ارزیابی منافع اقتصادی تحقیقات بادام ایران با استفاده از الگوی مازاد اقتصادی

فصلنامه علمی -پژوهشی تحقیقات اقتصاد کشاورزی

مقاله 7، دوره 5، شماره 17، خرداد و تیر 1392، صفحه 121-142   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسنده

علی شهنوازی^*

عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی آذربایجان شرقی

تاریخ دریافت: 16 آذر 1392،  تاریخ پذیرش: 16 آذر 1392 

چکیده

این مطالعه با هدف تعیین میزان منافع مورد انتظار ناشی از سرمایه­گذاری در فعالیت­های پژوهشی بادام و نحوه­ی توزیع آن میان گروه­های همسود، با فرض اقتصادی باز در دو حالت انتقال موازی و غیرموازی منحنی عرضه، انجام گردید. نتایج نشان داد با افزایش یک درصدی عملکرد در یک انتقال موازی، سالانه 3/59 میلیارد ریال منفعت اجتماعی ایجاد می­گردد که از این مقدار 8/56 میلیارد ریال به تولیدکنندگان و 5/2 میلیارد ریال به مصرف­کنندگان بادام در ایران منتقل می­شود. همچنین در نتیجه­ی کاهش قیمت جهانی، تولیدکنندگان بادام در سایر کشورها به­اندازه­ی 39 میلیارد ریال زیان و مصرف­کنندگان در آن کشورها به­میزان 03/39 میلیارد ریال سود می­برند. در انتقال غیرموازی تغییری در آثار رفاهی مورد انتظار برای تولیدکنندگان و مصرف­کنندگان سایر نقاط جهان ایجاد نشده، ولی مقدار منافع داخلی از 3/59 به 7/29 میلیارد ریال کاهش می­یابد. یافته­های پژوهش نشان می­دهد که میان ارزش اقتصادی فعالیت­های پژوهشی که در پی افزایش عملکرد یا کاهش در هزینه­های تولید بادام می­باشند، تفاوت قابل توجه­ای وجود دارد. به­طوری­که با کاهش یک درصدی در هزینه­ی هر هکتار باغ بادام و انتقال موازی منحنی عرضه، مجموع منافع تولیدکنندگان و مصرف­کنندگان داخلی 5/41 میلیارد ریال بوده که به­میزان 1/17 میلیارد ریال کمتر از وضعیت پیشین است. در مقابل زیان تولیدکنندگان خارجی از 39 به 3/27 میلیارد ریال کاهش می­یابد. به­عبارت دیگر تحقیقات بادام در ایران بیشتر به نفع تولیدکنندگان داخلی بوده و میزان منافع مورد انتظار به نحوه­ی تأثیرگذاری یافته­های پژوهشی و چگونگی انتقال منحنی عرضه بستگی دارد.
طبقه­بندی JEL:O24,O33

کلیدواژه‌ها

تحقیقات کشاورزی؛ توزیع منافع؛ تجارت؛ انتقال موازی و غیرموازی

عنوان مقاله [English]

Returns to almond research in Iran: Application of economic surplus approach

نویسندگان [English]

A Shahnavazi

چکیده [English]

This study was conducted to determine rate of returns to almond research and their distribution with parallel and pivotal technology induced supply shifts. The results showed that 1% increase in almond yield with a parallel shift in supply curve created social benefits about annually 59.3 billion Rials of which 56.8 and 2.5 billion Rials went to Iranian almond producers and consumers respectively. Also, by decreasing the world price of almond, rest of the world almond producers faced with reduction in their profits by 39 billion Rials but at the same time their almond consumers got extra benefit about 39.03 billion Rials. Simultaneously a pivotal supply shift did not affect welfare position of rest of the world in comparison with the previous situation but reduced the domestic benefit to 29.7 billion Rials. The findings revealed that there was a considerable difference between economic effects of yield enhancing and cost reducing research efforts. Therefore, 1% cost reduction per hectare with a parallel shift produced 41.5 billion Rials benefit which was 17.1 billion Rials less than yield enhancing position. It is concluded that almond research was more beneficial to domestic producers compare to other groups.

کلیدواژه‌ها [English]

Agricultural research, benefit distribution, trade, parallel shift