanush, (2011): Assess the level of development of the housing sector in southern regions of the province using cluster analysis,Journal of Regional Planning, no 6.( in Persian).
21. Zebardast, esfandeyar, (2000): The application of analytic hierarchy process in urban and regional planning process, honarhaye ziba, no 10. ( in Persian)