تحلیل رشد بهره‌وری کل عوامل تولید در زیربخش زراعت ایران

فصلنامه علمی -پژوهشی تحقیقات اقتصاد کشاورزی

مقاله 8، دوره 8، شماره 30، خرداد و تیر 1395، صفحه 157-172   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

محمد کاوسی کلاشمی^{* 1}؛ پریسا خلیق خیاوی²

¹1- استادیار گروه اقتصاد کشاورزی، دانشکده علوم کشاورزی، دانشگاه گیلان.

²دکتری اقتصاد کشاورزی، مدرس دانشگاه آزاد اسلامی واحد رشت.

تاریخ دریافت: 12 مهر 1395،  تاریخ پذیرش: 12 مهر 1395 

چکیده

در این مطالعه رشد بهره­وری کل عوامل تولید زیربخش زراعت ایران با استفاده از روش ناپارامتریک مالم کوئیست طی سال­های زراعی 69-1368 تا 87-1386 مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. در این راستا مقادیر مصرف نهاده­های بذر، کود حیوانی، کود شیمیایی، علف کش، سم، نیروی کار، آب مصرفی و سطح زیرکشت و مقدار ستانده زیربخش زراعت ایران مدنظر قرار گرفت. نتایج نشان داد که تولید چغندر قند از بیشترین و تولید جو دیم و نخود آبی از کمترین رشد    بهره­وری در دوره زمانی مورد مطالعه برخوردار می­باشند. بررسی تغییرات سالانه بهره­وری و اجزای آن نشان داد که بالاترین رشد بهره­وری عوامل کل تولید محصولات عمده زراعی ایران در سال زراعی 80-1379 رخ داده است. در کل دوره مشتمل بر سال­های 1387-1368، متوسط رشد بهره­وری کل عوامل تولید محصولات عمده زراعی ایران به میزان 6/2 درصد در سال می­باشد. پیشنهاد می­شود که در تدوین الگوی کشت منطقه­ای، به محصولات زراعی دارای رشد بهره­وری بیشتر در تخصیص منابع و گسترش سطح زیر کشت اولویت داده شود.
 

کلیدواژه‌ها

بهره وری کل عوامل تولید؛ شاخص مالم کوئیست؛ زیربخش زراعت؛ ایران

عنوان مقاله [English]

a

نویسندگان [English]

M kavoosi¹؛ P. Khaligh Khiyavi²

¹1- استادیار گروه اقتصاد کشاورزی، دانشکده علوم کشاورزی، دانشگاه گیلان.

²1- استادیار گروه اقتصاد کشاورزی، دانشکده علوم کشاورزی، دانشگاه گیلان.

چکیده [English]

a

کلیدواژه‌ها [English]

a

مراجع

 

1. اکبری ن. رنجکش، م.(1382). بررسی رشد بهره وری کل عوامل تولید در بخش کشاورزی ایران طی دوره 75-1345. فصلنامه  اقتصاد کشاورزی و توسعه. 44 و 43: 142-117.
2. امامی میبدی ع.(۱۳۷۹). اصول اندازه­گیری کارایی و بهره­وری (عینی و کاربردی). موسسه مطالعات و پژوهشهای بازرگانی، تهران، ص 275.
3. تهامی پور م. شاه مرادی، م. (1386). اندازه گیری رشد بهره وری کل عوامل تولید بخش کشاورزی و بررسی سهم آن از رشد ارزش افزوده بخش. مجله اقتصاد و کشاورزی. 2: 332-317.
4. رفیعی ح. مجاوریان م. (1386). رشد بهره وری در کشاورزی ایران: آیا همگرایی در بین مناطق مختلف تولید وجود دارد؟ مطالعه موردی کشت گندم. مجله اقتصاد و کشاورزی. 3: 34-21.
5. زارع ا. چیذری ا.ح. پیکانی غ.(1387). کاربرد روش تحلیل فراگیر داده ها در تحلیل رشد بهره وری کل عوامل تولید در زراعت پنبه ایران. مجله علوم و فنون کشاورزی و منابع طبیعی. 43: 236-227.
6. سلامیح.(1376). مفاهیم و اندازه­گیری بهره­وری در کشاورزی. فصلنامه اقتصاد کشاورزی و توسعه. 18: 31-7.
7. قلیزاده، ح و صالح، ا. (1386). بررسی بهره­وری کل عوامل تولید در بخشهای اقتصاد ایران در دوره 81 -1357(با تأکید بر بخش کشاورزی و نقش سرمایه). مجله علوم کشاورزی ایران. ٣٦(5):1141-1131.
8. علیرضایی م. عبدالله زاده غ. رجبی تنها م. (1386). تحلیل تفاوتهای منطقه ای در بهره وری بخش کشاورزی با رویکرد تحلیل پوششی داده ها. مجله اقتصاد و کشاورزی. 2: 254-241.
9. مجاوریان م.(1382). برآورد شاخص بهره وری مالم کوئیست برای محصولات راهبردی طی دوره زمانی 1369-1378. فصلنامه اقتصاد کشاورزی و توسعه. شماره 44 و 43: 162-143.
10. یزدانی س. دوراندیش آ.(1382). مقایسه بهره­وری عوامل تولید برنج در مناطق عمده کشت: کاربرد شاخص ترنکویست- تیل، مجله علوم و صنایع کشاورزی.17(1): 11-3.

11. AleneArega, D. (2009). Productivity Growth and the Effects of Research and Development in African Agriculture, Contributed paper prepared for the presentation at the International Associaton of Agricultural Economics Conference, Beijing, China, August 16-22.
12. Bayarsaihan T, Coelli TJ. (2003). Productivity growth in pre-1990 Mongolian agriculture: spiraling disaster or emerging success? Agricultural Economics.28:121–137.
13. Belloumi, M., and Matoussi, M. S. (2009). Measuring agricultural productivity growth in MENA contries. Journal of Development and agricultural economics, Vol. 1(4), pp. 103-113.
14. Chaudhary, Sh. (2012). Trends in Total Factor Productivity in Indian Agriculture: State-Level Evidence Using Non-Parametric Sequential Malmquist Index. Working Paper No. 215, Centre for Development Economics, Department of Economics, Delhi School of Economics.
15. Coelli TJ, PrasadaRao D.S. (2003). Total Factor Productivity Growth in Agriculture: A Malmquist Index Analysis of 93 Countries, School of Economics, University ofQueensland, Working Paper Series No. 02/2003.
16. Cororaton C.B. (2002).Total Factor Productivity in the Philippines. Philippine Institute for   Development Studies. Discussion Paper Series No. 2002-01.
17. Fare R., S. Grosskopf, M. Norris & Z. Zhang. (1994). Productivity Growth, Technical Progress andEfficiency Changes in Industrialised Countries. American Economic Review.84:66-83.
18. Fare, R., S. Grosskopf, B. Lindgren and P. Roos.(1992). Productivity changes in Swedish pharmacies 1980-1989: Anon-parametric Malmquist approach. Journal of Productvity Analysis.3:81-97.
19. Jayasuriya, R.T.(2003). Economic assessment of technological change and land degradation in agriculture: application to the Sri Lanka tea sector. Agricultural Systems, 78: 405–423.
20. Ha, B., Rhee, K.H., and Pyo, H.K. (2006). Estimates of Labor and Total Factor Productivity by 72 industries in Korea (1970-2003). Presented at OECD Workshop on Productivity Analysis and Measurement, Bern, 16-18 October 2006.
21. Lall, P., A.M. Featherstone and D.W. Norman.(2002). Productivity growth in the Western Hemisphere (1978-94):The Caribbean in Perspective. J. Prod. Anal. 18: 213-231.
22. McErlean, S. and Z. Wu.(2003). Regional labor productivity convergence in China. Food Policy 28: 237-252.
23. Nghiem, H. S. and T. Coelli.(2001). The effect of incentive reforms upon productivity: Evidence from theVietnamese rice industry.CEPA Working papers, 3/2001, School of Economic Studies, University of NewEngland, Armidale, Australia.
24. Thirtle, C. PIESSE, J.Lusigi, A. and Suhariyanto, K.(2003). Multi- factor Agricultural Productivity, Efficiency and Convergence in Bostwana, 1981-1996. Journal of Development Economics. 71: 605-624.
25. Tim J. Coelli and D.S Prasada Rao.(2003). Total Factor Productivity Growth in Agriculture: A Malmquist Index Analysis of 93 Countries, 1980-2000, http:// Econpapers.hhs.se.