بررسی ویژگی های روان سنجی( پایایی، اعتبار و ساختار عاملی) مقیاس هوش هیجانی مارک دانیل

فصلنامه علمی روش ها و مدل های روانشناختی

مقاله 5، دوره 7، شماره 26، بهمن و اسفند 1395، صفحه 73-88   

نویسندگان

مریم ایمان دار^{* 1}؛ حجت اله جاویدی²؛ امیر شاپور امین شایان جهرمی²

¹کارشناسی ارشد، گروه روان‌شناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد مرودشت، مرودشت، ایران

²استادیار، گروه روان‌شناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد مرودشت، مرودشت، ایران.

تاریخ دریافت: 05 مهر 1395،  تاریخ بازنگری: 16 آبان 1395،  تاریخ پذیرش: 06 آذر 1395 

چکیده

    این مطالعه با هدف بررسی ویژگی‌ای روان سنجی، پایایی، اعتبار و ساختار عاملی مقیاس هوش هیجانی مارک دانیل انجام شده است. نسخه فارسی این مقیاس به روش ترجمه (مستقیم و بالعکس) تهیه شد. این مقیاس، شامل 96 گویه و 8 عامل (سواد هیجانی، خود آگاهی، درون گرایی و برون گرایی، استقلال، مسئولیت پذیری، رهبری، مدیریت زمان، مدیریت ارتباط) است. نمونه مورد مطالعه 536 نفر از معلمان شهر شیراز هستند که به روش نمونه‌گیری تصادفی خوشه‌ای انتخاب شدند. برای تحلیل داده‌ها از تحلیل عاملی اکتشافی و تاییدی و ضریب همبستگی پیرسون استفاده شد. براساس نتایج بدست آمده از تحلیل عاملی تعداد 47 گویه که همبستگی معناداری با نمره کل نداشتند، حذف شدند و در نهایت، 49 گویه در 3 عامل دسته بندی شدند. نتایج تحلیل عاملی تاییدی برای الگوی 3 عاملی، برازشی مناسب نشان داد. ضرایب پایایی(آلفای کرونباخ) برای این 3 عامل 70/0 بود. نتایج حاکی است که این مقیاس از پایایی نسبتا بالایی برخوردار است که برای استفاده پژوهشگران آتی مناسب است. برای سنجش اعتبار همگرا و واگرا نیز از مقیاس هوش هیجانی پترایدز و فارنهام و مقیاس به زیستی روان شناختی ریف استفاده شد. نتایج ضمن تایید اعتبار همگرا بیانگر اعتبار واگرا نیز می باشد.

کلیدواژه‌ها

هوش هیجانی؛ روان سنجی؛ پایایی؛ اعتبار؛ ساختار عاملی

عنوان مقاله [English]

Psychometric Properties of Mark Daniels’ Emotional Intelligence Scale

نویسندگان [English]

M Imandar¹؛ H.A Javidi²؛ A.Sh Aminshayan Jahromi²

چکیده [English]

    The purpose of the study was to exam the psychometric properties of the emotional intelligence scale. Initially, to provide the useful translation of the scale, translation and back translation process was used. The scale consisted of 96 items in eight subscales. The sample includes 536 teachers in Shiraz city. The sampling method was cluster sampling. To check the construct validity, principle component factor analysis and maximum likelihood were run. The results showed a three factors construct. Alpha coefficient for these extracted factors was acceptable. Also the test-retest reliability, Convergent and divergent validity for the scale were acceptable

کلیدواژه‌ها [English]

validity, Reliability, Emotional intelligence

مراجع

- ازغندی و همکاران (1385)، بررسی روایی و اعتبار رگه هوش هیجانی پترایدز و فارنهام، فصلنامه روان‌شناسان ایرانی،سال سوم،ش10.

- پاشا شریفی، حسن(1390)، اصول روان‌سنجی و روان آزمایی، تهران، انتشارات رشد.

- جوشن لو ، محسن و همکاران (1385)، بررسی ساختار عاملی مقیاس بهزیستی جامع، فصلنامه روان‌شناسی ایرانی، سال سوم، شماره 9.

- سرمد، زهره و همکاران (1390)، روش های تحقیق در علوم رفتاری، نشر آگه.

- قاسمی، وحید (1392)، مدل سازی معادلات ساختاری در پژوهش های اجتماعی با کاربرد Amos

- تهران، نشر جامعه شناسان.

- گلمن، دانیل (1391)، کاربرد هوش هیجانی در محیط کار، ترجمه نسرین پارسا، انتشارات رشد.

- گلمن، دانیل (1393)، هوش هیجانی، ترجمه  نسرین پارسا، تهران، انتشارات رشد.

- محمدخانی، کامران (1389)، رهبری مبتنی بر هوش عاطفی و اثربخشی هیئت علمی (مدلFemail)، پژوهش‌نامه مدیریت هوش هیجانی، شماره 64.

 

- Bar-on, R, 1997, the Emotional Quotient Inventory (EQ-I): Technical Manual, MultiHealth Systems, and Toronto.

- Daniel ,Mark (2000). Self Scoring Emotional Intelligence tests.

- Goleman, D, Emotional Intelligence why it can matter more than IQ, London, Bloomsbury Publishing PLC, 1995.