بررسی نقش گردشگری برتغییر الگوی مسکن در نواحی روستایی (مطالعه موردی: شهرستان رضوانشهر)

فصلنامه علمی برنامه ریزی منطقه ای

مقاله 16، دوره 6، شماره 24، بهمن و اسفند 1395، صفحه 179-188   

نویسندگان

مهرانگیز یعقوبی¹؛ محمد الباسط قرشی میناآباد^{* 2}؛ نصراله مولائی هشجین³

¹دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، واحد رشت، دانشگاه آزاد اسلامی، رشت، ایران

²استادیار جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، واحد رشت، دانشگاه آزاد اسلامی، رشت، ایران

³استاد جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، واحد رشت، دانشگاه آزاد اسلامی، رشت، ایران

تاریخ دریافت: 29 بهمن 1395،  تاریخ پذیرش: 29 بهمن 1395 

چکیده

در گذشته بافت مسکونی روستاها، عمدتاً حاصل تعامل یا تقابل مستمر انسان روستایی با محیط و عوامل محیطی پیرامونی مانند مصالح ساختمانی بومی متناسب با اقلیم و تبعیت از منابع آب (رود، چشمه و قنات) و با کارکردهای سکونتی و اقتصادی با یک روند تکوینی طبیعی و درون­زا شکل می ­رفت. اما در دهه های اخیر، الگوی مساکن روستایی به دلیل شهرگرایی و توسعه فعالیت های گردشگری با تأثیرپذیری از عوامل بیرونی و با شتاب زیادی در حال تغییر می باشد. روستاهای گردشگرپذیر شهرستان رضوانشهر از این امر مثتسنی نیست و در سال های اخیر، در مساکن روستایی آن تحولات زیادی رخ داده است. این مقاله که با هدف تبیین تغییر الگوی مسکن ناشی از تعاملات میان گردشگران و روستاییان تدوین گردیده، سعی شده به این پرسش که آیا الگوی معماری جدید در جامعه نمونه مطابق با خواسته و رضایت جوامع روستایی بوده است؟ پاسخ داده شود. روش تحقیق توصیفی-پیمایشی مبتنی بر مشاهده، مصاحبه و تکمیل پرسشنامه بوده است. در این مطالعه از بین 104روستای شهرستان رضوانشهر 23 روستای گردشگرپذیر به عنوان حجم بررسی شده است و با استفاده از روش کوکران از بین 5250 خانوار برای 358 خانوار ساکن در روستاهای نمونه، 8 نفر از مسئولان دولتی و تمامی مدیران محلی پرسشنامه تکمیل شده است، داده­ها با آزمون T مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج به دست آمده از داده ها بیانگر این واقعیت است که معماری سنتی و بومی در حال از بین رفتن می باشد و جای خود را به معماری شیوه مدرن شهری داده است. این نتایج نشان می دهد که در شیوه ساخت و ساز مساکن جدید مؤلفه های استحکام سازی با امتیاز 5/73 از تأثیرات مثبت و مورد رضایت مردم به شمار می رود اما از نظر کارکردی و اقتصادی با 4/9 امتیاز مغایر با شرایط زندگی روستایی می باشد.

کلیدواژه‌ها

توسعه؛ گردشگری؛ الگوی مساکن؛ مساکن روستایی؛ رضوانشهر

عنوان مقاله [English]

The Role of Tourism in the Change of Housing Model in Rural Areas (Case study: Rezvanshar Region)

نویسندگان [English]

Mehrangiz Yaghobi¹؛ Mohammad Albaset Gorshi Minaabad²؛ Nasrolahh Molayi³

چکیده [English]

In the past, rural residential context was shaped largely as a result of continuous interaction or conflict among rural humans, environment and surroundings such as the use of local building materials appropriate to the climate and water resources compliance (rivers, streams and canals) and residential and commercial functions with a normal and endogenous developmental process. But in recent decades, rural housing model is quickly and rapidly changed because of urbanization and development of tourism activities under the influence of external factors. Tourist villages of Rezvanshar are not excepted from this, so that many changes have been occurred in rural housing. The aim of this present paper is to explain the change of housing pattern due to the interaction between tourists and villagers in the Rezvanshahr for answering this question that whether the new architectural model in the sample is in accordance with the requirements and satisfaction of rural communities? this descriptive-survey study was based on observation, interviews and completing questionnaires that 358 questionnaires were completed by households in the sample villages, 8 questionnaires were completed by state officials and all local administrators. Data were analyzed by t-test .The results of the data indicate that indigenous and traditional architecture is being destroyed and replaced by modern urban architecture. These results indicate that in the method of construction of new housing, strengthens and health components has positive impact on people satisfaction, but culturally, economically and functionally incompatible with the conditions of rural life

کلیدواژه‌ها [English]

development, Tourism, Housing model, rural housing, Rezvanshahr

مراجع

1. Anabestani, Ali Akbar, (2009).review in rural houses effects on the development of rural settlements, case study: country village in Mashhad, journal rural and development, N:4, P: 149-166. (In Persian)
2. Behtash,Farzad,Soleymani,Mohammad,(2006).Attitude for improvement and retrofit in Iran rural houses against natural disasters, The second international conference on crisis management in unexpected natural disasters. (In Persian)
3. Bemaniyan,Mohammadreza,Hadinezhad,Mahmuod,(2009).Foundations of rural planning and development of rural tourism, publishers by Hele tahan,Tehran. (In Persian)
4. Beyti,Hamed,(2011). Assessment place of local patters in program to build rural house, case study:  Azar bayjan sharghi State, Journal of urban. (In Persian) management, N:29, p:115-130 (In Persian)
5. Butler، R. W،and Hall، C. M.(1998) tourism and، Recreation in Rural Areas، Johan Wily and sons، Chichester.
6. Dadvarkhani,Fazile,Zamani,Hamid,Ghadiri,Masuom,Mojtaba,Ashar,Esmaeel,(2013). The role of tourism in  rural areas physical changes, case study:Barghan rural district of Savojbolagh city, Rural reseaech,volume:4, N:2, p:277-300 (In Persian)
7. DOT., (1995), Cultivating Rural Tourism, Department of Tourism, AGPS, Canberra.
8. FAO.(1993); Guidelines for Land Use Planning; FAO Development Series, No.1.Rome: FAO.96 pages.
9. Fateh,Mohammad,Daruosh,Babak,(2011).Rural architecture,Pablishers: elm va danesh. (In Persian)
10. Gorgani,Amir Hosein,(2007).Examples of rural housing pattern, ,publishers by Hegmatane,Thran. (In Persian)
11. Bahrini,Hussein, (1992). Collection articles physical planning, Studies center for urban and architecture in Iran, First edition, publishers by payam noor University. (In Persian)
12. Jamieson،Walter(2003)povety alleviation through sustainable tourism development، economic and social commission for asia and the pacifi، United nations New York
13. mackercher،B. (1993)Some fundamental truths abot tourism : under – standing tourisms social and environmental impacts.jornal of sustainable tourism 1، 6-16.
14. Mison,Piter,(2008). Tourism,effects,planning and management, Translate by: Mirzaee,Rouzbe,Torabiyan,Poune, publishers by Terme,Tehran.
15. Mousavi, Beebe Azam, Salehi,Farahnaz,(2005). Social review in traditional and new patterns of rural housing, journal maskan va enghelab, N: 112, p:28-43 (In Persian)
16. OECD.,(1994), The contributionofamenities to rural development , paris Organization for Economic Co-operation an Development.
17. Puortaheri,Mehdi,Roknodin eftekhari,Abdolreza,Badri,Seyed Ali,(2011). Strategy of physical development for rural areas (international and Iran experience), publishers by Bonyad maskan enghelab islami. (In Persian)
18. Rahnamaee,Mohammadtaghi,(2008).Reviews the carrying capacity of tourism destination areas by emphasizing on host community, Journal of human geography, N:66, p:17-33. (In Persian)
19. Rezvani,Mohammadreza,(2008).Development of rural tourism with approach of sustainable tourism, Tehran university. (In Persian)
20. Roberts, L.and Hall, D..(2001), Rural Tourism and Recreation: Principlesto Practice. Wallingford: CABI Publishing
21. Saeidi,Abas,(1998).Foundations rural geography,pablishers by samt. (In Persian)
22. Saeidi,Abas,Ahmadi,Manizhe,(2011).City and metamorphosis of structural and functional rural homes, Geographical journal, 9^th year,N:31,p:7-33 (In Persian)
23. Salehinasab,Zahra,Second home tourism and its effects on rural areas,Mster’s thesis,supervisor: Rezvani, mohammadreza,Tehran university. (In Persian)
24. Sartipipuor,Mohsen,(2005). Indicators of rural housing architecture in Iran, Journal of fine arts. N:22, p:43-52 (In Persian)
25. Statistical yearbook,(2011).Planning department Giulan. (In Persian)
26. Wall،G. (1997)Rethinking impacts to tourism. in tourism development (C. Cooper،B. ARCHER and S.wanhill، eda) ،pp. 1-10. Chchester،johan wiley and sons.
27. Ziyaee,Mahmod,Salehinasab,Zahra,(1999).Typology tourism in  rural areas physical changes, Journal of human geography,N:66, P:71-84. (In Persian)