شیوه واگذاری مدیریت آبیاری و تأثیر آن برشاخص‌های عملکرد مدیریتی در شبکه آبیاری عقیلی

فصلنامه علمی -پژوهشی تحقیقات اقتصاد کشاورزی

مقاله 10، دوره 8، شماره 32، بهمن و اسفند 1395، صفحه 191-212   

نویسندگان

حمید ییلاق چغاخور¹؛ آیت‌اله کرمی^{* 2}

¹دانشجوی دکتری توسعه کشاورزی دانشگاه یاسوج.

²دانشیار اقتصاد کشاورزی دانشگاه یاسوج.

تاریخ دریافت: 30 شهریور 1395،  تاریخ بازنگری: 09 بهمن 1395،  تاریخ پذیرش: 30 آذر 1395 

چکیده

    هدف از این پژوهش بررسی تأثیر بستر اجتماعی موجود و اقدامات اجرایی بر عملکرد مدیریتی شبکه آبیاری عقیلی در استان خوزستان است. در این راستا، با الگوی پنج­آی، بسترهای اجتماعی و شیوه اجرای برنامه اصلاحات به صورت کیفی تحلیل شد. برای ارزیابی تأثیر اصلاحات بر عملکرد مدیریتی، داده­های مربوط به شش شاخص عملکرد مدیریتی در دو مقطع زمانی 1384 و 1394 از تعداد 89 کشاورز شبکه عقیلی جمع­آوری و با واریانس چند متغیری دو عاملی تحلیل گردیدند. نتایج نشان داد اصلاحات نهادی به جای احیاء و تقویت نظام بهره­برداری آبیاری اجتماع­محور در منطقه به سوی اصلاحات اقتصادی و فعالیت­های پیمانی گرایش یافته است. عملکرد شرکت آب­بران موجب افزایش قراردادهای آب، اطمینان بیش‌تر به دریافت به موقع آب و بهبود برابری در برخورداری از آب کشاورزی شد ولی در تحویل آب مورد نیاز به کشاورزان و تعمیر و نگهداری شبکه آبیاری تأثیری نداشته و رضایت‌مندی کشاورزان از خدمات آبیاری را فراهم نیاورده است.

کلیدواژه‌ها

مدیریت شبکه‌های آبیاری؛ بهره‌برداری و نگهداری؛ شبکه آبیاری عقیلی

عنوان مقاله [English]

Irrigation Management Transfer Approach and Its Impact on Managerial Performance Indicators in Aghili Irrigation Network

نویسندگان [English]

H Yeilagh Choghakhor¹؛ A Karami²

چکیده [English]

    The purpose of this paper was to investigate the impact of managerial reform and existing social context on the performance of Aghili irrigation network in Khuzestan province. The qualitative research methods were used for analyzing the method of institutional reform used in the program. Data of six managerial performance indicators gathered from 89 farmers of Aghili irrigation network through 2005-2015. The impact of institutional reform and social context of irrigation network on the operation of irrigation system was analyzed by General linear model multivariate (GLM MV). The results revealed that institutional reform deviated to economic reform and contractive activities instead of rehabilitation and strengthening of water utilization system. The water user association (WUA) performance showed that farmer's water contracts, on time and equally delivery of water to the farmers have improved but water sufficiency, repair and maintenance of irrigation network didn't change and farmers were dissatisfied with WUA's services.

کلیدواژه‌ها [English]

Irrigation network management, Operation and maintenance, Aghili irrigation network

مراجع

- احمدوند، م. و م. شریف­زاده. (1388) امکان­پذیری تشکیل انجمن­های آب­بران: مورد مطالعه دشت کوار استان فارس. علوم ترویج و آموزش کشاورزی ایران، 5(2): 15-1.

- تاهباز­صالحی، ن.، م. کوپاهی. و م.ر. نظری. (1389) بررسی عملکرد مدیریت مشارکتی آبیاری در ایران «مطالعۀ موردی تعاونی آب­بران تجن». نشریه اقتصاد و توسعه کشاورزی (علوم و صنایع کشاورزی).24 (2): 205- 219.

- حبیب­پور گتابی، ک. و صفری­شالی، ر. (1391) راهنمای جامع کاربرد SPSS در پژوهشات پیمایشی (تحلیل داده­های کمی). چاپ پنجم. انتشارات متفکران. تهران.

- حیدریان، س.ا. (1391) ارزیابی انتقال مدیریت آبیاری و تعیین شاخص­های کلیدی. مدیریت آب و آبیاری، 2(1):81-90.

- عطائی، پ و ن. ایزدی. (1393) مقایسۀ ویژگی­های کشاورزان پذیرنده و نپذیرنده تشکل­های آب­بران. نشریه پژوهش آب در کشاورزی.28 (1):251-261.

- عربی، ر.، میرک­زاده، ع.ا. و زرافشانی، ک. (1393) تحلیل عوامل پیش­برندة توسعة مدیریت مشارکتی آبیاری (مطالعة موردی: دهستان میان­دربند). پژوهشات اقتصاد و توسعه کشاورزی ایران، 45(3):565-573.

- Agyenim, J.B. (2011). Investigating institutional arrangements for integrated water resource management in developing countries: The case of White Volta basin, Ghana. Phd thesis, VU University, Amesterdom.

- Araral, E.K. (2011). The impact of decentralization on large scale irrigation: Evidence from the Philippines. Water Alternatives, 4(2): 110-123.

- Bhatt, S. (2013). How does participatory irrigation management work? A study of selected water users’ associations in Anand district of Gujarat, western India. Water Policy. 15(1):223–242.

- Biswas, A.K. (2004). Integrated Water Resources Management: Is It Working? International Journal of Water Resources Development 24(1):5-22.

- Fischhendler, I. (2007). Institutional conditions for IWRM: The Israeli Case. Ground water, 46(2):91–102.

- Gallego-Ayala, J. (2013). Trends in integrated water resources management research: a literature review. Water Policy, 15(4):628–647.

- Gallego-Ayala, J. & Juizo, D. (2011). Strategic implementation of integrated water resources management in Mozambique: An A’WOT analysis. Physics and Chemistry of the Earth Parts A/B/C, 36(14):1103-1111.

- Garces-Restrepo, G., Vermillion, D. & Munoz, G. (2007). Irrigation management transfer, worldwide efforts and results. FAO water reports 32. ISSN: 1020-120.

- Grigg, N.S. (2008). Integrated water resources management: Balancing views and improving practice. Water International, 33(3):279-292.

- Gunchinma, T. & Yakubov, M. (2010). Institutions and transition: does a better institutional environment make water users associations more effective in Central Asia? Water Policy, 12(1):165–18.

- Hamidov, A., Thiel, A. & Zikos, D. (2015). Institutional design in transformation: A comparative study of local irrigation governance in Uzbekistan. Environmental Science & Policy, 53(B):175-191.

- Hering, J. & Ingold, K. (2012). Water Resources Management: What Should Be Integrated?. Science 336(6086):1234-5.

- Huang, Q., Wang, J. Easter, K.W. & Rozelle, S. (2010). Empirical assessment of water management institutions in Northern China. Agricultural Water Management. 98(1):361–369.

- Jeffrey, P., Gearey, M. (2006). Integrated Water Resources Management: lost on the road from ambition to realisation?. Water Science & Technology 53(1):1-8.

- Jusi, S. (2013). Integrated water resources management (IWRM) Approach in water governance in Lao PDR, Cases of Hydropower and Irrigation. Academic dissertation. The School of Management of the University of Tampere.

- Kadirbeyoglu, Z. & Ozertan, G. (2015). Power in the governance of common-pool resources: A comparative analysis of irrigation management decentralization in Turkey. Environmental policy and governance. 25(3):157–171.

- Merrey, D. J. (2008). Is normative integrated water resources management implementable? Charting a practical course with lessons from Southern Africa. Physics and Chemistry of the Earth Parts A/B/C, 33(8-13):899-905.

- Meyers, L. S., G. Gamst & A. J. Guarino. (2006) Applied multivariate research: Design and interpretation. Thousand Oaks: Sage Publications.

- Mukherji, A., B. Fuleki, T. Shah, D. Suhardiman, M. Giordano & P. Weligamage. (2010) Irrigation Reform in Asia: A review of 108 cases of irrigation management transfer: Background Paper No 3, Submitted to Asia Development Bank.

- Mukhtarov, F., S. Fox, N. Mukhamedova & Wegerich, K. (2015). Interactive institutional design and contextual relevance: Water user groups in Turkey, Azerbaijan and Uzbekistan. Environmental science & policy, 53(B):206 – 214.

-Senanayake, N., Mukherji, A. & Giordano, M. (2015). Re-visiting what we know about Irrigation Management Transfer: A review of the evidence. Agricultural Water Management, 149(1):175–186.

- Suhardiman, D. & Giordano, M. (2014). Is there an alternative for irrigation reform?. World development, 57(1):91-100.

- Ul Hassan, M.M. (2011). Analyzing governance reforms in irrigation: Central, South and West Asian experience. Irrigation and drainage, 60(2):151-162.

- Uysal, O.K. & Atis, E. (2010). Assessing the performance of participatory irrigation management over time: A case study from Turkey. Agricultural Water Management, 97(7):1017–1025.

- Yu, H.H. (2014). Community-based water governance under integrated water resources management reform in contemporary rural China. Environmental management and sustainable development, 3(2):1-17.