آثار اجتماعی و اقتصادی اجرای طرح‌ های هادی در سکونتگاه ‌های روستایی (مطالعه موردی: روستاهای شهرستان دنا)

فصلنامه علمی برنامه ریزی منطقه ای

مقاله 2، دوره 3، شماره 9، خرداد و تیر 1392، صفحه 13-26   

نویسندگان

علی اکبر عنابستانی^{* 1}؛ یزدان حاجی پور²

¹دانشیار جغرافیا و برنامه ‌ریزی روستایی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

²کارشناس ارشد جغرافیا و برنامه ‌ریزی روستایی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

تاریخ دریافت: 18 شهریور 1392،  تاریخ پذیرش: 18 شهریور 1392 

چکیده

        با گذشت بیش از سه دهه از تهیه و اجرای طرح ‌های هادی روستایی در کشور و اندوختن تجربه، لازم است بدانیم که اجرای این گونه طرح‌ ها چه نتایجی به بار آورده و چه پیامد هایی را برای جامعه روستایی ایران در پی داشته است. هدف از تحقیق حاضر این است که اجرای طرح هادی روستایی چه پیامدهایی را در ابعاد اجتماعی و اقتصادی در سکونتگاه‌ های روستایی شهرستان دنا به دنبال داشته است؟ روش تحقیق از نظر هدف کاربردی و از نظر روش تجربی است. برای گردآوری اطلاعات از روش ‌های میدانی و اسنادی کمک گرفته شده و بر اساس آن با توجه به حجم جامعه آماری (975 خانوار)، حجم نمونه خانوار های مورد پرسشگری بر پایه‌ی فرمول کوکران برابر 232 خانوار بوده است. یافته‌ های تحقیق نشان می ‌دهد که: ضریب همبستگی بین متغیر اثرات اجرای طرح هادی و ایجاد تغییرات اجتماعی در ابعاد زندگی روستاییان با رقم 37/0 و  احتمال آزمون برابر 000/0 برقرار است و در بین شاخص ‌های چهارگانه ‌ی اجرای طرح هادی، توزیع خدمات روستایی با ضریب تأثیر 53 درصد بیشترین اثر را بر تغییرات اجتماعی در روستاها داشته است. بین متغیر اثرات اجرای طرح هادی و ایجاد تغییرات اقتصادی در ابعاد زندگی روستاییان همبستگی معناداری مشاهده نشده است. با توجه به یافته ‌های پژوهش راهکارهای اجرایی مانند ظرفیت سازی نهادی و قانونی در جهت تسهیل و افزایش مشارکت عمومی روستاییان، توجه به توانمندی ‌ها و توان‌ های طبیعی و انسانی در روستاها، تخصیص اعتبارات کافی و برنامه­ ی مدون مالی به منظور اجرای کامل طرح‌ ها، بهره­ گیری از نهادهای محلی، داشتن جدیت و قاطعیت در اجرای طرح و .... پیشنهاد می ‌شود‌.

کلیدواژه‌ها

طرح هادی؛ پیامد های اجتماعی؛ پیامدهای اقتصادی؛ سکونتگاه ‌های روستایی؛ شهرستان دنا