ارزیابی ضرورت حمایت دولت از تولیدکنندگان گندم در استان فارس: کاربرد مفاهیم اقتصاد مقیاس

فصلنامه علمی -پژوهشی تحقیقات اقتصاد کشاورزی

مقاله 4، دوره 11، شماره 42، تیر 1398، صفحه 67-84   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

حسن آزرم^{* 1}؛ محمد بخشوده²

¹دانشجوی دکتری اقتصاد کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شیراز.

²استاد اقتصاد کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شیراز.

تاریخ دریافت: 15 خرداد 1396،  تاریخ بازنگری: 16 شهریور 1396،  تاریخ پذیرش: 11 تیر 1398 

چکیده

در این مطالعه پس از جمع‌آوری داده‌های مقطعی سال زراعی 93-1392 از 201 تولیدکننده گندم آبی در منطقه فسا به روش نمونه‌گیری تصادفی خوشه‌ای چند‌ مرحله‌ای و تکمیل پرسشنامه، به تحلیل روابط بین نهاده‌ها و تعیین بازده نسبت به مقیاس پرداخته شد. نتایج استفاده از تابع هزینه ترانسلوگ نشان داد که کشش‌های خود قیمتی تقاضا برای همه نهاده‌های مورد بررسی منفی است. همچنین بر اساس مقدار مطلق پایین کشش‌های خود قیمتی و متقاطع تقاضا مشخص شد که با اجرای سیاست بر قیمت نهاده‌ها، تولیدکنندگان توانایی عکس‌العمل در مقابل این سیاست‌ها را ندارند. لذا پیشنهاد می‌شود اجرای این سیاست‌ها می‌بایستی با احتیاط بیشتر و برنامه‌ریزی‌های دقیق صورت گیرد. در نهایت با توجه به وجود ویژگی بازده نسبت به مقیاس صعودی تولید گندم در استان فارس، در شرایط حاضر این امکان وجود دارد که با افزایش مقیاس تولید هزینه متوسط تولید محصول کاسته و کشاورزان با بهبود سودآوری خود به اقتصادی‌تر شدن فرآیند تولید کمک نماید. لذا در چنین شرایطی حمایت دولت از تولیدکنندگان ضروری به نظر می-رسد.

کلیدواژه‌ها

اقتصاد مقیاس؛ تابع هزینه ترانسلوگ؛ گندم؛ استان فارس

عنوان مقاله [English]

The evaluating necessity of government support for wheat producers in Fars province: The application of the concepts of economies of scale

نویسندگان [English]

hassan azarm¹؛ mohammad bakhshoodeh²

¹دانشجوی دکتری اقتصاد کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شیراز.

²استاد اقتصاد کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شیراز.

چکیده [English]

In this study, 2013-14 cross sectional data were collected through questionnaires from 201 irrigated wheat producers in Fasa applying multistage random cluster sampling to investigate the relationship between inputs and determine the returns to scale. The results translog cost function indicated that own-price elasticities of demand are negative for all inputs.Also based on the absolute values of the own-price elasticities and cross elasticities demand coefficients revealed by implementing the policy on input prices the producers do not have the ability to reaction against these policies Therefore, it is suggested to accomplish implementing the policies with more cautious and exact planning. Finally, with increasing returns to scale characteristics of wheat production in Fars province, in the present circumstances it is possible the average cost of production is reduced by increasing the scale of production and farmers to improve profitability will contribute to more economical the production process. Therefore, in such circumstances, it seems necessary government support for producers.

کلیدواژه‌ها [English]

Economies of Scale, Translog Cost Function, wheat, Fars province

مراجع

- بنی‌اسد، م.، سلامی، ح. ا.، شیری، ح. و یعقوبی، ن. (1390). بررسی ساختار تولید مزارع پرورش ماهی قزل­آلا در استان تهران. فصلنامه علمی- پژوهشی پژوهشات اقتصاد کشاورزی، 5: 130-115.

- پورمختار، ا. و قادرزاده، ح. (1392). تحلیل ساختار هزینه گندم آبی با استفاده از تابع ترانسلوگ (مطالعه موردی استان کردستان). دوفصلنامه علمی- تخصصی اقتصاد توسعه و برنامه ریزی، 1: 105-85.

- جهانی، م. و اصغری، ا. (1385). تعیین ساختار ریاضی تابع هزینه گندم در منطقه ارسباران. مجله علمی- پژوهشی علوم کشاورزی، 2: 249-233.

دشتی، ق. شرفا، س. (1388). تحلیل اقتصادی صرفه های حاصل از مقیاس و اندازه بهینه مزارع مرغ تخمگذار در استان تهران. مجله اقتصاد کشاورزی و توسعه، 68: 36-17.

- رستمی مسکوپایی، ف.، کرامت‌زاده، ع.، جولایی، ر. و کشیری، ح. (1394). بررسی اقتصادی کاربرد نهاده‌ها در تولید پنبه شهرستان گرگان. مجله پژوهش‌های پنبه ایران، 1: 31-15.

- سرایی­شاد، ز. و سلامی، ح. (1394). پتانسیل کاهش قیمت محصولات گندم و ذرت با بهره­گیری از اقتصاد مقیاس: مطالعه موردی استان فارس. مجله اقتصاد کشاورزی، 1: 94-77.

- شرزه‌ای، غ.،  قمطیری، م .ع. و راستی‌فر، م. (1381). بررسی ساختار تولید و هزینه محصول برنج: مطالعه موردی در استان گیلان. علوم و فنون کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه صنعتی اصفهان، 56:45-6.

- موسوی، ن.، فرج­زاده، ز. و طاهری، ف. (1391). اثرات رفاهی کاهش یارانه انرژی در بخش کشاورزی ایران. نشریه اقتصاد و توسعه کشاورزی، 4: 306-298.

- وزرات جهاد کشاورزی. (1392). دفتر آمار و فناوری اطلاعات وزارت جهاد کشاورزی. بانک­های اطلاعاتی. قابل دسترس در پایگاه اطلاع رسانی http://www.maj.ir.

- یزدانی، س. و عابدی، س. (1386). تحلیل ساختار هزینه ذرت دانه­ای با استفاده از تابع ترانسلوگ. نشریه اقتصاد کشاورزی، 1: 15-1.

 

Refrences

- Capalbo, S. M. (1988). Measuring the Components of Aggregate Productivity Growth in U.S Agriculture.Western Journal of Agricultural Economics, 13:53-62.

- Chambers, R. G. (1988). Applied production analysis: A dual approach, Cambridge University Press, New York.

- Dbrtyn, L. (1997). Agricultural production economics. Publications Economic Research Institute, Tarbiat Modarres University. Translation Mousavi Nejad and Najarzadeh. Second Edition.

- Garcia, R. J. & Randall, A. (1994). A Cost function analysis to estimate the effects of fertilizer policy on the supply of wheat and corn. Review of Agricultural Economics, 16: 215-230.

- Greene, W. H. (2000). Econometric Analysis. Prentice Hall International. Inc, Upper Saddle River, New Jerse.

- Habteyonas, M. (2004). Analysis of production structure of Canadian pulp and paper industry: 1961-1996. American Association Meeting, Denver, Colorado.

- Hatami sardashti, Z., Bakhshi, N.Z., & Haji alahmadi, M. (2014). Economic study of production in Khorasan Razavi. Agric. J, 1(4): 33-42.

- Hristensen, L. R & Greene, W. H. (1976). Economies of scale in US electric power generation. J. Political Economics, 84:655–676.

- Jorgenson, D. W. (1986). Econometrics methods for modeling producer behavior in Z.Griliches and M.D. (eds). Handbook of econometrics Volume III, Amsterdam: North-Holland.

- Judge, G. G. Hill, R. C. Griffiths, W.  Lütkepohl, H & Lee, T. C. (1988). Introduction to the Theory and Practice of Econometrics. 2nd Edition, Newyork, Welly.

- Kavoi, M.M., Hoag, L., & Pritchett, J. (2009). Production structure and derived demand for factor inputs in smallholder dairying, African Journal of Agricultural and Resource Economics, 3(2):122-143.

- Latruffe, L., Balcombe, K., Davidova, S., & Zawalinska, K. (2005). Technical and scale efficiency of crop and livestock farms in Poland: Does specialization matter. Journal of Agricultural Economics, 32: 281-296.

- Poonyth, D. Vanzyl, J. Vink, N. & Kristen, J. F. (2001). Modeling the South African agricultural production structure and flexibility of input substitution. Working papers: 2001-10, ageconsearch.umn.edu.