شناسایی و رتبه بندی موانع اقتصادی سرمایه گذاری در تولید کالاهای اساسی کشاورزی

فصلنامه علمی -پژوهشی تحقیقات اقتصاد کشاورزی

مقاله 10، دوره 11، شماره 44، دی 1398، صفحه 219-246   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

محمد عندلیب^{* 1}؛ مهدی صادقی شاهدانی²

¹گروه پولی و مالی،دانشکده معارف اسلامی و اقتصاد،دانشگاه امام صادق علیه السلام، تهران، ایران

²گروه انرژی،دانشکده معارف اسلامی و اقتصاد،دانشگاه امام صادق علیه السلام، تهران، ایران

تاریخ دریافت: 28 دی 1396،  تاریخ بازنگری: 23 آبان 1396،  تاریخ پذیرش: 02 شهریور 1398 

چکیده

از مهمترین گروه کالاهای موجود در تامین امنیت غذایی، کالاهای اساسی کشاورزی می‌باشند. متاسفانه در سال‌های اخیر در برخی از اقلام این کالاها، شاهد نارسایی‌ها و بالا رفتن قیمت‌ها و واردات بیش از حد بوده‌ایم که عمده دلایل آن به دلیل ضعف در تولید این محصولات می‌باشد. یکی از ارکان اصلی در شکل‌گیری تولید کالاهای اساسی کشاورزی بحث سرمایه‌گذاری است. لذا در جهت تقویت این امر نیازمند شناخت موانع سرمایه‌گذاری در تولید کالاهای اساسی هستیم تا با رفع آن‌ها، زمینه مناسب برای سرمایه‌گذاری در تولید کالاهای اساسی و خودکفایی در این حوزه و عدم وابستگی به کشورهای بیگانه فراهم آید.
این مقاله در پاسخ به این نیاز، ضمن شناسایی موانع گوناگون اقتصادی موثر بر سرمایه گذاری کالاهای اساسی کشاورزی، با روش تحلیل سلسله مراتبی به اولویت‌بندی و وزن‌دهی این موانع می‌پردازد؛ نتایج مطالعه حاکی از آن است که «بی‌ثباتی و ناموزون بودن سیاست‌های واردات و بازرگانی»، «ضعف عملکرد نظام بانکی جهت تأمین مالی» و «مشخص نبودن استراتژی حمایت از کالاهای سرمایه‌ای کشاورزی» به عنوان مهمترین موانع اقتصادی سرمایه گذاری در تولید کالاهای اساسی کشاورزی هستند.

کلیدواژه‌ها

کالاهای اساسی کشاورزی؛ سرمایه‌گذاری؛ موانع اقتصادی؛ تحلیل سلسله مراتبی

عنوان مقاله [English]

Identification and Ranking of investment economic barriers in agricultural basic comodities production

نویسندگان [English]

MOHAMMAD ANDALIB¹؛ mahdi sadeghi shahdani²

¹Department of Finance , Faculty of Islamic and Economic Sciences, Imam Sadiq University, Tehran, Iran

²Department of Energy, Faculty of Islamic and Economics, Imam Sadiq University, Tehran, Iran

چکیده [English]

Of The most important commodity groups on food security supply are basic agriculture commodities. Unfortunately, in recent years in some items on these commodities, we have witnessed some insufficiencies, prices rising and too import that their main reasons back to weakness in production of products. One of the major pillars in shaping of basic agriculture commodities production that is investment. Thus, to strengthen it, it is needed to know investing barriers to basic commodities production. By removing them, it would be provided suitable background for investment in basic commodities, self – sufficiency and independence on foreign countries.
This study is in response to this problem, besides, recognition of various economic obstacles which is affecting basic agriculture commodities , also along with the Analytic Hierarchy Process (AHP) refers to prioritize and weighting these barriers .in the following , it would be investigating of existing food security situation within investigating investing , production and basic agriculture commodities situation .

کلیدواژه‌ها [English]

: Basic agriculture commodities, Investing, Economic barrier, Analytic Hierarchy Process (AHP)

مراجع

- امجدی، ا. و خالدی، م. و اردستانی، م. و ذبیحی، ر.ع. (1391). بررسی هدفمند­سازی حامل­های انرژی و تأثیرات آن بر حمل و نقل کالاهای کشاورزی، مرکز پژوهش­های مجلس.

- برانسون، و. اچ،(1386). نظریه ها و سیاست­های اقتصاد کلان، ترجمه عباس شاکری، تهران:نشر نی، چاپ یازدهم.

- بی­نام،(1376). تنگناهای بخش کشاورزی(5): تسهیلات بانکی بخش کشاورزی و یک پیشنهاد، مرکز پژوهش­های مجلس.

- بی­نام، تنگناهای سرمایه­گذاری در ایران، مرکز پژوهش­های مجلس، 1375

- بی­نام،(1390). کشاورزی ایران بهره وری یا توسعه، دفتر ساماندهی کشاورزی و آب اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران.

- بی­نام،(1364). مشکلات عرضه محصولات کشاورزی (قسمت دهم: واسطه-گری)، مجله جهاد، بخش اقتصادی.

- بی­نام،(1377). بحثی پیرامون توسعه پایدار کشاورزی، مرکز پژوهش­های مجلس.

- بی­نام، (1375).مسائل بازار سرمایه ایران (3): تنگناهای ساختاری بازار سرمایه در ایران، مرکز پژوهش­های مجلس.

- بی­نام،(1394). صادرات و واردات بخش کشاورزی 1393، تهران: وزارت جهادکشاورزی، معاونت برنامه ریزی و اقتصادی، مرکز فناوری اطلاعات و ارتباطات.

- تاری، ف.ا.،(1389). تاثیر تعرفه­ها در واردات، مرکز پژوهش­های مجلس شورای اسلامی، چاپ اول، بهار

- تفضلی، فریدون،  اقتصاد کلان: نظریه ها و سیاست­های اقتصادی، تهران: نشر نی،1391.

- چابکرو، غ.ر. و گری، ر. (1384). سرمایه­گذاری در بخش کشاورزی در شرایط نااطمینانی، مجله اقتصاد کشاورزی و توسعه، شماره 51.

- دهقان، ا.ذبیحی افروز، ر.ع. و حسینی ثابت، م. (1388). بهره وری محصولات زراعی در ازای مصرف آب در ایران و مقایسه آن با کشورهای جهان، مؤسسه پژوهش­های برنامهریزی، اقتصادکشاورزی و توسعه روستایی.

- رهبر، ف. مظفری خامنه، ف. محمدی، ش. (1386). موانع سرمایه­گذاری و تأثیر آن بر رشد اقتصادی در ایران، مجله تحقیقات اقتصادی، شماره 81.

- سلامی،ح.ا. و انصاری، و. (1386). عوامل متمایز کننده طرح های سرمایه گذاری کشاورزی موفق و ناموفق(مطالعه ای در چارچوب روش تحلیل تابع تبعیضی)، مجله علوم کشاورزی ایران، دوره 2-38،شماره 2، 1386

- شاکری، ع. و موسوی، م. (1382). بررسی عوامل مؤثر بر سرمایه­گذاری خصوصی و دولتی در بخش کشاورزی، مجله اقتصاد کشاورزی و توسعه، سال یازدهم، شماره 43 و 44.

- شاکری، ع. و موسوی، م. (1387). ، ارائه راهکار­های افزایش انگیزه سرمایه­گذاری در بخش کشاورزی ایران، مجله اقتصاد و کشاورزی، شماره 3.

- صامتی، م. فرامرز­پور، ب. (1383).بررسی موانع سرمایه­گذاری خصوصی در بخش کشاورزی، مجله اقتصاد و کشاورزی و توسعه، شماره 45.

- کرباسی، ع.ر. و خاکسار آستانه، ح. (1382). بررسی ارتباط متقابل بخش­های صنعت و کشاورزی(مطالعه موردی ایران)، فصلنامه پژوهش­های اقتصادی ایران، شماره 15.

- کشاورز، ع. و کلانتر، ع. (1390). ارزیابی عملکرد برنامه چهارم بخش کشاورزی و انطباق با سند چشم انداز، مرکز تحقیقات استراتژیک، معاونت پژوهش های اقتصادی.

- کهنسال، م.ر. و شاهنوشی، ن. و گلریز ضیائی، ز. (1388). بررسی تأثیر سرمایه­گذاری عمومی در زیرساخت­های کشاورزی بر رشد بهره­وری بخش کشاورزی ایران، مجله دانش و توسعه، شماره 27.

- گیلان­پور، ا. (1392). تحلیل سرمایه­گذاری در بخش کشاورزی ایران: چالش­ها، قوانین و مقررات، نیاز­ها و راهکار­ها، واحد انتشارات اتاق بازرگانی صنایع، معادن و کشاورزی تهران، 1392

- مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی. (1389).نگاهی به راهبردهای اصلی بخش کشاورزی در برنامه های پنج ساله توسعه در بیست سال گذشته، تهران: مرکز پژوه‌های مجلس شورای اسلامی.

- معمارزاده طهران، غ.ر. و امینی، ا. (1391). شناسایی و اولویت بندی موانع سرمایه گذاری خارجی در ایران، فصلنامه رسالت مدیریت دولتی،سال سوم، شماره پنجم و ششم ، بهار و تابستان.

- معمارزاده طهران، غ. ر. و امینی، ا. (1391). شناسایی و اولویت­بندی موانع سرمایه­گذاری خارجی در ایران، فصلنامه رسالت مدیریت دولتی، شماره 5.

- مهرگان، ن. (1372). تأثیر خصوصی­سازی بر بهره­وری نهایی سرمایه بخش کشاورزی، مجله اقتصاد کشاورزی و توسعه، شماره ویژه.

- مهرگان، ن. (1371). تحولات سرمایه­گذاری در بخش کشاورزی، مجله اطلاعات سیاسی-اقتصادی، شماره 61 و 62.

- مقدسی، ر. و مرب، آ. (1386).سرمایه گذاری در بخش کشاورزی، مرکز پژوهش­های مجلس.

- مردان س. (1370). آشنایی با تعاریف و اصطلاحات بازرگانی- اقتصادی. موسسه مطالعات و پژوهش‌های بازرگانی، تهران.

- مردان، س. (1370). آشنایی با تعاریف و اصطلاحات بازرگانی- اقتصادی. موسسه مطالعات و پژوهش‌های بازرگانی، تهران.

- موسوی­نژاد، م.ق. (1372). عملکرد بخش کشاورزی در برنامه اول 5 ساله(72-1368)، مرکز پژوهش­های مجلس.

- ورمزیاری، ح. (1390). بررسی تحولات تاریخی نظام اجرایی بخش کشاورزی، منابع طبیعی و توسعه روستایی؛ با تأکید بر تغییرات ساختاری کنونی وزارت جهاد کشاورزی، مرکز پژوهش­های مجلس، 1390

- هانت، د. (1376). نظریه‌های اقتصاد توسعه- تحلیلی از الگوهای رقیب، ترجمه غلامرضا آزاد ارمکی، تهران: نشر نی.

- هژبر کیانی، ک. علیزاده جانویسلو، م.ر. (1379). بررسی عوامل مؤثر بر سرمایه­گذاری بخش خصوصی در کشاورزی ایران با استفاده از روش حداقل مربعات غیر خطی، مجله اقتصاد کشاورزی و توسعه، شماره 29.

- هوشمند، م. و دانش­نیا، دانش­نیا و عبداللهی، ز. و اسکندری­پور، ز. (1393). عوامل مؤثر بر سرمایه­گذاری در بخش کشاورزی ایران، فصلنامه علمی-پژوهشی مطالعات اقتصادی کاربردی ایران، شماره 11.

Refrences

- AGRICULTURE OUTLOOK (2013). COMCEC Coordination Office, Ankara/TURKEY.

- SWOT OUTLOOK on OIC Member Countries (2012). Organisation of the Islamic Cooperation, Statistical Economic and Social Research and Training Centre for Islamic Countries (SESRIC)

- Marx, K. (1904). A contribution to the critique of political economy (No. 1). International Library Publishing Company; London, Kegan Paul, Trench Trubner, Limited.‏

- FAO, (2002). The State of Food Insecurityin the World (SOFI) (2001). Food andAgriculture Organization of the United Nations: Rome, Italy.

- Rauh, Joshua D. (2006). “Investment and Financing Constraints: Evidence from theFunding of Corporate Pension Plans.” Journal of Finance 61 (February): 33–71

- Lumby V. (1991). investment appraisial and related dicision. World developing.19:181-194.

- Gandhi V.P. (1996). investment behaivior in Indian agriculture. Indian journal of agricultural Economics. 51:542-557

- Looney RE. (2000). Privatesector investment in Pakistani agriculture Journal of developing societies.

- Wagle M.P. (1994). Estimates of aggregate function for demand for fortilisers and private investment in Indian agriculture. Indian Journal of Agricultural Economics. 49:56-69

- Block P. J. (2006). Agricultural resources and environmental indicators. Chapter 3.4. Productivity and output growth in U.S. agriculture. Economic Research Service/USDA. pp. 77-78.

- http://www.investopedia.com/terms/c/commodity.asp

- http://www.businessdictionary.com/definition/essential-good.html دیکشنری آنلاین

- indexmundi.com