تعیین عمق بهینه ی چاه های بهره برداری در آبخوان دشت کاشان

فصلنامه علمی مهندسی منابع آب

مقاله 7، دوره 12، شماره 41 - شماره پیاپی 2، شهریور 1398، صفحه 101-114   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسنده

محمد فاریابی^*

دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه جیرفت، جیرفت، ایران

تاریخ دریافت: 22 خرداد 1396،  تاریخ بازنگری: 13 آبان 1396،  تاریخ پذیرش: 04 شهریور 1398 

چکیده

آب زیرزمینی یگانه منبع تامین آب در بسیاری از مناطق خشک و نیمه خشک دنیا است. بهره برداری بیش از حد، خشکسالی و تغییر اقلیم در دهه­های اخیر باعث افت کمی و کیفی منابع آب­زیرزمینی شده­اند. یکی از نتایج افت سطح آب­زیرزمینی، کاهش آبدهی چاه­ها است. افزایش عمق چاه­های بهره­برداری به عنوان یکی از گزینه­های مهم برای جبران این مشکل مطرح شده است. هدف از این تحقیق تعیین عمق بهینه­ی چاه­های بهره­برداری در دشت کاشان است، به طوری که آب باقی مانده در آبخوان پاسخگوی نیازهای آبی شرب و صنعت در یک افق پانزده ساله (سال 1405) باشد. به این منظور اطلاعات زمین شناسی و داده­هائی مانند تراز سطح آب زیرزمینی در چاه­های مشاهده­ای، ارتفاع سنگ کف، ضرایب آب­پویایی آبخوان و داده­های کیفیت شیمیایی آب زیرزمینی استفاده شده­اند. با استفاده از داده­های سطح آب زیرزمینی در چاه­های مشاهده­ای، معادلات ریاضی تغییر سطح آب با زمان استخراج گردیده، و از این معادلات برای پیش­بینی سطح آب زیرزمینی در سال­های آینده استفاده شده است. کیفیت آب زیرزمینی نیز با استفاده از داده­های کیفی چاه­های معرف در سال­های آینده پیش­بینی شده است. تغییرات کمی و کیفی آب موجود در آبخوان نیز با درنظر گرفتن نمایشنامه­های مختلف افزایش افت سطح آب زیرزمینی نسبت به روند بهنجار آن بررسی شده است. با توجه به نتایج به دست آمده از این تحقیق، نمایشنامه افزایش افت 25 درصدی نسبت به افت بهنجار افق طرح به عنوان مناسب­ترین راهبرد برای تعیین عمق بهینه­ی چاه­های بهره­برداری در دشت کاشان در نظر گرفته شد. البته با توجه به اینکه عمق اغلب چاه­های منطقه مطالعه شده بیش از مقدار پیشنهاد شده در این نمایشنامه است، بنابراین افزایش عمق و کف شکنی چاه­های بهره­برداری پیشنهاد نمی­شود.

کلیدواژه‌ها

آب زیرزمینی؛ چاه های بهره برداری؛ عمق بهینه؛ دشت کاشان

عنوان مقاله [English]

Determining the optimal depth of water wells in Kashan aquifer

نویسندگان [English]

Mohammad Faryabi

College of Natural Resources, University of Jiroft, Jiroft, Iran

چکیده [English]

Groundwater is the sole source of water for many of arid and semi-arid regions in the world. Groundwater overexploitation, drought and climate change have deteriorated the groundwater quantity and quality in recent decades. The decrease of well discharges is one of the main results of the falling the groundwater level. Increasing the depth of abstraction wells has been proposed to remedy this problem. This study aims to determine the optimal depth of wells in Kashan plain such that the remaining groundwatercan supply the water demands in a 15 years period. For this purpose, geological information along with data such as groundwater level in observation wells, aquifer bedrock, aquifer hydrodynamic coefficients and groundwater chemical quality data were used. Also, the prediction of the future status of groundwater quantity and quality were carried out on the basis of this data. Changes in the groundwater quality and quantity also were studied with considering the various scenarios of groundwater levels decline compared to its normal trends. According to the achieved results, The scenario of a decline of 25 percent compared to the normal trend were considered as the most appropriate management strategy to determine the optimal depth of water wells in the Kashan plain. Since the depth of the many of the existing wells is more than the proposed amount in this study, the increasing the depth of abstraction wells is not recommended in the study area.

کلیدواژه‌ها [English]

Groundwater, abstraction wells, optimal depth, Kashan plain

مراجع

 

1)       Esfahan regional water authority. 2006. Report of water wells inventory in Kashan plain. 256 p. (In Persian). 

2)       Farjadian, Sh., Naseri, H. and Molazem, B. 2009. Developing an applied strategy to determine the maximum depth of agricultural wells. The 27^,th seminar of Iranian Earth Science. 24-29 (In Persian).

3)       Fazeli Farsani, A., Naseri, H., Karimi Vardanjan, H. and Mohammadi, Z. 2008. Detrmination of maximum depth of agricultural wells (Case study, Broojen plain). The 12^,th conference of geological society of Iran.345-358 (In Persian).

4)       Iran national center of statistics. 2006. Prediction of urban population of Iran. 428 p. (In Persian).

5)       Mojarad, E., Sabohi, M. 2010. Identification of optimal economic depth of agricultural wells, Case study: Bojnourd plain. Agricultural Economic Research. 2(1): 93-104 (In Persian).

6)       Sabz Andish Payesh consulting engineers (SAP). 2006. Saltwater intrusion in Kashan aquifer. 250 p. (In Persian).

7)       Safari, H.R., Navaeenia, B., Sharifi, M.B. 2004. Determination of optimal depth for well extension using nonlinear programming model. Water and Sewage. 15(3): 35-41. (In Persian).

8)       Vesali, Z., Farjadian, Sh., Ghalmbor, A. and Mozaffarizade, J. 2015. Determination of the maximum depth of agricultural wells for optimal water resources management (Case study, Booshkan Plain). First national conference of agricultural and soil engineering. 42-48 (In Persian).

9)       Zaminelectric Kavir consulting engineers. 2010. Final report of geoelectric study in Kashan plain. 124 p. (In Persian).

10)   Zektser, I.S. and Everette, L.G. 2004. Groundwater resources of the world and their use. United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization (UNESCO). 249 p.

11)   Zoumar consulting engineers, 2010. Hydrogeological study of Kashan district, 350 p. (In Persian).