برآورد توابع تقاضای بلندمدت فرآورده های پروتئینی در ایران

فصلنامه علمی -پژوهشی تحقیقات اقتصاد کشاورزی

مقاله 4، دوره 8، شماره 31، مهر و آبان 1395، صفحه 57-80   

نویسنده

بیتا رحیمی بدر^*

استادیار گروه اقتصاد و مدیریت کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد کرج، البرز، ایران.

تاریخ دریافت: 01 تیر 1395،  تاریخ بازنگری: 05 دی 1395،  تاریخ پذیرش: 17 شهریور 1395 

چکیده

با توجه به افزایش تقاضا برای فرآورده‌های غذایی اساسی، برآورد توابع تقاضا و برآورد کشش‌ها از اهمیتی ویژه برخوردار است. این مطالعه با استفاده از داده‌های سری زمانی ۱۳91-۱۳67مصرف این فرآورده ها اقدام به برآورد توابع تقاضای تخم مرغ، گوشت مرغ و گوشت قرمز نموده است. در این راستا، از الگوی خود توضیح با وقفه‌های گسترده (ARDL) استفاده شد. نتایج بدست آمده از برآورد کشش درآمدی بلندمدت تخم مرغ و گوشت مرغ به ترتیب با مقادیر ۷۶/۰ و 52/0 درصد حاکی از ضروری بودن این دو فرآورده در سبد غذایی خانوارهای ایرانی است، اما با توجه به ضریب کشش درآمدی برآورد شده در ارتباط با گوشت قرمز (44/2 درصد) می‌توان نتیجه گرفت که این کالا در میان سبد مصرفی خانوارهای ایرانی یک کالای لوکس است. ضریب کشش متقاطع بلندمدت بدست آمده نیز حاکی از وجود و تایید رابطه جانشینی بین گوشت قرمز و گوشت مرغ است. مقدار این کشش 57/7 درصد بوده و دارای بیش‌ترین تاثیر بر تقاضای گوشت قرمز در بلندمدت است.

کلیدواژه‌ها

تقاضا؛ فرآورده های پروتئینی؛ مدل ARDL؛ کشش های تقاضا

عنوان مقاله [English]

Estimation of Long Run Demandfor Protein Products in Iran

نویسندگان [English]

B Rahimibadr

چکیده [English]

    With respect to increasing demand for protein products in the process of development, this paper aims to estimate long run demand for Eggs, Chicken and red Meat with the usage of time series data for period of 1988-2012. In order to estimate mentioned demand functions, Auto Regressive Distributed Lag (ARDL) model has been used. The results of long run income elasticity for Egg and Chicken (0.76 and 0.52 respectively) showed that these products were necessary in Iranian household consumption basket. But red meat with 2.44 long run income elasticity was a luxury product. Long run estimated cross elasticity coefficient (7.75) also indicated that red Meat and Chicken were substitute products.

کلیدواژه‌ها [English]

Demand, Protein Products, ARDL model, Demand elasticity

مراجع

- آمارنامه بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران، (1391).

- ترکمانی، ج. طرازکار، م.(۱۳۸۴). اثر تغییرات نرخ ارز بر قیمت صادراتی پسته؛ کاربرد روش خود توضیح با وقفه های گسترده. اقتصاد کشاورزی و توسعه، جلد۱۳(۴۹): ۹۶-۸۳.

- حسینی، ص. شهبازی، ح. (۱۳۹۲). برآورد عرضه و تقاضای جمعی بخش کشاورزی ایران. اقتصاد و توسعه کشاورزی، جلد۲۷(۱):۲۴-۱۶.

- ختایی، م.اقدامی، ﭖ.(۱۳۸۴). تحلیل کشش قیمتی تقاضای بنزین در بخش حمل و نقل زمینی و پیش بینی آن تا سال ۱۳۹۴.پژوهشهای اقتصادی. جلد۲۵.۲۳-۱.

- زراء نژاد، م. سعادت مهر، م. (۱۳۸۶). تخمین تابع تقاضا برای گوشت قرمز در ایران. پژوهشنامه علوم انسانی و اجتماعی – ویژه اقتصاد، جلد۷ (۲۶):۸۶-۶۴.

- سهیلی،ک. (۱۳۸۶). الگوهای تقاضا و تحلیل دینامیک تقاضای انرژی در ایران. فصلنامه پژوهشهای اقتصادی، جلد ۷(۲):۷۹-۶۷.

- صفوی،ر. (1380). براورد تابع تقاضای محصولات پروتئینی در ایران. پایاننامه ارشناسی ارشد، دانشکده اقتصاد، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران.

- شریفی رنانی، ح. شهرستانی، ح.( 1386). تخمین تابع تقاضای پول و بررسی ثبات آن در ایران. مجله تحقیقات اقتصادی، جلد 43(2): 63-50.

- عبادی، ف. سعید نیا، ا. (۱۳۸۸). ترازنامه غذایی جمهوری اسلامی ایران، تهران: وزارت جهاد کشاورزی، موسسه پژوهش های برنامه ریزی، اقتصاد کشاورزی و توسعه روستایی.

- عزیزی، ج. ترکمانی، ج. (۱۳۸۰). تخمین توابع تقاضای انواع گوشت در ایران. اقتصاد کشاورزی و توسعه، جلد ۹(۳۴):۲۳۷-۲۱۷۷.

- قریشی ابهری، ج. صدرالاشرافی، س. (۱۳۸۴). برآورد تقاضای انواع گوشت در ایران با استفاده از سیستم تقاضای تقریبا ایده آل. علوم کشاورزی. جلد۱۱(۳):۱۴۳-۱۳۳.

- قریشی ابهری، ج. بریم نژاد، و.(۱۳۸۴). برآورد معادلات عرضه و تقاضای گوشت در ایران با استفاده از سیستم معادلات همزمان. اقتصاد کشاورزی و توسعه. جلد۱۳(۵۱):۹۳-۶۵.

- کمیجانی، ا. (۱۳۷۶)تحلیل اقتصادی .  نظریه و کاربرد اقتصاد خرد، تهران: موسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران.

- نوفرستی،‌ م. (۱۳۷۸)ریشه واحد و همجمعی در اقتصادسنجی.‌ تهران: موسسه خدمات فرهنگی رسا.

- Alyousef, A. (2005). The Demand for Crude Oil in Asia Countries, Accepted in the 25th USAEE/IAEE North American Conference held on September 18-21.

- Fidan H. & Klasra A.M. (2005). Seasonality in Household Demand for Meat and Fish: Evidence from an Urban Area. Turk J. Vet Anim. Sci. 26 29(12). 17-24.

- Hutasuhut, M. (2000). The Demand for Beef in Indonesia: Implication for Australian Agribusiness. Agribusiness Review.10: 1-10.

- Karagiannis, G. Katranidis, S. & Velentzas, K. (2000). An error correction almost ideal demand system for meat in Greece. Agricultural Economics. 22: 29–35.

- Karagiannis, G. & Mergos, G.J. (2002). Estimating theoretically consistent demand systems using cointegration techniques with application to Greek food data. Economics Letters. (74): 137–143.

- Miran, B. & Akgungor, S. (2005) The Effect of Mad Cow (BSE) Scare on Beef Demand and Sales Loss: The Case of Izmir.Turk J.Vet. Anim. Sci. 29: 225-231.

- Norton George, W. Alvang, J. & Masters, W. (2010). The Economics of Agricultural Development – World Food Systems and Resource Use. Abingdon: Routledge Press.

- Pesaran, M.H. & Pesaran, B. (1997). Microfit 4.0: An Interactive Econometric Software Package.Oxford. Oxford University Press.

- Pesaran, M.H. & Shin, Y. (1999). An Autoregressive Distributed-Lag Modelling Approach to Cointegration Analysis. In Econometrics and Economic Theory in the 20th Century. The Ragnar Frisch Centennial Symposium (S. Strom, ed.). 371-413. Cambridge University Press.Cambridge.

- Pesaran, M.H. Shin, Y. & Smith, R. (2001). Bounds Testing Approaches to the Analysis of Level Relationships.Applied Econometrics. 16: 289 – 326.

- Sharifi – Renani, H. (2008). Demand for Money in Iran: An ARDL Approach, Online at http://mpra.ub.uni-muenchen.de/8224/MPRA Paper No. 8224, posted 11. April 2008 / 09:55. 

- Tambi, N. E. (2001). Analysis of household attitudes toward the purchase of livestock products and fish in Cameroon.  Agricultural Economics. (26): 135- 147.