بررسی عوامل موثر بر تمایل کشاورزان جهت تغییر کاربری اراضی در استان مازندران

فصلنامه علمی -پژوهشی تحقیقات اقتصاد کشاورزی

مقاله 5، دوره 5، شماره 20، بهمن و اسفند 1392، صفحه 87-106   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسنده

حمید امیرنژاد^*

دانشیار گروه اقتصاد کشاورزی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری

تاریخ دریافت: 23 اردیبهشت 1393،  تاریخ پذیرش: 23 اردیبهشت 1393 

چکیده

اطلاع از نسبت کاربری‌ها و نحوه­ی تغییرات آن در گذر زمان یکی از مهم­ترین موارد در برنامه‌ریزی‌ها می‌باشد. با اطلاع از نسبت تغییرات کاربری‌ می‌توان تغییرات آتی را پیش‌بینی نموده و اقدامات مقتضی را انجام داد. در همین راستا این مطالعه به بررسی و تعیین عوامل موثر بر تمایل کشاورزان به تغییرات کاربری اراضی در استان مازندران در سال 1391 می­پردازد. بدین منظور شهرستان­های تنکابن، چالوس، نوشهر، محمودآباد و ساری که بیشترین کاربری اراضی را در استان مازندران داشته­اند، انتخاب گردیده و داده­های مورد نیاز از طریق تکمیل 150 پرسشنامه در روستاهای شهرستان­های مذکور جمع­آوری شد و با برآورد الگوی رگرسیونی لوجیت، اثر هر یک از عوامل بر تغییر کاربری اراضی زراعی و باغی این استان تعیین گردید. نتایج مطالعه نشان می‌دهد که بیشترین میزان تمایل به­منظور تغییر کاربری مربوط به ساخت مسکن بوده است که به­علت نیاز به مسکن و افزایش قیمت زمین در سال­های اخیر و در پی آن تغییر کاربری توسط کشاورزان برای رسیدن به سطح درآمدی مطلوب می­باشد. همچنین افزایش در متغیرهای سن، داشتن شغل غیر کشاورزی، هزینه­ی کل تولیدات زراعی- باغی و خسارات وارد شده، باعث افزایش تغییر کاربری و نیز افزایش در متغیرهای سابقه­ی کشاورزی، مساحت اراضی، میزان اجاره­بها و درآمد کشاورزی، باعث کاهش تغییر کاربری اراضی خواهد شد. در این راستا اجرای سیاست­هایی نظیر کاهش  هزینه­ی نهاده‌های کشاورزی، تنظیم قیمت برنج در بازار با در نظر گرفتن نرخ تورم، توزیع عادلانه­ی ثروت و اعطای تسهیلات مالی کم بهره و بلندمدت به کشاورزان کم درآمد و نیز برنامه­ریزی­هایی در جهت یکپارچه­سازی اراضی توصیه می­گردد.
طبقه­ بندیJEL:

کلیدواژه‌ها

تغییر کاربری اراضی؛ تمایلات کشاورزان؛ الگوی لاجیت؛ استان مازندران

عنوان مقاله [English]

Factors Affecting Farmers' Willingness to Changing Land Use in Mazandaran Province

نویسندگان [English]

H. A

چکیده [English]

This study investigates factors affecting of farmers' willingness to land use changes in Mazandaran province. For this purpose, Tonekabon, Chalous, Noshahr, Mahmoudabad townships and Sari city which had the most land use changes in the province were selected. Required data gathered from a sample of 150 farmers in rural areas of mentioned regions and logit regression model was used to determine factors affecting willingness to change land use. The results showed that increase in price of land was the most important factor and this caused farmers to sell their land for housing construction to get higher income. Also, there was a positive relationship between age, non-agricultural employment, total cost of production and willingness to change land use and increase in farming experience, farm size, rent and agricultural income led to decrease in land use changes. Based on the results, implementing of policies such as reduction of agricultural input cost, increase in rice price parallel to inflation rate, extending low-interest and long-term loans to low-income farmers and land consolidation are recommended.

کلیدواژه‌ها [English]

Land Use, Willingness, Logit Model, Mazandaran Province