تحلیلی بر وضعیت توسعه‌ یافتگی شهرستان ‌های استان فارس

فصلنامه علمی برنامه ریزی منطقه ای

مقاله 5، دوره 3، شماره 9، خرداد و تیر 1392، صفحه 53-66   

نویسندگان

مهدی مؤمنی¹؛ غلامرضا قهاری^{* 2}

¹دانشیار جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد نجف ‌آباد، نجف آباد، ایران

²دانشجوی دکتری جغرافیای طبیعی و اقلیم‌ شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد نجف ‌آباد، ایران

تاریخ دریافت: 18 شهریور 1392،  تاریخ پذیرش: 18 شهریور 1392 

چکیده

روند تحولات اجتماعی‌، اقتصادی و فرهنگی در دهه‌ های اخیر و گوناگونی بستر جغرافیایی، به شکل ‌­گیری نوعی خاص از نظام  فضایی استقرارگاه‌ های انسانی در پهنه ­ی سرزمینی منجر شده است. در این راستا عدم تعادل فضایی در ارائه خدمات و تسهیلات مولد و زیربنایی و همچنین عدم هماهنگی بین رشد و توسعه نواحی و مناطق مختلف موجب برهم خوردن نظم فضایی سکونتگاه ‌ها از یک‌سو و رشد شتابان و بی‌رویه ‌ی بعضی از شهرهای درجه اول گردیده است. هدف اصلی این تحقیق، تحلیل روند توسعه ‌یافتگی شهرستان ‌های استان فارس در بازه‌ ی زمانی1380 تا 1390 ‌و بررسی نابرابری ‌های فضایی توسعه در این مناطق می ‌باشد. این پژوهش با به‌کارگیری تکنیک‌ های آماری تاکسونومی عددی، ضریب ویلیامسون و رگرسیون چند متغیره، سطح توسعه ‌یافتگی شهرستان‌ های استان را با 6 شاخص اصلی و 52 زیرشاخص مورد بررسی قرار داده است. نتایج نشان می ‌دهد که: در طول دوره‌ی آماری، از تعداد شهرستان ‌های توسعه یافته کاسته شده و بر تعداد شهرستان ‌های محروم افزوده شده است. دلیل اصلی اختلاف توسعه‌ یافتگی در شهرستان ‌های استان، ناشی از عدم توزیع عادلانه خدمات، زیرساخت ها و شاخص ‌های مرتبط با بخش ­های کشاورزی و آموزشی- بهداشتی می ‌باشد.

کلیدواژه‌ها

توسعه‌ یافتگی؛ نابرابری فضایی؛ تاکسونومی عددی؛ رگرسیون چند متغیره؛ فارس