کاوش عوامل نهادی و سازمانی اثرگذار در توسعه ظرفیت دانشگاه‌های دولتی کشور

دوماهنامه علمی - پژوهشی رهیافتی نو در مدیریت آموزشی

مقاله 11، دوره 8، شماره 29، خرداد و تیر 1396، صفحه 209-230   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

عباس عباس پور^{* 1}؛ رسول فرج الهی²؛ حمید رحیمیان³؛ علی دلاور⁴

¹دانشیار گروه مدیریت و برنامه ریزی آموزشی، دانشکده روان شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران،

²دانشجوی دکترای مدیریت آموزشی، دانشکده روان شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران

³دانشیار گروه مدیریت و برنامه ریزی آموزشی، دانشکده روان شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران،

⁴استاد گروه سنجش و اندازه گیری، دانشکده روان شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران

تاریخ دریافت: 06 اردیبهشت 1396،  تاریخ بازنگری: 24 خرداد 1396،  تاریخ پذیرش: 31 خرداد 1396 

چکیده

اندیشمندان بر این باورند که هر نوع توسعه­ای شامل نوعی از توسعه ظرفیت است. توسعه ظرفیت رویکردی هدفمند و گنجینه­ای حرفه­ای به منظور تحریک، راهنمایی، تقویت، آزادسازی، شکل­دهی و رشد ظرفیت­ها، آن سوی ظرفیت­های موجود است. با توجه به اینکه این رویکرد ازجمله اهداف اصلی دانشگاه­ها در طول برنامه ششم توسعه اجتماعی و اقتصادی کشور است، هدف اصلی پژوهش حاضر کاوش عوامل نهادی و سازمانی اثرگذار در توسعه ظرفیت دانشگاه­های دولتی با استفاده از یک مطالعه کیفی است. بدین منظور از روش تحقیق کیفی تحلیل تم استفاده شد. به منظور گردآوری داده­ها از مصاحبه نیمه­ساختاریافته استفاده شد. جامعه­آماری پژوهش حاضر شامل استادان، رؤسای دانشگاه، اساتید صاحب­تالیف و مدیران حوزه­های ستادی صاحب­نظر در زمینه توسعه ظرفیت دانشگاهی دانشگاه­های دولتی وابسته به وزارت علوم، تحقیقات و فن­آوری و نیز وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی شهر تهران می­باشد که با توجه به سطح اشباع داده 13نفر از آن­ها به صورت هدفمند انتخاب شدند. روایی یافته­های پژوهش با استفاده از روش­های بررسی توسط اعضاء تضمین گردید. پس از مرور و سازمان­دهی متون مصاحبه­ها، محقق، کدهای اولیه را شناسایی و در ادامه کدهای مشابه را در طبقه­هایی خاص قرار گرفتند. سپس، برای هریک از این طبقات عناوینی که نمایانگر کل کدهای آن طبقه باشد، انتخاب گردید. نتایج حاصل نشان­دهنده دوازده تم اصلی است که چگونگی توسعه ظرفیت دانشگاهی را ارائه می­نمایند که شامل آمایش سرزمین، نظام تصمیم­گیری، قوانین و مقررات، ملاحظات دولت، تعامل با ذینفعان، زیرساختی و زمینه­ای، مدیریت و رهبری دانشگاهی، توسعه ارتباطات، فرایند جذب، توانمندسازی حرفه­ای، استقلال و آزادی علمی، اعتبارات و بودجه می­باشد.

کلیدواژه‌ها

عوامل نهادی؛ عوامل سازمانی؛ توسعه ظرفیت؛ دانشگاه دولتی

عنوان مقاله [English]

Exploring the institutional and organizational factors affecting capacity development of the public Universities in Iran

نویسندگان [English]

A Abaspour¹؛ R Farajollahi²؛ H Rahimiyan³؛ A Delavar⁴

چکیده [English]

scholars believe that any kind of development involves the development of capacity. Capacity development is a targeted approach and a professional treasure in order to stimulate, guide, strengthen, release and shape capacity beyond the existing capacity. Because, this approach is among the main objectives of social and economic development of the country during the Sixth Plan, The main objective of this study was to explore factors affecting the development of the institutional and organizational capacity of public universities using a qualitative study. In order to collect data semi-structured interviews were used. The study sample consisted of professors, administrators and experts in the areas of staff development, academic capacity of public universities affiliated to Ministry of Science, Research and Technology and the Ministry of Health and Medical Education in Tehran. According to data saturation level, 13 of them were chosen for interview. The validity of the findings were guaranteed using survey methods by members. After reviewing the literature and organizing interviews, the researcher, first, identify codes and then put the same code in the certain class. Then, for each of the classes one topic that represent the code was selected. The results represent twelve main themes in the university capacity development which includes: Land planning, decision-making, regulation, government considerations, engagement with stakeholders, underlying infrastructure, management and academic leadership, communication development, the process of absorption, professional empowerment, autonomy and academic freedom, credits and budget.

کلیدواژه‌ها [English]

institutional factors, organizational factors, capacity development, Public Universities

مراجع

-             Abbasi, Badri et al. (1388). Qualitative Research about the influence of commercialization on traditional academic values. Journal of Science and Technology Policy. Issue 2, Summer 1388. [in Persian].

-             Alaerts, G.J & Dickinson, N.L. ( 2007). Water for a changing world-developing local knowledge and capacity, Unesco, IHE, proceeding, P.127.

-             Altbach, P. G, (1987). China's universities and western  academic  models, from dependence to autonomy. The development of  Asian universities; Netherlands, Kluwer academic publisher. P.25-67.

-   Chaskin, R. J., Brown, P., Venkatesh, S., Vidal, A. (2001). Building Community Capacity. Walter deGruyer, Inc., New York

-             Brinkerhoff, D. W. (2010). Developing capacity  in fragile states. Public Administration and Development, 30(1), 66-78.

-             Floritto, Arlene.( 2015).Technology for Capacity Development: One Union’s Perspective,  Royal Roads University, Victoria, British Columbia, Canada, June 2015

-   Grindle, M. S. (2007). Good enough governance revisited. Development Policy Review P 553-574.

-   Grauwe, A. D. (2009). Without capacity there is no development. Paris, France: UNESCO.

-             Iiman, Mohammad Taghi (1391). , Philosophy research methods in the social sciences, Institute of Science, Summer 1391, p. 154). [in Persian].

-             Javedani, Hamid. (1388). Globalization and Higher Education, Gap Between Theory and practice: new strategies for the development of higher education in Iran. Journal of Research and Planning in Education Number, 53. P. 131-107. [in Persian].

-   Kaplan, A. (2000). Capacity building: shifting the paradigms of practice. Development

-   in Practice, 10 (3 & 4), 517-525.-

-   Motes, P., & Hess, P. (2007). Collaborating with community-based organizations through-consultation and technical assistance. New York: Columbia University Press.

-   Pritchett, L. & Weijer, F. (2010). Fragile states: Stuck in a capability trap? Input paper for The World Development Report 2011, Washington, D.C.: The World Bank.

-             Salehi, Ebrahim. (1383). Theoretical perspectives of development of higher education. Bimonthly Journal of Shahed University. Eleventh year. Number five. [in Persian].

-             Samari, Ieesa et al. (1392). Review and identify factors in the development process at the University of the Iranian government. Studies of Educational Planning. Issue IV, Autumn and Winter 1392. [in Persian].

-   Simister, N. & Smith, R. (2010). Monitoring and Evaluating Capacity Building: Is it really that difficult? INTRAC Praxis Paper 23. Retrieved from http://www.intrac.org/data/files/resources/677/Praxis-Paper-23-Monitoring-and-Evaluating-Capacity-Building-is-it-really-that-difficult.pdf. 

-   Tiwari, Asmita.(2013). From capacity trap to capacity development: understanding local capacity  for managing disasters.proquest LLC P.17

-   Ubels,J. & Acqaye-Badoo,N. & Fowler, A. (2010). Capacity development in practice. P. 13.

-   Unesco,(2011). Capacity for education for all. The capEFA progamme.

-   UNDP (2008). Capacity development: Empowering people and institutions. New York, UNDP.

-             Yamani Sorkhabi, M. (1388). New approaches and prospects in higher education. Institute of Social and Cultural Studies. Ministry of Science, Research and Technology. [in Persian].