مکان یابی پادگان نظامی در شهر اردبیل با رویکرد پدافند غیرعامل (با استفاده از تلفیق سنجش از دور، GIS و روش های تصمیم گیری چندمعیاره)

فصلنامه علمی و پژوهشی پژوهش و برنامه ریزی شهری

مقاله 6، دوره 9، شماره 32، اردیبهشت 1397، صفحه 41-52   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

جعفر جعفرزاده^{* 1}؛ خلیل ولیزاده کامران²

¹کارشناس ارشد سنجش از دور و GIS، مربی دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایرانv

²دانشیار گروه سنجش از دور و GIS، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران

تاریخ دریافت: 29 مهر 1396،  تاریخ بازنگری: 23 بهمن 1396،  تاریخ پذیرش: 23 اسفند 1396 

چکیده

قرار گرفتن مراکز نظامی و پادگان­ها در داخل بافت شهری همزمان با گسترش افقی شهرها، مشکلات عدیده­ای را در مأموریت­های محوله پادگان و کاهش کارآیی آن به وجود آورده که این امر به خودی خود تهدیدی جدی در ایفای صحیح مأموریت­ها محسوب می­شود. در همین راستا مطالعات مکان­گزینی به عنوان یکی از الزامات پدافند غیرعامل در جهت انتخاب نقطه­ای با ضریب امنیت مکانی بالا از عناصر کلیدی در موفقیت و بقای این مراکز مطرح است. پادگان تیپ 40 مستقل ارتش اردبیل از جمله مراکز نظامی است که با توجه به رشد شهر، در حوزه مسکونی شهر قرار گرفته و با توجه به ماهیت آن، فضای وسیعی را در اختیار دارد که در صورت خروج پادگان علاوه بر به وجود آمدن فضا برای توسعه شهری، پیامدهای امنیتی که این مرکز با خود دارد نیز برطرف می­شود. با توجه به قرارگیری تیپ 40 مستقل پیاده ارتش در کاربری­های شهری اردبیل و لزوم انتقال آن در برنامه­های توسعه تدوین شده، این پژوهش به دنبال یافتن مکانی مناسب و بهینه برای این پادگان نظامی در شهرستان اردبیل است. پژوهش حاضر از نوع توصیفی تحلیلی بوده که با بکارگیری سامانه­های اطلاعات جغرافیایی و سنجش­از­دور و مدل تحلیل شبکه­ای اقدام به جمع­آوری و تجزیه و تحلیل اطلاعات شده که پس از تعیین معیار­های مناسب در مکان­یابی در محیط GIS پهنه­های مناسب برای ایجاد پادگان مشخص و در نهایت با استفاده از روش خطی وزن داده شده، مناطق مناسب به عنوان بهترین نقاط با اولویت­های اول تا سوم برای جانمایی پادگان تعیین گردید.

کلیدواژه‌ها

پدافند غیرعامل؛ مدل تحلیل شبکه ای؛ سیستم اطلاعات جغرافیایی؛ پادگان نظامی؛ اردبیل

عنوان مقاله [English]

Locating military bases with passive defense approach and using a combination of remote sensing and MCDM

نویسندگان [English]

Jafar Jafarzadeh¹؛ khalil Valizadeh Kamran²

¹Instructor, Faculty of Humanities, University of Mohaghegh Ardabili, Ardebil, Iran.

²Associate Professor, Department of Remote Sensing, Tabriz University

چکیده [English]

The presence of military centers and barracks within the urban fabric, along with the horizontal expansion of the cities, has created many problems in the missions of the garrison and reduced its effectiveness, which in itself poses a serious threat to the proper functioning of the missions Considered. Ardabil Army 40th Army Brigade Army Brigade is one of the military centers that, due to the city's growth, is located in the residential area of ​​the city and according to its nature, it has a vast space that if the garrison exits in addition to the creation of space for development Urban, the security implications that this center has with itself, is also being resolved. Regarding the position of Army Army's 40th Army Brigade in the urban use of Ardabil and the necessity of its transfer to development plans, this research seeks to find an appropriate and optimal place for this military garrison in Ardebil. In terms of methodology, the present study was descriptive-analytic. Using geographic and measurement systems and the network analysis model, we compiled and analyzed the information that was obtained after determining the criterion The appropriate areas for locating in the GIS environment were the appropriate zones for the establishment of a specific garrison and finally, using a linear weighted method, suitable areas were selected as the best points with first to third priorities for the garrison placement.

کلیدواژه‌ها [English]

Passive Defense, Network analysis model, GIS, military garrison, Ardabil city

مراجع

1. پرهیزکار، اکبر. (1376). ارائه الگوی مناسب مکان گزینی خدمات شهری با تحقیق در مدلها و GIS شهری. رساله دکتری، دانشگاه تربیت مدرس.
2. جهانی، علی.(1376). قابلیت­های اطلاعات ماهواره­ای و سیستم اطلاعات جغرافیایی در مطالعات ارزیابی زمین(مطالعه موردی: حوزه آبریز طالقان). پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تربیت مدرس.
3. چوخاچی زاده مقدم، محمدباقر. (1381).آمایش و دفاع سرزمینی. مجموعه مقالات آمایش و دفاع سرزمینی، تهران، انتشارات دانشگاه امام حسین(ع).
4. حافظ نیا، محمدرضا. (1381). رابطه متقابل امنیت و دفاع با آمایش سرزمین. مجموعه مقالات آمایش دفاع سرزمینی، تهران، دانشگاه امام حسین(ع). صص 58-49.
5. رجبی، محمدرضا و احسان گلمهر و داوود مجیدی و عبدالمطلب رستگار.­(1390). الگوی مکان­یابی نیروگاه­های برق آبی با رویکرد پدافند غیرعامل و با بهره­گیری از TOPSIS: مطالعه موردی اصفهان. مجله علمی پژوهشی علوم و فناوری­های پدافند غیرعامل. سال دوم. شماره 4. صص 324-315.
6. زبردست، اسفندیار. 1380. کاربرد فرایند تحلیل سلسله مراتبی در برنامه ریزی شهری منطقه‌ای. نشریه هنرهای زیبا معماری و شهرسازی. شماره 10. صص 12 -21.
7. زبردست، اسفندیار. 1389. کاربرد فرایند تحلیل شبکه‌ای در برنامه ریزی شهری منطقه‌ای. نشریه هنرهای زیبا معماری و شهرسازی. شماره 41. صص 79 -90.
8. ستاره، علی اکبر و سعید زنگنه شهرکی، سعید و علی حسینی. (1389). آمایش و مکانیابی از منظر پدافند غیرعامل. تهران، انتشارات دانشگاه صنعتی مالک اشتر.
9. سعیدی، علی و حسین باقری و میثم شمس. (1392). مکانگزینی پادگان نظامی با رویکرد پدافند غیرعامل با استفاده از تلفیق GIS  و MCDA(مورد مطالعه: شهرستان تربت جام). مجله سیاست دفاعی. سال بیستم. شماره 84. صص 216-193.
10. فخری، مجید و اکبر پرهیزکار. (1379).تحلیل تناسب اراضی برای مکانگزینی پادگانهای لجستیک با استفاده از GIS ­( مطالعه موردی منطقه اراک). فصلنامه مدرس، دوره4، شماره 1. صص38-19.
11. فصلنامه تخصصی اطلاع رسانی اداره کل هواشناسی استان اردبیل.(1392). تحلیل بارندگی و دمای استان اردبیل. سال نشریه 1392 ، شمار نشریه 1.
12. مالچوفسکی، یاچک. (1390). سامانه اطلاعات جغرافیایی و تحلیل تصمیم چند معیاری. ترجمه اکبر پرهیزگار و عطا غفاری گیلانده، چاپ دوم ، انتشارات سمت.
13. مجله نگهبان، سال بیست و یکم. (1391). شماره 131.
14. مخدوم، مجید، عین الله درویش صفت و هورفر جعفرزاده و علی رضا مخدوم. (1380). ارزیابی و برنامهریزی محیط زیست با سامانه های اطلاعات جغرافیایی. انتشارات دانشگاه تهران.
15. موحدی نیا، جعفر. (1386). اصول و مبانی پدافند غیر عامل. پژوهشکده مهندسی پدافند غیرعامل، تهران، انتشارات دانشگاه صنعتی مالک اشتر.
16. مومنی، مصطفی. (1381). جایگاه دفاع نظامی و غیرنظامی در آمایش سرزمین. مجموعه مقالات آمایش و دفاع سرزمینی، تهران، انتشارات دانشگاه امام حسین(ع).
17. نتایج تفصیلی  سرشماری عمومی نفوس و مسکن .(1390). استانداری اردبیل ( معاونت برنامه ریزی- GIS ) .
18. نشریه پدافند غیرعامل. (1383). تهدیدات و پدافند غیرعامل. قرارگاه پدافند هوایی خاتم الانبیا، معاونت پدافند غیرعامل، تهران.
19. Castells,M. (1998),The end of millennium:oxford:Blackwe,p6.
20. Eastman, R. J. 2006. Guide to GIS and Image processing, Clark University, USA. 328 PP.Pion", Ltd., London, pp 109-110.
21. Garcia-Melon, Monica, Javier Ferris-Onate, Jeronimo Aznar-Bellver , Pablo Aragonés-Beltran, and Rocio Poveda-Bautista. 2008. Farmland appraisal based on the analytic network Process, Journal of Global Optimization, Vol. 42, pp.143-155.
22. Jharkharia, S. and Shankar, R. 2007. "Selection of logistics service provider: An analytic network process (ANP)", Omega, Vol. 35, No. 3, pp. 274-289.
23. Saaty, Thomas, L.1999.  Fundamentals of the analytic network process. University of Pittsburgh, PA 15260.
24. Voogd, H. (1983). "Multi-criteria Evaluation for Urban and Regional Planning.