بررسی تاثیر متقابل رشد اقتصادی و توسعه بخش کشاورزی در ایران

فصلنامه علمی -پژوهشی تحقیقات اقتصاد کشاورزی

مقاله 13، دوره 9، شماره 36، بهمن و اسفند 1396، صفحه 259-282   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

محسن محمدی خیاره^{* 1}؛ رضا مظهری²

¹عضو هیئت علمی و استادیار گروه علوم اداری و اقتصادی دانشکده علوم انسانی دانشگاه گنبدکاووس.

²عضو هیئت علمی و استادیار گروه علوم اداری و اقتصادی دانشکده علوم انسانی دانشگاه گنبدکاووس

تاریخ دریافت: 20 دی 1395،  تاریخ بازنگری: 31 شهریور 1396،  تاریخ پذیرش: 23 بهمن 1396 

چکیده

با توجه به اهمیت بخش کشاورزی در اقتصاد ایران و اهمیت اتخاذ سیاست‌های توسعه­ای مناسب، در این پژوهش با استفاده از رویکرد خودتوضیح برداری با وقفه های گسترده (ARDL)، تأثیر متقابل کوتاه­مدت و بلندمدت توسعه بخش کشاورزی و رشد اقتصادی در دوره 93-1357 مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج آزمون علیت گرنجری چند متغیره بر پایه تخمین های ARDL-ECM، بیانگر آن است که یک رابطه علیت دو سویه بین رشد اقتصادی و ارزش­افزوده بخش کشاورزی در کوتاه­مدت و بلندمدت برقرار است. افزون بر این، معنی­داری جمله تصحیح خطا بیانگر وجود رابطه بلندمدت بین رشد اقتصادی و ارزش افزوده بخش کشاورزی است. افزون براین، ضریب جمله تصحیح خطا نشان می­دهد که تاثیر تغییرات در ارزش­افزوده بخش کشاورزی بر رشد اقتصادی در مدت­زمانی نه چندان طولانی قابل مشاهده است. در نتیجه بخش کشاورزی می­تواند به­عنوان یک موتور رشد اقتصادی در ایران مطرح باشد و لذا تقویت، توجه و توسعه بخش کشاورزی می­تواند موجبات رشد و توسعه اقتصادی را فراهم آورد. افزون بر این، آزادی تجارت، افزایش سرمایه­گذاری و اشتغال نیز بر رشد اقتصادی اثر مثبت دارند. 

کلیدواژه‌ها

ایران؛ بخش کشاورزی؛ توسعه اقتصادی؛ ARDL

عنوان مقاله [English]

Investigating the Interaction between Economic Growth and Agricultural Development in Iran

نویسندگان [English]

m Mohammadi Khyareh¹؛ r Mazhari²

چکیده [English]

    Considering the importance of agriculture sector in Iran's economy and the importance of adopting appropriate developmental policies, in this research, using the ARDL approach, the short-term and long-term interactions of agricultural development and economic growth in the period of 1979- 2015 has been investigated. The results of the multivariate Granger-causality test based on ARDL-ECM estimations indicate that there is a causal relationship between economic growth and the value added of the agricultural sector in the short and long run. Furthermore, significance of error correction term implies a long-term relationship between economic growth and agricultural value added. In addition, the coefficient of error correction term shows that the effect of changes in the agricultural value added on economic growth can be seen in a very short time. As a result, the agricultural sector can be considered as an engine of economic growth in Iran, and therefore the strengthening, attention and development of the agricultural sector can lead to economic growth and development. Moreover, trade liberalization, investment and increase in employment also have a positive impact on economic growth.

کلیدواژه‌ها [English]

Iran, Agricultural Sector, economic development, ARDL

مراجع

 

- اسفندیاری, ه.، نجفی, ب.، و موسوی, ن. (1395). نقش بخش­های اقتصادی در رشد اقتصادی ایران با تاکید بر بخش کشاورزی،  فصلنامه علمی -پژوهشی پژوهشات اقتصاد کشاورزی، 8(29)، 85-99.       

- اسکندری، ج.، و دین‌پناه، غ.، (1385).  بررسی عوامل مؤثر بر ایجاد انگیزه جهت اشتغال جوانان روستایی در فعالیت کشاورزی در استان اصفهان، مجلة جهاد (ترویج کشاورزی و توسعة روستایی)، 270، 150-161.

- افتخاری، ع.، پورطاهری، م.، فرج­زاده، م.، و وکیل­حیدری، س. (1388). نقش توانمندسازی در توسعه کشاورزی، مطاله موردی: استان اردبیل؛ پژوهش­های جغرافیای انسانی، 69، 87-103.

- حاجی­رحیمی، م.، و ترکمانی، ج. (1382). بررسی نقش رشد بخش کشاورزی در رشد اقتصادی ایران: کاربرد الگوی تحلیل مسیر، مجله اقتصاد کشاورزی و توسعه، 11(42)، 71-89.

- خالدی، ک.، حفار اردستانی، م.، و طوسی، م. (1386). بررسی رابطه رشد اقتصادی، اشتغال و صادرات در بخش کشاورزی ایران(با تاکید بر سیاستهای ارزی و تجاری)، اقتصاد و کشاورزی(ویژه نامه ششمین کنفرانس اقتصاد کشاورزی ایران، 1(3)، 111-123.

- صمدی، ع. ح. (1378). ارزیابی میزان مشارکت بخش کشاورزی در فرآیند رشد اقتصادی ایران و دیگر کشورهای عضو اوپک، فصلنامه اقتصاد کشاورزی و توسعه، 26، 198-169.

- فتحی، ف.، (1372). نقش بخش کشاورزی در توسعه اقتصادی کشور، مجموعه مقالات دومین سمپوزیوم سیاست کشاورزی ایران، مرکز نشر دانشگاه شیراز.

- فلسفیان، آ.، قهرمان­زاده، م.، و غلامی، ل.، (1389). بررسی رابطه علی بین رشد بخش کشاورزی و رشد اقتصادی در ایران، مجله علوم کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز، 14(4)، 91-101.

- معززی، ف.، ترکمانی، ج.، و صمدی، ع. ح. (1387). مطالعه اثرهای صادرات محصولات کشاورزی بر صادرات صنعتی و رشد اقتصادی در ایران، مجله اقتصاد کشاورزی، 2(2)، 93-103.

- نعیمی، ا.، پزشکی­راد، غ.، و چیزری، م. (1388)، عوامل فردی، آموزشی و ترویجی مؤثر بر نگرش گندمکاران استان زنجان نسبت به بیمه محصولات کشاورزی، فصلنامه پژوهش مدیریت آموزش کشاورزی، 9.

References

- Alston, J. M., & Pardey, P. G. (2014). Agriculture in the global economy. The Journal of Economic Perspectives, 28(1): 121-146.

- Awokuse, T. O., (2008). “Trade openness and economic growth: Is growth export-led or import-led?” Applied Economics 40: 161-173

- Barro, R., Lee, J-W., (1994). Sources of economic growth.  Carnegie Rochester Conference Series on Public Policy 40:1-46.  

- Bhagwati, J. N., & Srinivasan, T. N. (1975). Foreign trade regimes and economic development: India. NBER Books.

- Datt, G., & Ravallion, M. (1998). Farm productivity and rural poverty in India. The Journal of Development Studies, 34(4): 62-85.

- Diao, X., Hazell, P. & Thurlow, J. (2010). The Role of Agriculture in African Development.

- Domar, E.D. (1947). expansion and employment, American Economic Review, 1: 145-160.

- Dowrick, S., & Gemmell, N. (1991). Industrialisation, catching up and economic growth: a comparative study across the world's capitalist economies. The Economic Journal, 101(405): 263-275.

- Eicher, C. K., & Staatz, J. M. (1990). Agricultural development in the Third World (No. Ed. 2). Johns Hopkins University Press.

- Erh-cheng H. (1988). the contribution of agriculture to economic growth: some empirical evidence, World Development, 16: 1329-1339.

- Fei, J.C. & Ranis, G., (1961). “A theory of economic development”. American Economic Review 514: 533-65.

- Ghatak, S & K. Ingersant (1984). agricultural and economic development, Harvester press, London.

- Gollin,D., Parente, S.L., & Rogerson, R., (2002). “The role of agriculture   in development.” American Economic Review 92(2): 160-164. 

- Gollin, D. (2010). Agricultural Productivity and Economic Growth, Handbook of Agricultural Economics, vol. 4: 3825 – 3866

- Griffin, K. (1979). The political economy of agrarian change: An essay on the Green Revolution, Springer

- Helpman, E., & Krugman, P. (1985). “Market structure and Foreign Trade, Cambridge”, MA: MIT Press.

- Hirschman, A. O. (1958). the Strategy of Development, Yale Univ, Press, New Haven, CT.

- Hwa, E.C., (1988). “The contribution of agriculture to economic growth: some empirical evidence.” World Development 16(11): 1329-1339. 

- Irz, X., Lin, L., Thirtle, C., & Wiggins, S. (2001). Agricultural productivity growth and poverty alleviation. Development policy review, 19(4): 449-466.

- Johnston, B., & Mellor, J., (1961). The role of agriculture in economic development, American Economic Review 51(4): 566-593.

- Jorgenson, D.G., (1961). The development of a dual economy”. Economic Journal 71: 309-34.

- Khorami, A. R., & Pierof, S. (2013). The role of agriculture in Iran’s economic development, Research Journal of Applied Sciences, Engineering and Technology, 6(11): 1928-1939.

- Kohansal, M. R., & Torabi, S. (2013). Agricultural impact on economic growth in Iran using Johansen approach cointegration, International Journal of Agronomy and Plant Production, 4(12): 3216-3221.

- Kuznets, S. (1964). Introduction: population redistribution, migration, and economic growth in population distribution and economic growth: United States 1870-1950, edited by H.T. Eldrige and D.S. Thomas, volume 3, American Philosophical society, Philadelphia.

- Lewis, W. A., (1954). “Economic development with unlimited supplies of labour.” The Manchester School 22(1): 139-191.

- Matsuyama, K., (1992). “Agricultural productivity, comparative advantage, and economic growth” Journal of Economic Theory 58(2): 317-334.

- Okonkwo, I. C., (1989). “The erosion of agricultural exports in an oil economy: The case of Nigeria.” Journal of Agricultural Economics 40(3): 375-84.

- Pesaran, M. H., & Shin, Y. (1998). An autoregressive distributed-lag modeling approach to cointegration analysis, Econometric Society Monographs, 31: 371-413.

- Pesaran, M.H., Shin, Y., & Smith, R., (2001). “Bounds testing approaches to the analysis of level relationships.” Journal of Applied Econometrics 16: 289-326.

- Ruttan, V., (2000). Technology, Growth and Development - An Induced Innovation Perspective. Oxford: Oxford University Press.

- Schiff, M., & Valdez, A., (1998). “Agriculture and the macro economy” In: Gardner, B., Rausser, G. (Eds.). Handbook of Agricultural Economics. Amsterdam: Elsevier Science.

- Schultz, T.W., (1964). Transforming Traditional Agriculture.  New Haven:  Yale University Press.

- Self, S. & Grabowski, R. (2007). Economic Development and the Role of Agricultural Technology. Agricultural Economics, vol. 36(3): 395 – 404.

- Solow, R.M. (1957). Technical change and the aggregate production function, Review of Economic Studies, 39: 312-320.

- Steven, A.B. (1999). agricultural and economic growth in Ethiopia: growth multipliers from a four-sector simulation model, Agricultural Economics, 20: 241-252.

- Thirtle, C., Lin, L., & Piesse, J. (2003). The impact of research-led agricultural productivity growth on poverty reduction in Africa, Asia and Latin America, World Development, 31(12): 1959-1975.

- Tiffin, R., & Irz, X., (2006). “Is agriculture the engine of growth?”  Agricultural Economics 35: 79-89.

- Timmer, C. P., (1995). “Getting agriculture moving:  do markets provide the right signals?” Food Policy 20(5): 455-472. 

- Timmer, C.P., (2002). Agriculture and economic development.  In:  Gardner, B.L., & Rausser, G.C. (Eds.), Handbook of Agricultural Economics, Agriculture and its External Linkages, vol. 2A. Amsterdam: Elsevier Science Publishers

- World Bank (1981). Accelerated Development in Sub-Saharan Africa: An Agenda for Action, International Bank for Reconstruction and Development / World Bank: Washington, USA

- World Bank (2008). World Development Report: Agriculture for Development, International Bank for Reconstruction and Development / World Bank: Washington, USA 

- World Bank, (2007(. World Development Report 2008: Agriculture for Development. World Bank, Washington, DC