تبیین جامعه شناختی پایداری اجتماعی در محلات تبریز

فصلنامه علمی و پژوهشی پژوهش و برنامه ریزی شهری

مقاله 5، دوره 8، شماره 31، بهمن 1396، صفحه 63-82   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

ندا راکعی¹؛ منصور حقیقتیان^{* 2}؛ اسماعیل جهانبخش³

¹دانشجوی دکتری جامعه شناسی فرهنگی

²استادیار گروه علوم اجتماعی دانشگاه آزاد اسلامی واحد دهاقان

³دانشیار گروه علوم اجتماعی دانشگاه آزاد اسلامی واحد دهاقان

تاریخ دریافت: 02 شهریور 1396،  تاریخ بازنگری: 11 مهر 1396،  تاریخ پذیرش: 28 بهمن 1396 

چکیده

پایداری اجتماعی یکی از ارکان اساسی در توسعه پایدار است و نقش کلیدی مباحث اجتماعی در طرح ها و برنامه ریزی های شهری آن را به یکی از مهمترین ابزار ها و سیاستگذاری های شهری تبدیل کرده است پایداری اجتماعی به معنای ارتقای کیفیت زندگی و توسعه منابع انسانی و در نهایت خودتوانی برای غلبه بر چالش ها و مسائل درونی و واکنش در برابر تغییرات بیرونی و مدیریت حفظ ارزش هاست . پدیده نابرابری و رشد نامتوازن از جمله مشکلات  شهرنشینی کشورهای در حال توسعه است. این نابرابری در خدمات شهری باعث تفاوت بین محلات شهری شده است. چنانکه این عامل باعث ازهم پاشیده شدن محلات شهری شده است. کم رنگ شدن احساس تعلق و وابستگی، عدم امنیت اجتماعی و....که روند پایداری اجتماعی محلات را به مخاطره می اندازد.  شهرتبریز امروزه به عنوان پارک شهر در کانون توجه برنامه ریزان و مدیران قرار گرفته است. این شهر امروزه در پناه جذب سرمایه‌های ملی و بین المللی  و جذب توریسم می‌تواند نقش آفرین توسعه اقتصادی در مناطق همجوار باشد. به همین خاطر، مقاله حاضر به تبیین  جامعه شناختی پایداری اجتماعی  در محلات تبریز با استفاده از تئوری های  پارسنز، دورکیم، ریگ گیتز ، وینگتنر و ... پرداخته است. تحقیق موجود به لحاظ هدف یک مطالعه کاربردی و به لحاظ زمانی، مقطعی است از نظر گرداوری داده های یک بررسی پیمایشی است. ابزار گرداوری اطلاعات پرسشنامه محقق ساخته است؛ که اعتبار آن از طریق اعتبار صوری بدست امد. جامعه آماری بررسی حاضر، شامل شهروندان تبریز بوده که بر اساس فرمول کوکران، 400نفر به روش نمونه گیری طبقه بندی تصادفی انتخاب شدند. نرم افزار مورد استفاده برای تجزیه و تحلیل های داده ها SPSS و Amoss بوده است. نتایج تحقیق بیانگر تایید فرضیات تحقیق (تاثیر سلامت شهری، رضایت از مسکن و مدیریت شهری بر پایداری اجتماعی می باشد .

کلیدواژه‌ها

کیفیت زندگی؛ مدیریت شهری؛ رضایت از مسکن؛ پایداری اجتماعی؛ رضایت از محله

عنوان مقاله [English]

Sociological Explanation of Social Sustainability in Tabriz Localities

نویسندگان [English]

N Rakee¹؛ M Haghighatian²؛ E Jahanjesh³

¹Department of social scince,Dehaghan Branch,IslamicAzad University, Dehaghan, Iran

چکیده [English]

Social sustainibility is one of the pillars of sustainable development and the key role of social discussions in urban plans and plannings has changed it into one of the most important urban tools and policies.Social sustainability means promoting the quality of life ,developing human resources and self-helping to overcome challenges, internal problems ,response to external changes and value preservation management.The phenomenon of inequality and uneven growth is one of urbanization problems in developing countries.This inequality in urban services has caused a difference between urban neighborhoods,so disintegrating them.The fading of belonging and dependence ,lack of mutual trust and socail security ..etc jeopardise the neighborhood social sustainability.Today,Tabriz is at the centre of attention of planners and administraters as a City Park.This city can play a role in economical development by absorbing national and international ivestesments and tourism in neighbouring areas.This paper studies the socialogical explanations of social sustainability using the theories of Parsens, Durkheim, Rig Gates, Wingtoner and others in Tabriz neighborhood.This research is an applied study considering purpose and a cross-sectional survey in terms of time. It's a data-collecting survey study.The data collection tools is a researcher-made questionnaire which its validity has been achived through formal validity.The statistical population of this study is Tabriz's citizens selected 40 persons randomly according to sampling method based on Cocuran formula.This research results indicate the confirmation of research hypotheses( the impact of urban health, housing satisfaction and urban managment on socail sustainability)

کلیدواژه‌ها [English]

Quality of life, Urban Management, Housing Satisfaction, Social Sustainability, Satisfaction with the Neighborhood

مراجع

 اسماعیل زاده، حسن ، کانونی، رضا ، حیدری، مرتضی ، یارمرادی، کیومرث (1394) ارزیابی سطح پایداری محله ی تجریش کلانشهر تهران. فصلنامه شهر پایدار، دوره 2، شماره 2، تابستان 1394.ص 141تا127.

ازکیا، مصطفی و غلامرضا غفاری (1391)، جامعه شناسی توسعه، انتشارات کیهان، چاپ چهارم، تهران.

حاتمی کیا، ستاره (1393) سنجش پایداری اجتماعی در نواحی شهری با رویکرد شهر فشرده (مطالعه ی موردی: شهر آمل). وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه مازندران - دانشکده علوم انسانی و اجتماعی. پایان نامه کارشناسی ارشد.

داداش پور هاشم و همکاران (1393) (بررسی و تحلیل توزیع عادالانه خدمات شهری و الگوی پراکنش فضایی  آنها در شهر همدان. فصلنامه علمی- پژوهشی مطالعات شهری.شماره دوازدهم پاییز.

دورکیم، امیل، )1381) در باره تقسیم کار اجتماعی، ترجمه باقر پرهام، تهران، نشر مرکز،

رفیعیان، مجتبی و حسین پور علی (1390)  "حکمروانی خوب شهری از منظر نظریات شهرسازی نوشته - انتشارات طحان/ هله

سرایی محمد حسین، لطفی صدیقه، ابراهیمی سمیه (1390) ارزیابی و سنجش سطح پایداری توسعه محلات شهر بابلسر. مجله پژوهش و برنامه ریزی شهری. سال اول، شماره دوم، پاییز 1390، ص37-60.

مشکینی، ابولفضل؛ برهانی، کاظم؛ شعبان زاده نمینی، رضا(1392) تحلیل فضایی سنجش پایداری اجتماعات شهری (مورد مطالعه: مناطق 22 گانه شهر تهران) جغرافیا (فصلنامه بین الملی انجمن جغرافیای ایران). دوره جدید، سال یازدهم، شماره 39، زمستان 1392. ص186-211.

نویدینیا، منیره (1392)، بررسی ابعاد امنیت اجتماعی، (مطالعه موردی بین خانواده های ساکن تهران) تهران . پابانامه دکتری.

Glasson, J. and G. Wood (2009) "Urban regeneration and impact assessment for social sustainability." Impact Assessment and Project Appraisal 11(4): 283

Lin, P. C. A. & Huang, Y. H. (2012). “The influence factors on choice behavior regarding green products based on the theory of consumption values”, Journal of Cleaner Production, 22 (1), pp.11-18.

Macdonald, Iaura (2008) Citizenship Participation the Public sphere in the Americans University

Relph, E (2010) Place and Placelessness, Pion, London. The Making of Place; Research on Place & Space Website, 20 Feb.2003, 12Mar.

Sachs I.(2009), Social sustainability and whole development: exploring the dimensions of sustainable development. In Sustainability and the Social Sciences: a Cross-Disciplinary Approach to Integrating Environmental Considerations into Theoretical Orientation, Becker E, Jahn T (eds). Zed: New York; 25–36.

Weingaertner, C. and Å. Moberg (2011) "Exploring Social Sustainability: Learning from Perspectives on Urban Development and Companies and Products." Sustainable Development.