تحلیلی بر چالشهای شکل گرفته برای شیعیان در کشور بحرین

فصلنامه علمی برنامه ریزی منطقه ای

مقاله 11، دوره 9، شماره 35، مهر 1398، صفحه 137-150   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

حجت مهکویی^{* 1}؛ علیرضا عباسی²

¹گروه جغرافیای سیاسی، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران

²گروه جغرافیا، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران

تاریخ دریافت: 04 آبان 1397،  تاریخ بازنگری: 19 فروردین 1398،  تاریخ پذیرش: 17 مرداد 1398 

چکیده

         اختلافات مذهبی به عنوان یک عامل چالش­زا در منطقه­ی ژئوپولیتیکی خلیج فارس نمایان است. اختلافات سیاسی میان برخی کشورها در این منطقه باعث شده است تا، اختلافات مذهبی نیز مزید بر علت شود و روابط میان کشورهای این منطقه را تحت­الشعاع قرار دهد. 8 کشور در منطقه­ی خلیج فارس همگی مسلمان هستند و دین اسلام به عنوان دین رسمی آنها می­باشد، در همه­ی 8 کشور، پیروان مذهب شیعه حضور دارند. در سال­های اخیر، به دلایلی همچون خودآگاهی بیشتر، محرومیت از ساختار اجتماعی و سازمانی که به دلیل گرایش مذهبی به تشیع بوده و سالها این مسأله وجود داشته است، در کشورهای بحرین، قطر، عربستان­سعودی، امارات متحده عربی و عراق (تا قبل از سرنگونی رژیم بعث)، پیروان مذهب شیعه به دنبال حقوق خود بر آمده­اند؛ لذا این امر سبب گردیده است تا از سوی دولت­های عربستان­سعودی و بحرین، خشونت­های فیزیکی علیه شیعیان، شکل بگیرد و با آنها مقابله شود. به طورکلی تعصبات مذهبی بی­مورد و چالش­های مذهبی در کشورهای حاشیه خلیج فارس به عنوان یک مشخصه بارز نمایان است که این در دنیای جهانی شدن و با روند تحولات به سمت رفاه و توسعه انسانی بسیار متفاوت است. این مقاله به روش توصیفی- تحلیلی و با هدف تحلیل چالش­های شکل گرفته برای پیروان مذهب شیعه در کشور بحرین، با استفاده از منابع کتابخانه­ای و سایت­های اینترنتی به این مسأله پرداخته است؛ سؤال اصلی در این مقاله این است که وضعیت شیعیان در کشور بحرین از نظر سطوح سیاسی، اجتماعی و اقتصادی چگونه است؟ نتایج نشان می­دهد که چالش­هایی برای شیعیان در کشور بحرین وجود دارد و باعث برهم خوردن روابط میان شیعیان و حاکمان این کشور شده است.
 

کلیدواژه‌ها

کشور بحرین؛ هویت خواهی؛ اقلیت گرایی مذهبی؛ مذهب شیعه؛ چالش

عنوان مقاله [English]

An Analysis of Challenges for Shiites in Bahrain

نویسندگان [English]

Hojat Mahkouii¹؛ Alireza Abbasi²

¹Department of Political Geography, Najafabad Branch, Islamic Azad University, Najafabad, Iran.

²Department of Geography, Najafabad Branch, Islamic Azad University, Najafabad, Iran.

چکیده [English]

Religious Disputes have become a Challenging Factor in the Persian Gulf Region. Political Disagreements among Some Countries in the Region have led to Religious Disagreements over the Cause and undermine Relations between the Countries of the Region. Of the 8 Nations in the Persian Gulf Region, all Muslims and the Islamic Religion as their official Religion and in all 8 Countries, there are followers of the Shiite Religion. In Recent years, due to self-awareness, the denial of the Social and Organizational Structure in Bahrain, Qatar, Saudi Arabia and the United Arab Emirates and Iraq (before the downfall of the Ba'ath regime), followers of the Shiite Religion, have Sought their Rights Is; This has led to the Establishment and Treatment of physical Violence Against the followers of the Shiite by Saudi and Bahraini Governments. In General, Unnecessary Religious Fanaticism and Religious Challenges in the Persian Gulf States are a hallmark of the fact that this is very Different in the world of Globalization and in the Process of Developments towards Human welfare and Development. This paper uses a Content Analysis Method and using library Resources and Internet sites to investigate the Challenges Faced by Followers of Shiite Religion in Bahrain; the main question in this Article is that what is the Situation of the Shiites in Bahrain in terms of Political, Social and Economic Indicators? The Results show that there are Challenges for the Shiites in Bahrain and that the Relations between the followers of Shiite Religion and its Rulers have been wreaked.

کلیدواژه‌ها [English]

Bahrain Country, identity, Minority Religious, Shiite Religion, Challenge

مراجع

1. آدمی، علی (1391): «بحران بحرین و امنیت منطقه­ای جمهوری اسلامی ایران»، فصلنامه راهبرد، شماره 62، بهار، صص 161-145.
2. امینی­زاده، سینا و بوستانی، داریوش (1395): «همگرایی و واگرایی ملی، مذهبی و جهانی (مطالعه موردی : دانشجویان دانشگاه شهید باهنر کرمان)»، فصلنامه توسعه اجتماعی، دوره 10، شماره 3، صص 138- 111.
3. بدیعی ازنداهی، مرجان و قالیباف، محمدباقر و پورموسوی، سیدموسی و پوینده، محمدهادی (1393): «تبیین جغرافیایی بنیادهای هویت در مقیاس ملی»، فصلنامه پژوهشهای جغرافیای انسانی، دوره 46، شماره 3، پاییز، صص 522-505.
4. برادن، کتلین و شلی، فرد (1383): ژئوپلیتیک فراگیر، ترجمه علیرضا فرشچی و حمیدرضا رهنما، تهران : انتشارات دافوس، چاپ اول
5. جهانی، محمد (1392): «تأثیر اقلیت­گرایی مذهبی بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران (با تأکید بر نقش سلفیت)»، فصلنامه آفاق امنیت، سال ششم، شماره بیستم، پاییز، صص 39-5.
6. حمیدی، محمدمحسن (1390): «ناآرامی­ها در بحرین، درخواست اصلاحات یا انقلاب»، ماهنامه اطلاعات سیاسی- اقتصادی، سال بیست­و­پنجم، تابستان، صص 63-48.
7. حزباوی، خالد و کریمی­فرد، حسین (1395): «نظریه پخش و تأثیر انقلاب اسلامی ایران بر شیعیان بحرین»، فصلنامه مطالعات سیاسی جهان اسلام، سال پنجم، شماره 18، تابستان، صص 205-189.
8. خداوردی، علی (1394): «بیداری اسلامی در بحرین»، فصلنامه علمی- پژوهشی مطالعات انقلاب اسلامی، سال دوازدهم، بهار، شماره 40، صص 184-165.
9. دوئرتی، جیمز و فالتزگراف، رابرت (1992): نظریه­های متعارض در روابط بین­الملل، ترجمه علیرضا طیب و وحید بزرگی، تهران: انتشارات قومس، جلد اول و دوم، چاپ اول.
10. دیلمی­معزی، امین و شجاع، مرتضی (1387): «آمریکا و راهبرد بازنگری در مرزهای سرزمینی در خاورمیانه»، ماهنامه اطلاعات سیاسی- اقتصادی، سال بیست­ودوم، شماره هفتم و هشتم، فروردین و اردیبهشت، صص 109-96.
11. عزیزی، ستار (1394): حمایت از اقلیت­ها در حقوق بین­الملل، تهران : انتشارات مؤسسه مطالعات و پژوهشهای حقوقی شهر دانش، چاپ دوم.
12. قاسمی، فرهاد (1389): «مدل ژئوپلیتیکی امنیت منطقه­ای : مطالعه موردی خاورمیانه»، فصلنامه ژئوپلیتیک، تهران: انتشارات سازمان جغرافیایی، سال ششم، شماره دوم، تابستان، صص 86-71.
13. قاسمی، صفت­الله (1385): «وضعیت شیعیان در بحرین»، فصلنامه مطالعات منطقه­ای جهان اسلام، سال هفتم، شماره 28، زمستان، صص 142-128.
14. قوام، عبدالعلی (1384): روابط بین­الملل نظریه­ها و رویکردها، تهران : انتشارات قومس، چاپ اول.
15. قوام، عبدالعلی (1395): اصول سیاست خارجی و سیاست بین­الملل، تهران : انتشارات سمت، چاپ بیست­ویکم.
16. کلاوال، پل (1394): جغرافیای قرن بیست­ویکم، ترجمه حسن صدوق­ونینی، تهران : انتشارات دانشگاه شهید بهشتی، چاپ اول.
17. کوزه­گرکالجی، ولی (1396): ایران و جمهوری­های قفقاز جنوبی، تهران : انتشارات مؤسسه ایراس، چاپ اول.
18. ضابطی، معین و علی­حسینی، علی و امام­جمعه­زاده، سیدجواد (1396): «فرصتهای اسلام سیاسی شیعه در فضای جهانی شدن»، فصلنامه پژوهشهای سیاسی جهان اسلام، سال هفتم، شماره 4، زمستان، صص 167-149.
19. ویسی، هادی (1397): «واکاوی چالشهای ژئوپلیتیکی رابطه شورای همکاری خلیج فارس با جمهوری اسلامی ایران و تأثیر آن بر جهان اسلام»، فصلنامه مطالعات سیاسی جهان اسلام، سال هفتم، شماره 25، بهار،صص 167-145.
20. هدایتی­شهیدانی، مهدی و صفری، عسگر (1396): «نقش عربستان­سعودی در تصاعد زمینه­های خشونت­آمیز هویت اسلامی : مطالعه موردی آسیای مرکزی»، فصلنامه جامعه­شناسی سیاسی جهان اسلام، دوره 5، شماره 2، پاییز و زمستان.
21. Dalacoura, K, (2012): "The 2011 uprisings in the arab Middle East", International Affairs, No 88.
22. http://fa.alkawthartv.com/news/80808
23. http://fa.shafaqna.com/news/239452
24. http://intjz.net/maqalat/sh-bahrein.htm 
25. http://rotbe3.com/economic/social/world-population/
26. http://www.hajij.com
27. http://www.hawzah.net/fa/MagArt.html?MagazineArticleID=40296&MagazineNumberID=4848
28. http://www.irna.ir
29. http://www.tabnak.ir
30. Muzaffarli, (2008): Centeral Asia and the Caucasus, Journal of social and political studies; Guam : from a Taetieal Allianee To Strategic Partnership, NazimMuzaffarli, 3-4 (51-52).
31. www.Cia factboook.com