ساخت و اعتباریابی پرسشنامه‌ی مسئولیت پذیری چندبعدی بر مبنای متون اسلامی

فصلنامه علمی روش ها و مدل های روانشناختی

مقاله 7، دوره 4، شماره 13، آذر و دی 1392، صفحه 99-111   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

محمد احمدی آخورمه^{* 1}؛ سوسن سهامی²؛ ژاله رفاهی³؛ بابک شمشیری⁴

¹کارشناسی ارشد مشاوره، اداره کل آموزش و پرورش استان فارس.

²دکترای جامعه شناسی، دانشگاه آزاداسلامی واحد مرودشت،گروه مشاوره، مرودشت، ایران

³دکترای مشاوره، دانشگاه آزاداسلامی واحد مرودشت، گروه مشاوره، مرودشت، ایران

⁴دکترای فلسفه تعلیم وتربیت، هیات علمی دانشگاه شیراز

تاریخ دریافت: 08 اردیبهشت 1393،  تاریخ پذیرش: 08 اردیبهشت 1393 

چکیده

هدف این پژوهش ساخت و اعتباریابی پرسشنامه­ی مسئولیت­پذیری چندبعدی بر مبنای تعالیم اسلام است. روش پژوهش توصیفی از نوع پیمایشی است و پرسشنامه­ی محقق ساخته را 534 نفر از دانشجویان کارشناسی و کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد مرودشت که به روش  نمونه­گیری خوشه­ای انتخاب شده بودند، پاسخ دادند. در ساخت پرسشنامه از قرآن و تفاسیر آن استفاده شده و پرسشنامه­ی نهایی پس از سه مرحله اجرا و ارزیابی تهیه شده است. به­منظور بررسی روایی از روش­های روایی صوری، محتوایی و روایی سازه(روایی همگرا با پرسشنامه­ی مقیاس مسئولیت­پذیری کالیفرنیا، تحلیل عاملی و همبستگی ابعاد با کل پرسشنامه) استفاده شد. پس از احراز روایی محتوا و بررسی دو شاخص بارتلت و KMO پرسشنامه مورد تحلیل عاملی با روش مولفه­های اصلی و چرخش واریمکسقرار گرفت که نتایج حاکی از وجود چهار بعد مسئولیت در برابر خدا، خود(مراقبه)، جامعه و طبیعت است. روایی همگرا نشان­دهنده­ی همبستگی نمره­ی کل پرسشنامه با مقیاس مسئولیت­پذیری کالیفرنیا در سطح خوب و معنادار است. اعتبار کل پرسشنامه با روش­های تنصیف و ضریب آلفای کرونباخ به­ترتیب 63/0 و 86/0 حاکی از پایا بودن پرسشنامه است. یافته­ها نشان­دهنده­ی کارایی و کفایت پرسشنامه می­باشد.

کلیدواژه‌ها

پرسشنامه‌ی مسئولیت‌پذیری چندبعدی اسلامی؛ روایی محتوا؛ روایی سازه؛ اعتبار

عنوان مقاله [English]

Construction and Validation of Responsibility Multidimensional Questionnaire Based on Islamic Texts

نویسندگان [English]

M. A¹؛ S. S²؛ J. R³؛ B. SH⁴

چکیده [English]

The purpose of this research was to construct and validate responsibility multidimensional questionnaire based on Islamic texts. This research was a descriptive survey by giving questionnaires to 534 undergraduate and postgraduate students of Islamic Azad University, Marvdasht Branch that were selected by cluster sampling. The construction of the questionnaire used the Quran and its Persian interpretation. The final questionnaire was prepared after a three-stage evaluation. To verify the validity of the methods of formal validity, content validity and construct validity (convergent validity with the California Responsibility Scale Questionnaire, factor analysis and correlation between dimensions and whole questionnaire) were used. After obtaining content validity and investigating two indicators Bartlett and KMO, questionnaire factor analysis with principal component and rotated Varimax defined four dimensions of responsibility against God , Himself (meditation), Society and Nature. Convergent validity showed that correlation between total scores of questionnaire and responsibility scale of California was significant at a high level. Reliability results with split–half and Cronbakh's alpha coefficient methods were (0.86 and  0.63 , respectively) that indicated the reliability of the questionnaire. Results demonstrated the efficiency and adequacy of the questionnaire.

کلیدواژه‌ها [English]

multidimensional