نقش یکپارچه‌سازی اراضی در بهبود زمینه‌های کارآفرینی کشاورزی در شهرستان خدابنده (مورد: روستاهای حوزه خدمات کشاورزی نورآباد)

فصلنامه علمی برنامه ریزی منطقه ای

مقاله 7، دوره 4، شماره 13، فروردین و اردیبهشت 1393، صفحه 61-74   

نویسنده

جمشید عینالی^*

استادیار جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران

تاریخ دریافت: 07 خرداد 1393،  تاریخ پذیرش: 07 خرداد 1393 

چکیده

     یکی از چالش‌های بخش کشاورزی- به عنوان مهم­ترین تأمین کننده اشتغال و درآمد روستایی در کشور ما- تقطیع گسترده و پراکند بودن قطعات اراضی متعلق به هر یک از بهره‌برداران است. بررسی تجارب کشورهای موفق در ساماندهی اراضی کشاورزی نشان می‌دهد که یکی از مهم­ترین راه‌حل­های غلبه بر این چالش، یکپارچه‌سازی اراضی است که می‌تواند از طریق بهبود زمینه‌های کارآفرینی در بخش کشاورزی به عنوان محرکی برای ایجاد دگرگونی اقتصادی- اجتماعی در جامعه روستایی عمل کند. هدف این مطالعه بررسی نقش یکپارچه‌سازی توافقی اراضی کشاورزی در محدوده مورد مطالعه در بهبود زمینه‌های کارآفرینی از دیدگاه کشاورزان مشمول طرح‌ها است. به این منظور از 30 طرح اجرا شده با مشارکت610 بهره‌بردار کشاورزی، 136 بهره‌بردار با استفاده از فرمول کوکران به عنوان نمونه انتخاب گردید. روش تحقیق از نوع توصیفی- تحلیلی بوده و برای گردآوری داده‌های مورد نیاز از پرسشنامه استفاده شده است. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها، از آزمون‌های ویلکاکسون، جدول توافقی و t دو نمونه‌ای بهره گرفته شده است. نتایج این پژوهش در دو محور ارایه شده است: الف) در بین کشاورزان با اراضی یکپارچه شده، تحلیل قبل و بعد از یکپارچه‌‌سازی نشان می‌دهد که این پروژه‌ها در ایجاد زمینه برای شکل‌گیری و توسعه کارآفرینی کوچک مقیاس کشاورزی موفق بوده‌اند، ب) مقایسه دیدگاه دو گروه با اراضی یکپارچه و غیر یکپارچه مبین تفاوت معنادار در شاخص‌های کارآفرینی می‌باشد، که این امر بیانگر تأثیر مثبت اقدامات یکپارچه‌سازی اراضی پراکنده بهره‌برداران در یک یا چند نقطه در بهبود زمینه‌های کارآفرینی کشاورزی است.

کلیدواژه‌ها

کارآفرینی کشاورزی؛ یکپارچه‌سازی اراضی؛ توسعه روستایی؛ خدابنده