برآورد و مقایسه سطح برداشت از سفره های آب زیرزمینی تحت الگوهای مختلف بهره برداری و تأثیرآن بر پایداری: مطالعه دشت بهار استان همدان

فصلنامه علمی -پژوهشی تحقیقات اقتصاد کشاورزی

مقاله 9، دوره 10، شماره 40، دی 1397، صفحه 173-194   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

احمد سلطانی ذوقی^{* 1}؛ محمود حاجی رحیمی²

¹دانشجوی دکتری اقتصاد منابع طبیعی و محیط زیست، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شیراز.

²استادیار گروه اقتصاد کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه کردستان

تاریخ دریافت: 15 خرداد 1396،  تاریخ بازنگری: 12 آبان 1396،  تاریخ پذیرش: 25 مهر 1397 

چکیده

با توجه به اهمیت مدیریت منابع آب‌های زیرزمینی، مطالعه حاضر درصدد است با برآورد میزان تقاضا برای آب کشاورزی در شرایط الگوها و سیاست-های مختلف در محدوده دشت بهار استان همدان، میزان تاثیرگذاری این الگوها بر میزان برداشت و در نتیجه پایداری برداشت آب از سفره‌های زیرزمینی را مورد بررسی و مقایسه قرار دهد. برای این منظور از تابع تقاضای مشتق‌شده از تابع هزینه محصولات کشاورزی استفاده شد. داده‌های لازم به صورت پیمایشی و با استفاده مصاحبه و تکمیل پرسشنامه در قالب روش نمونه‌گیری چند مرحله‌ای طبقه‌بندی شده جمع‌آوری شدند. نتایج نشان داد هم‌اکنون که شرایط دخالت دولت و کنترل قانونی برقرار است میزان برداشت به ازای هر هکتار برابر با 15855 مترمکعب است که می‌توان آن را برداشت بی‌رویه در نظر گرفت. نتایج میزان برداشت در شرایط الگوی مشارکت کامل بهره‌برداران در کنترل برداشت از آب‌های زیرزمینی یا حالت اعطای حق مدیریت به گروههای آب بران، معادل 746/9182 مترمکعب به ازای هر هکتار محاسبه شد که در میان الگوهای مورد بررسی بهترین گزینه در کاهش مصرف و حفظ پایداری آب‌های زیرزمینی به شمار می‌آید.

کلیدواژه‌ها

تابع هزینه؛ تقاضای مشتق شده؛ آب کشاورزی

عنوان مقاله [English]

Estimation and comparison the exploitation amount from ground- water resources under alternative exploitation models and its effect on sustainability: the study of Bahar-Hamedan Plain

نویسندگان [English]

Ahmad Soltani-Zoghi¹؛ Mahmood Haji-Rahimi²

¹دانشجوی دکتری اقتصاد منابع طبیعی و محیط زیست، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شیراز.

²استادیار گروه اقتصاد کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه کردستان

چکیده [English]

Considering the importance of groundwater resources, this study aims to estimate and compare the amount of demand for irrigation water and sustainability of ground water resource, in Bahar-Hamadan plain, under alternative policies and models of exploitation. For this purpose, the water demand function driven from a crop cost function, developed and estimated. The needed data collected from a survey through multi-stage classified sampling method. Results showed that in current condition or government intervention and legal control, the amount of water extracting equals 15855 m3 per hectare. This level of extracting is high and non-sustainable. In contrast, the amount of water extraction for perfect participation by water users in exploitation model, estimated to be equal 9182 m3 per hectare; which could be considered as the best alternative model for decreasing water use and reaching the sustainable allocation of water.

کلیدواژه‌ها [English]

Cost function, Derived Demand, Irrigation water

مراجع

Refrences

- Abdullahi, M. (1375). Economic Evaluation of Agricultural Water Supply Options in Rafsanjan City. MSc, Shiraz University, Faculty of Agriculture (In Persion).

- Basu, N. B., & Van meter, K., (2014). Reference Module in Earth Systems and Environmental Sciences. Comprehensive Water Quality and Purification, Volume 4, Pages 57-75.

- Bilali, H Khalilian, P. & Ahmadian, M. (1389). Investigating the role of water pricing in agriculture on the balance of groundwater resources. Economics and Agricultural Development, Volume 24, Issue 2, p. 185-194 (In Persion).

- Distanont, A., Khongmalai, O., Rassameethes, R., & Distanont, S., (2017). Collaborative triangle for effective community water resource management in Thailand. Kasetsart Journal of Social Sciences, (in press).

- Esteban, E., & Dinar, A., (2013). Modeling sustainable groundwater management: Packaging and sequencing of policy interventions. Journal of Environmental Management, 119, 93-102.

- Evans, A., Giordano, M., & Clayton, T. (2012). Investing in Agricultural Water Management to Benefit Smallholder Farmers in Ethiopia. International Water Management Institute (IWMI), P.O.BOX 2075, Colombo, Sri lanka.

- FAO, 1993. Agriculture towards. (2010). Report N.0C93/24. Food and Agriculture Organization of the United Nations, Rome.

- FAO, 1995. Water Report 7. Irrigation in Africa in Figures. FAO Rome.

- Feinerman, E. & Knapp, K. C. (1983). Benefits from groundwater management: magnitude. Sensitivity and distribution. American Journal of Agricultural Economics, 65: 703-710.

- Gertner, J, (2007). The Future is Drying Up. New York Times. (Accessed 21 October).

- Golzari, Z., Ishraqi, F. & Karamatzadeh, A.S. (1395). Estimating the economic value of water in wheat production in the city of Gurgan. Journal of Water Research in Agriculture, Volume 30, Number 4, pp. 457-466(In Persion).

- Grube, H. W. (1968). Groundwater utilization and tax policy. American Journal of Agricultural Economics, 50: 1621-1630.

- Hossein Zad, J. & Kazemiyeh, F. (1392). The Status of Water Resources Management in Agricultural Development (Case Study: Tabriz Plain). Journal of Agricultural Research and Development, Volume 44, Issue 3, pp. 369-377(In Persion).

- Kahil, M.T., Connor, J., & Albiac, J. (2015). Efficient water management policies for irrigation adaptation to climate change in Southern Europe. Ecological Economics, 120, 226–233.

- Katic, P., Namara, R., Hope, L., Owusu, E., & Fujii, H. (2013). Rice and irrigation inWest Africa: Achieving food security with agricultural water management strategies. Water Resources and Economics 1. 75-92.

- Kay, M., Franks, T., & Smith, L. (1997). Water: Economics, management and demand. ICID.

- Madani, K., & Dinar, A., (2012). Non-cooperative institutions for sustainable common pool resource management: Application to groundwater. Ecological Economics, Volume 74, Pages 34-45.

- Ministry of Energy (1394). Agriculture accounts for 90% of the country's water resources. Cached Online: http://ayaronline.ir/1394/11/175435.html (In Persion).

- Msangi, S. (2006). Dynamic Resource Usage Externalities under Non-Cooperative Behavior and Agent Heterogeneity the Case of Groundwater Extraction. The 6th Metting On Game Theory and practice, Zaragoza, Spain, (10-12 July).

- Sabouhi M. Soltani, Gh. & Beauty, M. (1386). Evaluation of groundwater resources management solutions: A case study of Narimani plain in Kerman province. Journal of Agricultural Science and Technology, Vol. 11, No. (1), pp. 475-448(In Persion).

- Stier, J. C. (1985). Implication of Factor Substitution, Economies of Scale and Technological Change in United States Pulps and Paper Industry. Forest Science, 31(4): 803-812.

- Vali Samani, c. Tahmasebi, AS. & Tahmasebi Sarvestani, Z. (1381). Water Resources Management and Sustainable Development. Report of the Water Resources Management Organization of the country (In Persion).

- Vice President of Strategic Planning and Control. (1392). Guidelines for the rehabilitation, development and rehabilitation of water wells (Agricultural and