بررسی مزیت نسبی و بازارهای هدف محصولات کشاورزی صادراتی استان آذربایجان شرقی

فصلنامه علمی -پژوهشی تحقیقات اقتصاد کشاورزی

مقاله 3، دوره 9، شماره 36، بهمن و اسفند 1396، صفحه 39-66   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسنده

حسین راحلی^*

عضو هئیت علمی گروه اقتصاد کشاورزی دانشگاه تبریز

تاریخ دریافت: 22 فروردین 1395،  تاریخ بازنگری: 17 دی 1395،  تاریخ پذیرش: 23 بهمن 1396 

چکیده

توسعه صادرات در بخش کشاورزی استان آذربایجان شرقی مستلزم شناخت محصولات بالقوه صادراتی و بازارهای صادراتی است. از این رو، هدف این مطالعه بررسی مزیت نسبی و شناسایی بازار هدف محصولات صادراتی بخش کشاورزی استان آذربایجان شرقی است. نتایج محاسبه شاخص‌های مزیت نسبی نشان می‌دهد که هندوانه، زردآلوی خشک شده و انگور خشک‌شده دارای بالاترین مزیت نسبی هستند. یافته‌های بدست آمده از روش تاکسونومی عددی نشان می‌دهد که بهترین گزینه‌های صادراتی برای محصولات بخش کشاورزی آذربایجان شرقی به‌ترتیب صادرات زردآلوی خشک‌شده به ترکیه، صادرات هندوانه به ترکیه، صادرات انگور خشک‌شده به الجزایر، صادرات انگور خشک‌شده به تونس، صادرات زردآلوی خشک‌شده به لبنان، صادرات انگور خشک‌شده به مصر و صادرات هندوانه به رومانی هستند.

کلیدواژه‌ها

آذربایجان شرقی؛ بازار هدف؛ بخش کشاورزی؛ تاکسونومی عددی؛ مزیت نسبی

عنوان مقاله [English]

Srudy of Comparative Advantage and Target Markets for Agricultural Exports of East Azarbayjan Province

چکیده [English]

Export expansion in agriculture sector of Azarbayjan Sharghi province needs to know potential export products and export markets. The aim of this study is to examine comparative advantage and to determine target market for agricultural export products of Azarbayjan Sharghi province. The results of comparative advantage indexes show that watermelon, dried apricots and dried grapes have highest comparative advantage. The findings of numerical taxonomy method suggest best export choices for agricultural export products of Azarbayjan Sharghi province are respectively: export of dried apricots to the Turkey, export of watermelon to Turkey, export of dried grapes to the Algeria, export of dried grapes to the Tunisia, export of dried apricots to the Lebanon, export of dried grapes to the Egypt and export of watermelon to the Romania.

کلیدواژه‌ها [English]

agriculture sector, Comarative Advantage, numerical taxonomy, target market

مراجع

 

- آمارنامه جهاد کشاورزی. 1394. وزارت جهاد کشاورزی. قابل دسترس در آدرس اینترنتی: www.maj.ir.

- آمارنامه جهاد کشاورزی آذربایجان شرقی. 1394. وزارت جهاد کشاورزی آذربایجان شرقی. قابل دسترس در آدرس اینترنتی: eaj.ir.www.

- امجدی، ا. محمدزاده، ر. باریکانی، ا. 1389. تعیین بازارهای هدف پسته و خرمای ایران با استفاده از الگوی تقاضای صادرات و روش غربالگری. اقتصاد کشاورزی و توسعه. 18 (70).

- امیرنژاد، ح. علیپور، ع. 1392. بررسی مزیت نسبی و ثبات عملکرد صادراتی فرآورده‌های جنگلی ایران. فصلنامه علمی-پژوهشی پژوهشات جنگل و صنوبر ایران. 21(4): 690-701.

- پرمه، ز. حسینی، م. نبی‌زاده، ا. محبی، ح. 1388. ظرفیت‌های صادراتی و بازارهای هدف زعفران ایران. پژوهشنامه بازرگانی. (51): 59-95.

- چیذری، ا. ابوالحسنی یاسوری، س. 1390. بررسی مزیت نسبی و اولویت بندی بازارهای هدف کیوی صادراتی ایران. فصلنامه اقتصاد کشاورزی و توسعه. سال نوزدهم. شماره 76.

- چیذری ا. یوسفی ع. موسوی، س.ح. 1385. بررسی بازارهای هدف صادراتی گیاهان زینتی ایران. اقتصاد کشاورزی و توسعه. 14 (55): 47-66.

- حسینی، ص. کاوسی کلاشمی، م. دریجانی، ع. 1387. بررسی مزیت نسبی و اولویت بندی بازارهای هدف صادرات خاویار ایران. مجله علوم کشاورزی و منابع طبیعی. (3).

- خرسندی‌فر، س. فقهی فرهمند، ن. 1391. کاربرد تصمیم گیری چند معیاره در طالعه و تعیین جذاب ترین بازار هدف برای صادرات محصولات کشاورزی (مطالعه موردی: محصول گردو). فصلنامه مدیریت. 9(28).

- خاکسار آستانه، ح. مظهری، م. شاهنوشی، ن. 1387. تعیین مزیت نسبی و شناسایی بازارهای فرش دستباف ایران. فصلنامه علمی-پژوهشی انجمن علمی فرش ایران. (11).

- دبیرخانه شورای عالی صادرات. 1395. تارنمای سازمان توسعه تجارت ایران. قابل دسترس در آدرس اینترنتی: http://fa.top.ir.

- رمضانیان، م. مرادی، م. عیسی‌زاده سراوانی، ع. 1391. اولویت‌بندی بازارهای هدف صادرات خدمات فنی و مهندسی ایران. اقتصاد و تجارت نوین. (29و30): 155-179.

- فهیمی فر، ج. ولی بیگی، ح. عابدین مقانکی، م. 1383. اولویت بندی بازارهای هدف محصولات منتخب پتروشیمی ایران. فصلنامه پژوهشنامه بازرگانی. (31): 153-202.

- کرباسی، ع. پیری، م. 1387. تعیین مزیت نسبی تولید و صادرات زردآلو (مطالعه موردی: آذربایجان شرقی). پژوهش در علوم کشاورزی. 4(2): 226-237.

- متفکر آزاد، م. غالبی، ص. جهانگیری، خ. 1390. بررسی مزیت نسبی و اولویت بندی بازارهای هدف صادرات صنایع پوست و چرم ایران. پژوهش‌های علوم اقتصادی. 6 (11).

- مجلس شورای اسلامی. 1394. مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی. قابل دسترس در آدرس اینترنتی: rc.majlis.ir.

- نجفی علمدارلو، حسنی، ی. 1388. بررسی مزیت نسبی تولید. صادرات و شناسایی بازارهای هدف زیره سبز. تحقیقات اقتصاد کشاورزی. 1(3): 101-122.

- نوروزی، ق. ثریائی، ع. 1388. بررسی مزیت نسبی و اولویت بندی بازارهای هدف صادرات محصولات کشاورزی ایران (مطالعه موردی: استان مازندران). ششمین کنفرانس اقتصاد کشاورزی ایران.

-  Bano, S. & Scrimgeour, F. (2012). The export Growth and Revaled Comparative advantage of the New Zealand kiwi fruit Industry. International business Research. Vol.5, No.2.

- City Distance Calculator. (2015). Available at online: www.geobytes.com/citydistancetool.

- Elryah, y. (2015). Back to the agriculture-the development of the comparative advantage of Sudan’s commodities. Journal of finance an Economic. Vol.3, No. 1.

- FAO. (2015). FAO website. Available online at: http://faostat.fao.org.

- Pankhania, T.B. & Modi, V.K. (2011). Actors Influencing Target market criteria: A Survey conducted in Industries at Vittal udyognagar in Anand District o Gujarat State, India. International journal of Industrial engineering & Production Research. Vol.22. No.3. pp.213-220.

- Serin, V. & Civan, A. (2008). Revealed comparative advantage and competitiveness: A case study for Turkey towards the EV. Journal of Economic and social Research. pp.25-41.

- United States Department of Agriculture Economic Research Service. (2015). available online at: http://www.ers.usda.gov.

- World Bank. (2015). World Bank website. available online at: http://data.worldbank.org.

- World Integrated trade solution (wits). (2015). wits website. Available online at: http://wits.worldbank.org.