اثرات آزادسازی تجاری زیربخش‌های کشاورزی بر شاخص هزینه زندگی

فصلنامه علمی -پژوهشی تحقیقات اقتصاد کشاورزی

مقاله 4، دوره 10، شماره 39، مهر 1397، صفحه 83-116   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

محمد کیانی ده کیانی¹؛ سید حبیب الله موسوی^{* 2}؛ صادق خلیلیان³

¹دانشگاه تربیت مدرس

²عضو هیات علمی دانسگاه تربیت مدرس

³دانشیار

تاریخ دریافت: 24 اسفند 1395،  تاریخ بازنگری: 01 تیر 1396،  تاریخ پذیرش: 27 تیر 1397 

چکیده

فرآیند آزادسازی تجاری بخش کشاورزی در کشورهایی که این بخش سهمی شایان توجه‌ در اقتصاد آن‌ها دارد از جمله مسایل حیاتی اقتصاد بشمار می‌رود. تجاری سازی از نقطه نظر منافع و زیان‌های احتمالی که می‌تواند بر تولید، قیمت و متعاقبا شاخص هزینه زندگی و رفاه گروههای درآمدی شهری و روستایی برای کشورها داشته باشد، مورد توجه بسیاری از اقتصاددانان قرار گرفته است. بدین ترتیب، این مطالعه با استفاده از یک مدل قیمتی و بهره گرفتن از ماتریس حسابداری اجتماعی سازمان یافته است. هدف این پژوهش بررسی تغییرات ایجاد شده در شاخص هزینه زندگی گروههای درآمدی در اثر آزادسازی تجاری زیربخش‌های کشاورزی است. برای رسیدن به این هدف اثرات یک واحد آزادسازی زیربخش‌های زراعت و باغداری، پرورش حیوانات، جنگل‌داری و ماهی‌گیری بر شاخص هزینه زندگی گروههای کم، متوسط و پردرآمد شهری و روستایی محاسبه شد. نتایج این پژوهش نشان می‌دهند، در اثر آزادسازی تجاری، گروههای درآمدی روستایی نسبت به گروههای شهری افزایش هزینه بیش‌تری را از مسیرهایی گوناگون تجربه خواهند کرد.

کلیدواژه‌ها

تعرفه؛ مدل قیمتی؛ تحلیل مسیر ساختاری؛ ماتریس حسابداری اجتماعی

عنوان مقاله [English]

Agricultural sub-sectors to analyze the effects of trade liberalization on income groups in urban and rural cost of living index changes

نویسندگان [English]

mohammad kiani de kiani¹؛ Seyed Habibollah Mosavi²؛

²Department of Agricultural Economics, Tarbiat Modares University, P.O. Box: 14115-111, Tehran, Iran

چکیده [English]

The process of liberalization and commercialization of agriculture as one of the largest economic sectors, for many developing countries, including issues considered vital in the business world. To achieve this goal, the Social Accounting Matrix 1390 were aggregated into 30 economic sectors and sub-sectors the effects of a liberalization of agriculture and horticulture, animal husbandry, forestry and fishing on the cost of living index for low, medium and high-income rural and urban areas respectively. The results show that, as a result of trade liberalization, civic groups to increase rural income groups will experience greater cost.

کلیدواژه‌ها [English]

Trade liberalization, agricultural subsectors, cost of living index, social accounting matrix

مراجع

 

- اشراقی سامانی، ر. و سلامی، ح. (1379). تاثیر آزادسازی تجاری بر توزیع درآمد در ایران. سومینکنفرانساقتصادکشاورزیایران. مشهد.

- بانویی، ع. و پروین، س. (1387). تحلیل‌های سیاستی آثار حذف یارانه‌ی کالاهای اساسی بر شاخص هزینه زندگی خانوارهای شهری و روستایی در چارچوب تحلیل مسیر ساختاری. اقتصاد مقداری. دوره 5 (4): 1-33.

- بانویی، ع،. جلوداری ممقانی، م.، اندایش، ی.، حسن‌زاده، ع. و محمودی، م. (1383). بررسی کمی تعاملات بخش‌های اقتصادی کشور در قالب تحلیل مسیر ساختاری. پژوهش‌های اقتصادی ایران. دوره 20، شماره 6، 27-53.

- پیرائی، خ. و اکبری مقدم، ب. (1384). اثر کاهش یارانه بخش کشاورزی (زراعت) و تغییر در نرخ مالیات بر کار، بر تولید بخشی و رفاه خانوار شهری و روستایی در ایران. پژوهش‌های اقتصادی ایران. 7 (22): 1-30.

- حسن‌زاده، ع. و فوز مسلمیان، م. (1389). ارزیابی آثار جهانی شدن بر فقر مطالعه موردی کشورهای در حال توسعه. پژوهشنامه اقتصادی. 10 (1): 223-254.

- حسینی، م. (1383). سیاست تجاری کشاورزی ایران و تعیین معادل تعرفه ای واردات محصولات آن. پژوهشنامه بازرگانی. (32): 1-40.

- ذوقی‌پور، آ. و زیبایی، م. (1388) بررسی اثرات آزادسازی تجاری بر متغیرهای کلیدی بخش کشاورزی ایران: مدل تعادل عمومی قابل محاسبه. اقتصاد کشاورزی. جلد 3، (4): 67-9.

- راسخی، س. گیلک حکیم‌آبادی، م. و جباری خشکرودی، س.و. (1394). رقابت پذیری بخش کشاورزی کشورهای منتخب با تأکید بر ایران. مجله اقتصادی. (10): 35-46.

- صادقی، ح. و برقی اسگویی، م. (1387) آزاد سازی تجاری (با تاکید بر کاهش تعرفه) و تاثیر آن بر نابرابری دستمزدها. فصلنامه علمی پژوهشی پژوهش‌های اقتصادی. دوره 8، (4): 147-174.

- طیبی، س.ک. و مصری نژاد، ش. (1386). آزادسازی تجاری بخش کشاورزی و کاربرد مدل‌های تعادل عمومی قابل محاسبه. اقتصاد مقداری، جلد 4، (12): 24-5.

- طیبی، س.ک. و ملکی، ب. (1390). اثر بازبودن تجارت بر نابرابری درآمدی مورد ایران و شرکای تجاری. پژوهش‌های رشد و توسعه اقتصادی. 1(4): 11-36.

- فاطمی، غ. (1388). تجزیه و تحلیل اثر رفاهی تعرفه سنتی (برونزا) و غیرسنتی (درونزا) برای یک کشورکوچک. مطالعات اقتصاد بین‌الملل. 20 (2): 49-60.

- فرج‌زاده، ذ. و بخشوده، م. (1391). اثرکاهشتعرفههایوارداتبرمتغیرهایکلانبخشکشاورزیورفاهروستاییایران. اقتصادکشاورزیوتوسعه. 38 (77): 217-254.

- قلی‌پور، س.، محمدزاده، ر.، بخشوده، م.، آذرین فر، ی. و رفعتی، م. (1390). بررسی تأثیر آزادسازی تجاری کشاورزی بر سهم صادرات و واردات بخش‌های کشاورزی و خدمات ایران. اقتصاد و توسعه کشاورزی. جلد 25، شماره 4: 392-399.

- کشاورز حداد، غ. و نجاتحمی محرمی، ز. (1385). آزادسازی تجاری و نابرابری دستمزدها در ایران 1382-1380. پژوهشات اقتصادی. (76): 189-219.

- کمیجانی، ا. و قویدل، ص. (1385). نقش آزادسازی تجاری بر بازار کار و اشتغال و برآورد تابع تقاضای نیروی کار در ایران. دوره 6، (2): 13-42.

- مجاورحسینی، ف. (1385). برآورد اثرات کلان الحاق ایران به سازمان تجارت جهانی با استفاده از یک الگوی تعادل عمومی قابل محاسبه. پژوهش نامه‌ی بازرگانی، 39(10): 37-1.

- محسنی، ر. (1385). تأثیر آزادسازی تجاری بر تقاضای واردات. پژوهشنامه‌ بازرگانی. زمستان 1385. شماره 41 ص 212-181

- مصری نژاد، ش. (1389). آزادسازی تجاری و رقابت پذیری بین المللی در ایران. مطالعات اقتصاد بین الملل، جلد 21، (37): 116-101.

- مهرآرا، م. و برخورداری، س. (1386). بررسی آثار کاهش تعرفه از طریق الحاق ایران به WTO و بر بخش‌های اقتصادی در قالب مدل تعادل عمومی قابل محاسبه، 80: 194-171.

Refrences

- Castilho, M. Menendez, M. & sztulma. A. (2011). Trade Liberalization, Inequality, and Poverty in Brazilian States. World Development. 40: 821–835.

- Defourney, J. & Thorbcke. E. (1984). Structural Path Analysis and Multiplier Decomposition within a Social Accounting Matrix Framwork. The Economic Journal, 94: 111-136.

- Gelan. A. (2002). Trade liberalisation and urban–rural linkages a CGE analysis for Ethiopia. Journal of Policy Modeling. 24: 707–738.

- Liyanaarachchi, T. Naranpanawa, A. & Bandara, B.S. (2011). Impact of trade liberalisation on labour market and poverty in Sri Lanka. An integrated macro-micro modelling approach. Economic Modelling. 59: 102–115.

- Monaco, R.M. (1997). A brief review of agriculture approaches to intersectoral policy analysis and forecasting. Inforom Working Paper, Department of Economic, University Of Maryland.

- Naranpanawa, A. Bandara, B.S. & Selvanathan, S. (2011).Trade and poverty nexus: A case study of Sri Lanka. Journal of Policy Modeling. 3: 328–346.