بررسی کارایی روش های پهنه بندی شدت خشکسالی در استان کرمان

فصلنامه علمی برنامه ریزی منطقه ای

مقاله 8، دوره 3، شماره 9، خرداد و تیر 1392، صفحه 89-101   

نویسندگان

مسعود بهشتی راد^{* 1}؛ محبوبه بهشتی راد²

¹استادیار آبخیزداری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات، سیرجان، ایران

²کارشناس ارشد آبخیزداری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات، سیرجان، ایران

تاریخ دریافت: 18 شهریور 1392،  تاریخ پذیرش: 18 شهریور 1392 

چکیده

 لزوم آمادگی برای تعدیل پدیده خشکسالی جز با تدوین طرح ­های پهنه­بندی خشکسالی محقق نخواهد شد. پدیده خشکسالی یکی از مهم ­ترین بلایای طبیعی است که بسیاری از کشورها را تحت تأثیر قرار داده و باعث بروز بسیاری مشکلات از جمله اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و فرهنگی شده است. آگاهی از وضعیت خشکسالی، با پیش­ بینی و پهنه ­بندی شدت خشکسالی می ­تواند خطر زیان ­های ناشی از این پدیده را تا حد قابل توجهی کاهش دهد. در این تحقیق استان کرمان به­عنوان منطقه مطالعاتی انتخاب شد. هدف از این پژوهش ارزیابی دقت روش­های کریجینگ، کوکریجینگ و معکوس فاصله در تهیه­ ی نقشه ­های شدت خشکسالی رخ داده در استان کرمان با استفاده از شاخص درصد بارش نرمال می ­باشد. بدین منظور 44 ایستگاه هواشناسی که دارای آمار بلند مدت و پایه زمانی مشترک20 ساله بودند، انتخاب گردیدند. سپس شاخص­خشکسالی درصد بارش نرمال برای دوره آماری محاسبه گردید. نقشه­ های پهنه ­بندی خشکسالی برای سال­ های 1367، 1372، 1378، 1379، 1381 و 1384 با استفاده از سه روش کریجینگ، کوکریجینگ و معکوس فاصله تولید شد. از بین سه روش پهنه­ بندی، روش کریجینگ به دلیل داشتن خطای RMSE پایین ­تر به عنوان مناسب ­ترین روش انتخاب گردید. نتایج این پژوهش نشان داد که: شدیدترین خشکسالی­ها در سال های 1367، 1372، 1378، 1379، 1381، 1384 اتفاق افتاده است.

کلیدواژه‌ها

خشکسالی؛ پهنه بندی؛ کریجینگ؛ کوکریجینگ؛ معکوس فاصله؛ استان کرمان