بررسی نقش ساختاری حکمروایی خوب شهری در ایجاد شهرهای هوشمند (نمونه مورد مطالعه: شهرداری تبریز)

فصلنامه علمی و پژوهشی پژوهش و برنامه ریزی شهری

مقاله 8، دوره 8، شماره 31، بهمن 1396، صفحه 123-146   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

شهریور روستایی¹؛ محمدرضا پورمحمدی²؛ حکیمه قنبری^{* 3}

¹دانشیار جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری دانشگاه تبریز

²استاد جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری دانشگاه تبریز

³دانشجوی دکترای جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری دانشگاه تبریز

تاریخ دریافت: 16 اردیبهشت 1396،  تاریخ بازنگری: 07 شهریور 1396،  تاریخ پذیرش: 28 بهمن 1396 

چکیده

ترکیب ICT با برنامه‌ریزی شهری، تئوری شهر هوشمند را مطرح می‌کند. اما آنچه که در توسعه زیرساخت و ایجاد چنین شهری نقش سازنده دارد حکمروایی خوب شهری است. شهرداری تبریز علی‌رغم صرف هزینه بسیار در اجرای فناوری‌های جدید به دلیل اینکه ساختار مدیریت و برنامه‌ریزی مناسبی برای انتخاب فناوری و نحوه اجرای آن ندارد موفقیت چندانی به دست نیاورده و نتوانسته است گامهای اولیه بسوی ایجاد یک شهر هوشمند را بردارد. هدف از این پژوهش شناسایی مؤلفه‌های تأثیرگذار حکمروایی خوب شهری در ایجاد شهر هوشمند تبریز به عنوان یک تئوری جدید و سنجش اولویت و تأثیر این مؤلفه‌ها می‌باشد. این پژوهش در 3 مرحله انجام یافته است. در مرحله اول برای شناسایی مؤلفه‌های اصلی، روش تحلیل سلسله مراتبی مبتنی بر نظر 10 خبره از کارشناسان شهرداری تبریز بکار گرفته شده که منجر به شناسایی 8 مؤلفه اصلی شده است. در مرحله دوم جهت سنجش اهمیت مؤلفه‌ها در ایجاد حکمروایی خوب شهری، گویه‌هایی تعریف و با استفاده از مدل ANP مبتنی بر نظر 20 خبره اهمیت هر یک از مؤلفه‌ها شناسایی شده است. نتایج نشان می‌دهد در بین مؤلفه‌های حکمروایی خوب شهری، مؤلفه پاسخگویی با مقدار 0.269، قانونمندی با مقدار 0.206، مسئولیت‌پذیری با مقدار 0.118، اثربخشی با مقدار 0.114، شفافیت با مقدار 0.093، مشارکت با مقدار 0.073، اجماع‌گرایی با مقدار 0.064، عدالت با مقدار 0.059 به ترتیب بیشترین نقش را در حکمروایی خوب شهری دارا هستند. در مرحله سوم جهت تحلیل تأثیر مؤلفه‌های حکمروایی خوب در ایجاد شهر هوشمند، 376 نفر از کارمندان شهرداری تبریز پرسشنامه مربوطه را تکمیل نموده‌اند و مدلسازی ساختاری (LISREL) انجام یافته است. برحسب آزمون T-Value در بین متغیرهای مکنون درونی، مؤلفه پاسخگویی با اثر مستقیم 0.78، شفاف‌سازی با اثر مستقیم 0.76، اثربخشی 0.69، مشارکت با اثر مستقیم0.63، مسئولیت‌پذیری با اثر مستقیم0.60، عدالت با اثر مستقیم0.56، اجماع‌گرایی با اثر مستقیم0.52، قانون‌مندی با اثر مستقیم 0.50 به ترتیب بیشترین تأثیرات را در متغیر مکنون بیرونی شهر هوشمند دارند. نتایج نشانگر تأثیر بسیار بالای حکمروایی خوب شهری در ایجاد شهر هوشمند است زیرا معنی‌داری اعداد (t-value) از 96/1 بزرگ‌تر است.

کلیدواژه‌ها

شهر هوشمند؛ حکمروایی خوب شهری؛ مدل ANP؛ مدل ساختاری؛ شهرداری تبریز

عنوان مقاله [English]

The Role of urban good governance structure to create smart cities (Case study: Municipality of Tabriz)

نویسندگان [English]

Sh Roostaei¹؛ M.R Pour mohammadi²؛ Hakime Ghanbari³

¹tabriz university

²tabriz university

³shahrdari

چکیده [English]

The municipality has not been able to take the first steps towards building a smart city. The aim of this study was to identify factors affecting urban good governance in the creation of smart cities. The sample is Tabriz Municipality. This research was conducted in 3 stages. The first stage to identify the main components of urban good governance, the AHP model is used. The survey of 10 experts working in the municipality was done. The main components have been identified in 8 factors. In the second stage to assess the importance of the components in the development of good governance: item to be defined by Using ANP model. The survey of 20 experts working in the municipality was done. The results show that among the factors of urban good governance are as follow: accountability value 0.269, the legitimacy value 0.206, responsibility value 0.118, the effectiveness value 0.114, transparency value 0.093, participation value 0.073, conensusization value 0.064, and fairness value 0.059. The third for evaluating factors of good governance and their impact in smart cities created structural modeling. Cause of those 376 Questionnaires has been completed. The effect of each component in the creation of smart cities has been identified in LISREL software. T-Value test shows the internal latent variables (urban good governance) components meet the high direct effect exogenous latent variable (smart city). The other means significant numbers (t-value) are larger than 1.96. Theresults show very high impact urban good governance in the creation of smart cities.

کلیدواژه‌ها [English]

Smart city, urban good governance, ANP, the structural model, Urban Management

مراجع

افروغ، عماد (1377)، فضا و نابرابری‌های اجتماعی – ارائه الگویی برای جدایی‌گزینی فضایی و پیامدهای آن، انتشارات دانشگاه تربیت مدرس، ص 138- 139.

شکوئی، حسین (1378) فلسفه‌های محیطی‌ و مکتب‌های جغرافیایی، انتشارات گیتاشناسی، ص 163-153.

زبردست، اسفندیار (1388)، کاربرد فرآیند تحلیل شبکه‏ای (ANP) در برنامه‏ریزی شهری و منطقه‏ای، دوره 2، شماره 41، ص 79-90.

صرافـی، مظفـر (1387)، تحلیـل مفهومـی شـهروندی و ارزیابـی جایـگاه آن در قوانین، مقررات و مدیریت شـهری کشـور، پژوهش‌های جغرافیایی، شـماره 63 ، ص 134 – 115.

کاستلز، مانوئل (1380)، عصر اطلاعات اقتصاد، جامعه و فرهنگ، ترجمه احمد عیلقیان و افشین خاکباز، جلد سوم، انتشارات طرح نو.

موسوی، میرنجف؛ ملکی نظام‌آباد، رسول؛ باقری کشکولی، علی (1393)، مدل‌سازی معادلات ساختاری نقش مساجد در توسعه گردشگری مذهبی (مطالعه موردی: مسجد جامع عتیق شیراز)؛ نشریه مطالعات نواحی شهری، شماره 1، ص 172-151.

Andersen K.V, Henriksen H.ZE (2006), Government Maturity Models: Extension of the Layne and Lee Model. Government Information Quarterly; 23: 236-248.

Baker, W.E (1991), The network organization, Chicago: unive of Chicago press

Caragliu, A, Del Bo & Nijkamp,(2011), P. Smart cities in Europe, Journal of Urban Technology, Vol. 18, No. 2, April, pp.65–82.

Carreras, I., Puiggròs, A. and A. Rodríguez-Pose (2012), “Las tendencias mundiales y sus impactos en las grandes metrópolis”, Plan Estratégico Metropolitano de Barcelona, January

Castells, manuel (2009), communication power, new York: oxford university press.

Cheng, Eddie W.L., Li, Heng (2007), Application of ANP in process models: An example of strategic partnering, Building and Environment, ELSEVIR, 42, p 278–287.

Dijk. Van (2012), The Network Society (3 rd Edition). Sage. April.

Graham, Stephen, Simon Marvin,(2001) Splintering Urbanism: Networked infrastructures, technological mobilities and the urban condition, London, Routledge,.

Giffinger R. & Gudrum P. (2010), Smart Cities: Ranking of European Medium-Sized Cities. Centre of Regional Science (SRF),Vienna University of Technology.

Hall, j (2005), Governance Published in Encyclopedia of city, Edited by.Roger W. Caves, Routledge London and New York

Holohan, A. (2000), The challenge of becoming a network organization. Los Angles: University of California Press.

Jones, P. and J. Evans (2006), “Urban regeneration, governance and the state: exploring notions of distance and proximity”, Urban Studies, 43 (9)

Joreskog, K., & Sorbom, D. (1993), Lisrel 8: Structural equation modeling with the simplis command language. Scientific Software International, Inc

Karsak, E. E., et al. (2002), Product planning in quality function development using combined, Computers and Industrial Engineering, 44, P 171-190.

Karsak, E. E., et al. (2002), Product planning in quality function development using combined, Computers and Industrial Engineering, 44, P 171-190.

Parsons .Talcott (1960), Structure and Process in Modern Societies

Parsons .Talcott (1983), The Structure and Change of the Social System Edited by Washio Kurata (lectures from Parsons' second visit to Japan)

Pierre, J. (1999), “Models of urban governance: the institutional dimension of urban politics”, Urban Affairs Review 34

Saaty, Thomas L. (1999), Fundamentals of the Analytic Network Process, ISAHP, Kobe Japan, pp. 12–14.

Tim Unwin (1992), the place of geography

Tuzkaya, Gulfem ,Semih O nut, Umut R (2007). Tuzkaya and Bahadır Gulsun, An analytic network process approach for undesirable locating facilities: an example from Istanbul Turkey Journal of Environmental Management ,ELSEVIR May, P 14

United Nations Development Programme  (UNDP),  2001

www. unescap. Org

Yüksel. İhsan, Dagdeviren .Metin, (2007) Using the analytic network process (ANP) in a SWOT analysis - A case study for a textile firm, Information Sciences: an International Journal, Volume 177 Issue 16, August, 2007 , pp 3364-3382