نقش اقتصاد غیر زراعی بر ماندگار سازی روستائیان در مناطق روستایی شهرستان سمیرم

فصلنامه علمی برنامه ریزی منطقه ای

مقاله 7، دوره 3، شماره10، مرداد و شهریور 1392، صفحه 71-82   

نویسندگان

سید امیر محمد علوی زاده^{* 1}؛ محمودرضا میرلطفی²

¹استادیار جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

²استادیار جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشگاه زابل، زابل، ایران

تاریخ دریافت: 18 شهریور 1392،  تاریخ پذیرش: 18 شهریور 1392 

چکیده

ماندگاری روستائیان در روستاها به طور بلا فصلی با موضوع مهاجرت روستا- شهری پیوند دارد. بنابراین انتظار می­ رود بخش عمده ای از دلایل دامن زننده به این گونه از مهاجرت­ ها موجبات عدم مانداگاری روستائیان در روستاها را به دنبال داشته باشد. یکی از دلایل این پدیده، مشکلات اقتصادی حاکم بر فضاهای روستایی است. مسائلی چون بیکاری آشکار و پنهان، کمبود و بی­ثباتی درآمد، فقر روستایی و غیره  که عمدتاً در ساختارهایی بروز می ­یابند که در آنها کشاورزی معیشتی و بویژه فعالیت در بخش‏های زراعی سهم بالایی از اشتغال و درآمد را در فقدان منابع درآمدی دیگر، بخود اختصاص می­ دهد. جهت کاهش اثرات سوء این مسایل و ارتقاء سطح زندگی روستائیان که خود نهایتاً کاهش در مهاجرت دائم از روستاها را نتیجه می ­دهد، استراتژی­های گوناگونی مطرح و مورد توجه قرار گرفته است. اقتصاد غیر زراعی یکی از مهم­ ترین آنها است که با توجه به کارکردهای خود از توانایی قابل ملاحظه ­ای در این ارتباط برخوردار است. در تحقیق حاضر به بررسی رابطه بین میزان پرداختن به فعالیت­ های غیر زراعی و ماندگاری روستائیان در محل سکونت شان پرداخته شده و مواردی چون نرخ رشد جمعیت، درآمد، اشتغال، کیفیت زندگی و تمایل به ماندن در روستا در بین 423 خانوار روستایی به عنوان نمونه آماری از بین خانوارهای روستایی شهرستان سمیرم در قالب پیمایشی مبتنی بر پرسش  نامه محقق ساخته و مطالعات اسنادی مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج بدست آمده حاکی از برتری خانوارهای فعال در بخش غیر زراعی نسبت به سایر خانوارهای روستایی در ارتباط با مقولات مورد بررسی می ‏باشد. به بیان دیگر این خانوارها از درآمد های بالاتر، کیفیت زندگی مطلوب تر، رضایت از زندگی بیشتر و تمایل به ماندگاری بالاتر در روستا نسبت به گروه دیگر برخوردار بوده ­اند.

کلیدواژه‌ها

روستا؛ اقتصاد غیر زراعی؛ مهاجرت؛ ماندگاری روستاییان؛ کیفیت زندگی؛ سمیرم

اصل مقاله

The Role of Non-Farm Economy on Rural Immobility in Rural Settlements

Semirom Country

A.M. Alavizadeh: Asisstant Prof. of Geography and Rural Planning, University of Payam Noor, Tehran, Iran

M.R. MirLotfi: Asisstant Prof. of Geography and Rural Planning, University of Zabool, Zabool, Iran

 
Abstract

    Rural immobility in villages has an immediate links with rural-urban migration that have many reasons. One reason for this phenomenon is subjected to economic problems in rural areas such as unemployment, instability and lack of income, rural poverty, etc. Rustic region has especial economic structure that means agriculture and farming activities have strong part of self-employment and income offers. For reducing the mentioned problems and improving rural living standards, various strategies has been raised and considered. Non-farm economy is one of the most important strategies to achieve substantially. In this regard, this study examines the relationship between addressing non-farming activities and rural immobility, and discusses issues such as population growth, income, employment, quality of life. To this end, one questionnaire is developed for data elicitation from 423 rural households in Semiromcountry. The results indicate that there is superiority in non-farm rural households than any others. In other words, the households with higher incomes feel more favorable quality of life, life satisfaction and willingness more than the other people.

Key words: Nonfarm economy, Immobility, Migration, Quality of life, Semirom.