ارزیابی تناسب عملکردی پارک های بانوان با استفاده از مدل AHP (نمونه موردی: کلانشهر تبریز)

فصلنامه علمی برنامه ریزی منطقه ای

مقاله 4، دوره 3، شماره 12، بهمن و اسفند 1392، صفحه 21-34   

نویسندگان

رحیم حیدری¹؛ صفیه حاضری^{* 2}؛ شهریور روستایی¹؛ زهرا آربونی³

¹استادیار جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران

²کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه تبریز، تبریز، ایران

³کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

تاریخ دریافت: 16 اسفند 1392،  تاریخ پذیرش: 16 اسفند 1392 

چکیده

     پارکها و فضاهای­سبز مختص بانوان، به عنوان یکی از مهم­ترین مراکز خدمات رفاهی و تفریحی بوده است که علاوه بر جنبه بهداشتی و روانی، در توسعه پایدار شهری و بهبود کیفیت زندگی بانوان از اهمیت بالایی برخوردار است. هدف اصلی این پژوهش ارزیابی عملکرد پارک­های بانوان شهر تبریز با توجه به معیارهای کاربری اراضی (­کالبدی) و اجتماعی می­باشد. در این راستا عملکرد پارک­های بانوان تبریز با استفاده از مدل AHP، از نظر معیارهای کاربری اراضی شهری (­دسترسی، سازگاری، همجواری) و معیارهای اجتماعی (­محرمیت و نیازهای بانوان) مورد ارزیابی قرارگرفت. بررسی شعاع دسترسی بیان­کننده این واقعیت است که پارک­های بانوان موجود تبریز تمام محدوده شهر را تحت پوشش قرار نمی­دهند و نیاز به مکانیابی و ایجاد پارک­های بانوان جدید وجود دارد اما بررسی سازگاری پارک­های بانوان با کاربری­های همجوار حاکی از این واقعیت است که این پارک­ها از نظر سازگاری در وضعیت نسبتا مناسبی قرار دارند. در بررسی معیارهای اجتماعی نیز مشخص شد که از منظر کاربران این پارک­ها از نظر شاخص محرمیت وضعیت مناسبی ندارند و از ساختما­ن­های مسکونی بلند­مرتبه مجاور قابل مشاهده هستند. ولی بررسی شاخص نیازهای بانوان نشان داد که این پارک­ها در برآورده کردن نیازهای مختلف بانوان (همانند کاهش­وزن و تناسب اندام، احساس­آرامش، افزایش کارایی، افزایش روحیه شادی و نشاط ،ایجاد و تقویت جمع­های دوستانه، تقویت اعتماد به نفس، توانمند­سازی) عملکرد مطلوبی داشته­اند. در کل نتایج نشانگر آن است که: بیشتر پارکهای بانوان تبریز دارای تناسب عملکردی متوسط (6/66) می­باشند و 4/33 درصد دارای تناسب بسیار پایین می­باشند.

کلیدواژه‌ها

فضای تفریحی؛ تناسب عملکردی؛ پارک های بانوان؛ مدل AHP؛ تبریز