بازآفرینی شهری اجتماع‌محور از طریق آموزش براساس فلسفۀ رئالیسم اسلامی در بافت تاریخی محله سرخاب تبریز

فصلنامه علمی و پژوهشی پژوهش و برنامه ریزی شهری

مقاله 13، دوره 9، شماره 35، بهمن 1397، صفحه 139-150   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

نسترن نژداغی¹؛ احد نژادابراهیمی^{* 2}

¹گروه شهرسازی دانشگده شهرسازی و معماری دانشگاه هنر اسلامی تبریز تبریز ایران

²گروه شهرسازی، دانشکده شهرسازی و معماری دانشگاه هنر اسلامی تبریز، تبریز ، ایران

تاریخ دریافت: 02 آذر 1397،  تاریخ بازنگری: 07 بهمن 1397،  تاریخ پذیرش: 12 بهمن 1397 

چکیده

آنچه­در پژوهش حاضر مورد مطالعه قرار­گرفته ­است، در­ پاسخ ­به عوامل سبب­ساز عدمِ تحقق مشارکتِ محلی در فرآیندِ توسعۀ محلات بافت­های تاریخی، تبیین اصول آموزشِ اجتماعی مبتنی­بر فلسفۀ رئالیسم اسلامی و سنجش میزان تأثیرگذاری مؤلفه­های مؤثر­ در بازآفرینی شهری اجتماع­محور در یکی ­از محلات تاریخی تبریز می­باشد که علیرغم برخورداری از هویت تاریخی و مذهبی، به­دلیل وجود مسائل متعدد اجتماعی، کالبدی و اقتصادی نیازمند برنامه­ریزی جامعی است تا مشارکت مردم را در توسعۀ محلی جلب­نماید و کیفیت زندگی را افزایش­دهد. روش­تحقیق به ­لحاظِ هدفِ تحقیق توسعه­ای و بر اساس ماهیت موضوع توصیفی-پیمایشی محسوب­ می­گردد. در­تبیینِ مبانی فلسفی پژوهش از­ طریق مطالعه اسنادی به­روشِ تحلیل محتوا و استدلال منطقی، پایه­های فلسفی نظریۀ اعتباریات به­شیوۀ رئالیسم اسلامی علامه طباطبایی و همچنین دیدگاه­های نوینِ جلب مشارکتِ مردمی در­فرآیند بازآفرینی شهری اجتماع­محور اخذ­گردیده­است. با مقایسه نتایج حاصل­از اجماع­نظر خبرگان از­یک­سو و جمع­آوری و تحلیل دیدگاه­های ساکنان از­سوی­دیگر، چنین نتیجه­گیری­می­شود که میزان تأثیر­گذاری اجرایِ آموزش­های اجتماعی در­ محلۀ مورد مطالعه بر­هر­ چهار مؤلفۀ بازآفرینی شهری اجتماع­محور اعم­ از اجتماعی-کالبدی، اجتماعی-اقتصادی، اجتماعی-فرهنگی و اجتماعی-زیست­محیطی، بالاتر ­از­حد متوسط است.

کلیدواژه‌ها

بازآفرینی شهری؛ اجتماع؛ آموزش؛ رئالیسم اسلامی؛ بافت تاریخی

عنوان مقاله [English]

Community-led Urban Regeneration Through Training Based on Islamic Thought in Tabriz`s Sorkhab Historical Zone

نویسندگان [English]

nastaran najdaghi¹؛ Ahad Nejad Ebrahini²

¹Urbanism Department, Faculty of Architecture and Urbanism, Tabriz Islamic Art UniversityTabriz. Iran

²Urbanism Department, Faculty of Architecture and urbanism, Tabriz Islamic Art University, Tabriz, Iran

چکیده [English]

Disregarding for the role of residents who live in urban neighbors is the most important reason of failure to implement urban development projects in Iran. It is the result of lack of planning to attract participation neither teaching them, not to learn all people with the aim transferring experiences and to make appropriate methods to paradigm shift in the participants, on the other hand there are not enough awareness and expertise in the urban manager groups and the administrative experts. In addition, it is necessary to produce conceptual framework for educating, training and learning residents based on creed, native culture and identity of Islamic-Iranian society. This study includes specifying the position of social education during common participation attraction process and also making clear the theoretical and philosophical basis of Islamic Ideology about social education with emphasized on the role of community and participation concept.Likewise in order to Islamic thought’s nature about social education and training and social behaviors in the community, defining the aims, principles, methods and contents of social education and training affected Islamic thought organize the main purposes of this study. Gathering data has been done with questionnaire, interview, and field study. This study is applied research and done with descriptive and analytical methods. To assess the factor’s effectiveness T-Test and One-way ANOVA Analysis has been taken. The results show there is a significant positive relationship between social education and sustainable urban regeneration.

کلیدواژه‌ها [English]

Urban regeneration, Society, education, Islamic Realism, Historic zone

مراجع

1. پوراحمد، احمد، و کیومرث حبیبی و مهناز (1389): «سیر تحول بازآفرینی شهری به عنوان رویکردی نو در بافت های فرسوده شهری»، فصلنامه علمی پژوهشی شهر ایرانی اسلامی. (1):53-55.
2. حسنی، سیدحمیدرضا، و هادی موسوی(1391): «ساخت و عامل در نظریۀ اعتباریات علامه طباطبایی و نظریه ساخت­یابی گیدنز». دوفصلنامه علمی پژوهشی نظریه های اجتماعی متفکران مسلمان. 2(2):129-159.
3. حناچی، پیروز(1391): «مرمت شهری در بافتهای تاریخی ایران». تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
4. حناچی، پیروز، و سمیه فدایی نژاد(1390): «تدوین چارچوب مفهومی حفاظت و بازآفرینی یکپارچه در بافت های فرهنگی-تاریخی». نشریۀ هنرهای زیبا. شماره 46 :15-26.
5. رابرتز، پیتر، و هیو سایک(1393): «بازآفرینی شهری». ترجمۀ محمدسعید ایزدی و پیروز حناچی. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
6. صالحی، اکبر، و امیر مرادی، و اسماعیل فیروزی(1394): «نگاهی جامع به تعلیم و تربیت اسلامی از دیدگاه شهید مرتضی مطهری با تأکید بر اصول، اهداف و روش­های تربیتی». نشریۀ پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت اسلامی. 22(25):9-37.
7. طباطبائی، محمد حسین(1370): «نهایه الحکمه. ترجمه و شرح شیروانی. جلد 1. تهران: انتشارات الزهرا.
8. طباطبائی، محمد حسین(1385):« اصول فلسفه و روش رئالیسم. ج 1 و 2 و 3. قم: انتشارات صدرا.
9. طباطبایی، محمدحسین(1387): «روابط اجتماعی در اسلام»، قم: بوستان کتاب.
10. عبدی دانشپور، زهره (1394):  «درآمدی بر نظریه های برنامه ریزی با تاکید ویژه بر برنامه ریزی شهری». چاپ سوم. تهران: انتشارات دانشگاه شهید بهشتی.
11. گوتک، جرالد. ال (1380):  «مکاتب فلسفی و آراء تربیتی»، ترجمه محمد جعفر پاک سرشت. تهران: انتشارات سمت.
12. مطهری، مرتضی(1371): «تعلیم و تربیت اسلامی». تهران: انتشارات صدرا.
13. مطهری، مرتضی(1374):  «سیری در سیره نبوی». تهران: انتشارات صدرا.
14. ندایی، هاشم (1389): «مبانی تعلیم و تربیت از دیدگاه علامه سید محمد حسین طباطبایی (ره)». مجله پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت اسلامی. 19(11):29-42.
    1. Assefa G. and Frostell B (2007):  Social Sustainability and Social Acceptance in\technology Assessment: A Case Study of Energy. Technologies in Society Journal. 29:63-78.
    2. Calthorpe, Peter; Fulton, William (2001): The Regional City. Island: Island Press.
    3. McDonald, S.; mmmmmMalys, N.; Maliene, V. (2009): Urban Regeneration for Sustainable Communities: A case study. Technological and Economic Development of Economy Journal. 15(1):49-59.
    4. Turok, Ivan (2004): Urban Regeneration: What can be done and what should be avoided?

          Realism- Historic zone.